فرصتی برای بهبود روابط آنکارا - واشنگتن

دیپلماسی ایرانی: مایک پنس، معاون رئیس جمهوری ایالات متحده، 17 اکتبر پس از جلسه ای طولانی با ترکیه بر سر پایان ظاهری خونریزی ها در شمال شرقی سوریه به توافق رسیدند. اگرچه این توافق می تواند به طور بالقوه پایه و اساس تثبیت روابط بین دو کشور عضو ناتو باشد، اما در عین حال بسیار شکننده و در هر لحظه مستعد فروپاشی است.

آنچه در توافق آمده

آمریکایی ها و ترک ها پس از بیش از چهار ساعت مذاکره توافق کردند که برای مدت 120 ساعت درگیری میان نیروهای ترکیه و نیروهای دموکراتیک سوریه متوقف شود تا نیروهای دموکراتیک سوریه زمان کافی برای دور شدن از محدوده 32 کیلومتری از مرز ترکیه را که ظاهرا قرار است تحت کنترل ارتش ترک باشد، داشته باشند. