نتایج عملیات نظامی آنکارا
ترکیه بهای منطقه حائل با سوریه را خواهد پرداخت
دیپلماسی ایرانی: ارتش ترکیه در راستای اجرای استراتژی گسترش منطقه حائل بین خود با جنگ داخلی در سوریه به شمال شرقی این کشور حمله کرده است. اما موفقیت ترکیه در ایجاد این منطقه حائل از عفرین در غرب تا عراق در شرق بدون هزینه نبوده است. اقدامات ترکیه نه تنها به افزایش تنش ها بین این کشور و سوریه و حامیان آن یعنی روسیه و ایران انجامیده، بلکه تنش ها بین آن با ایالات متحده، محافظ پیشین منطقه، و با اروپا را نیز افزایش داده است. این در حالی است که شورش نیروهای دموکراتیک سوریه به رهبری کردها تلاش های ترکیه برای ایجاد یک منطقه واقعا امن برای پناهندگان سوری و محافظت از منافع امنیتی ترکیه را پیچیده تر کرده است.
ترکیه دارد به هدف خود برای ایجاد منطقه حائل گسترده در سوریه نزدیک می شود. این کشور نمی خواهد مرز آن با سوریه همانند مرزش با عراق شود؛ جایی که در آن منطقه خودمختار کرد میزبان نیروهای شبه نظامی به شکل حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) است. ترکیه همچنین به دنبال ایجاد فضایی است تا بتواند آوارگان گریخته از جنگ داخلی سوریه را از ورود به ترکیه بازدارد و حتی برخی از 3.6 میلیون پناهنده ای که در ترکیه هستند را به کشورشان بازگرداند. ورای همه این مسائل، ترکیه سعی دارد با ایجاد محدوده تحت کنترل خود در مرز، در سوریه و از طریق آن در جهان عرب نفوذ کند و ابزاری برای مقابله با نفوذ روسیه و ایران در داخل سوریه داشته باشد.
مشکلات منطقه حائل
با این حال، ایجاد منطقه حائل از افزایش تنش ها با سوریه، روسیه و ایران و مشکلات با ایالات متحده و اروپا گرفته تا شورش های کردها، برای ترکیه هزینه سنگینی داشته است. و هرچه که ترکیه بیشتر برای گسترش این منطقه حائل تلاش می کند، هزینه های آن نیز افزایش می یابد.
منطقه حائل گسترده تر تنش ها بین ترکیه و سوریه و تنش ها بین ترکیه با ایران و با سوریه را افزایش می دهد. ترکیه در شرایطی اقدام به حمله کرد که ایالات متحده نشان داده بود تمایلی به ادامه محافظت از نیروهای دموکراتیک سوریه ندارد و این خلاء قدرت فضایی بود که ترکیه می خواست آن را پر کند. اما نیروهای دموکراتیک سوریه به آسانی صحنه را ترک نخواهند کرد؛ آنها پیشتر برای محافظت از خود در زمان خروج نیروهای آمریکایی از منطقه به دولت بشار اسد در دمشق متوسل شده بودند. مشارکت آنها با دمشق احتمالا به معنای انحلال برنامه خودمختاری خواهد بود، اما بدون حمایت واشنگتن آنها گزینه دیگری ندارند.
نیروهای دموکراتیک سوریه با وارد کردن دمشق به ماجرا جبهه جدیدی بین سوریه و ترکیه و به طور گسترده تر میان ترکیه با روسیه و ایران ایجاد کردند. ترکیه برای ایجاد یک منطقه حائل بزرگتر مجبور است از نیروهای نیابتی و متحد استفاده کند که احتمال درگیری تصادفی میان این نیروها با نیروهای سوری و متحدان آن را پیش می آورد. مذاکرات کنونی درباره کاهش تنش ها در سوریه میان آنکارا، مسکو و تهران نیز ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرد.
در حالی که قدرت های بزرگ برای کاهش درگیری ها تلاش می کنند، نیروهای دموکراتیک سوریه برای شورش علیه ترکیه در حال حاضر در عفرین و بعدتر در هر منطقه ای که به عنوان منطقه حائل شناخته شود، تلاش می کنند. هرچه منطقه حائل وسیع تر شود، منطقه هدف شورشی ها نیز بزرگ تر خواهد بود. این شورش ها همچنین نشان دهنده یک واقعیت جغرافیایی دیگر نیز هستند: هرچه که محدوده گشت زنی بزرگ تر می شود، کنترل بر آن نیز برای ترکیه دشوارتر خواهد شد و نخواهد توانست ارتباطات بین نیروهای دموکراتیک سوریه و پ.ک.ک را از بین ببرد. قاچاق تسلیحات و تدارکات نیز همچنان ادامه خواهد یافت. و جدای از نیروهای دموکراتیک سوریه، عناصر زیرزمینی داعش هم احتمالا نیروهای ترکیه و متحدان آن را هدف خواهند گرفت. این شرایط مشکلی بلندمدت برای ارتش ترکیه ایجاد خواهد کرد و منابع امنیتی آن را بر باد خواهد داد و ترکیه همچنان قادر نخواهد بود نگرانی های امنیتی خود را برای همیشه از بین ببرد.
جایی برای اسکان مجدد پناهجویان سوری
ترکیه همچنین قادر نخواهد بود از منطقه حائل گسترده تر برای حل همه مشکلات مربوط به پناهحویان استفاده کند. بسیاری از پناهجویان سوری در ترکیه از ساکنان مناطق غربی بوده اند که اکنون تحت کنترل دولت اسد هستند و در مقابل اسکان مجدد در منطقه شمال شرقی مقاومت خواهند کرد. آنها حاضر نخواهند شد به بخشی ناآشنا از کشور بروند. به علاوه، فرصت های مسکن و اشتغال زایی چندانی در شمال شرقی سوریه وجود ندارد. این منطقه حتی پیش از جنگ داخلی در سوریه هم چندان توسعه یافته نبود. بسیاری از پناهجویان می دانند که در صورت مستقر شدن در شمال شرقی سوریه برای مدتی طولانی مجبور به زندگی در اردوگاه ها خواهند بود.
این بدان معنا نیست که ترکیه برخی از پناهجویان را به بازگشت به کشورشان وادار نخواهد کرد. ترکیه دچار مشکلات اقتصادی شده و احساسات ضدعربی در آن در حال افزایش است و دولت ترکیه باید نشان دهد که پناهجویان خارجی را در برابر شهروندان خود در اولویت قرار نمی دهد. اما هر اندازه که ترکیه شدت عمل بیشتری در برخورد با پناهجویان نشان دهد، احتمال مواجهه آن با اروپا و ایالات متحده ای خشمگین بیشتر خواهد شد.
نهایتا اینکه تلاش های ترکیه برای گسترش منطقه حائل به روابط آن با ایالات متحده و به ویژه کنگره آمریکا آسیب شدیدی وارد خواهد آورد. عملیات طولانی نظامی ترکیه در سوریه افزایش تمایل کنگره به مجازات آن را افزایش خواهد داد و ممکن است با نگرانی هایی درباره نقض حقوق بشر همراه باشد. کنگره می تواند در واکنش به چنین اتفاقاتی قوانین جدیدی وضع و تنش بیشتری در روابط واشنگتن و آنکارا ایجاد کند. اما به نظر می رسد تمایل به از بین بردن مخاطره استقلال کردها، ترکیه را به پذیرش این مخاطرات و پیشبرد عملیات نظامی کنونی وادار کرده است. ترکیه اگرچه نمی خواهد در مواجهه نظامی با سوریه، روسیه یا ایران درگیر شود، اما با اندک تحریم های ایالات متحده یا اروپا در برابر دستیابی به منطقه حائل مطلوب مشکلی نخواهد داشت.
منبع: استرتفور / مترجم: طلا تسلیمی
نظر شما :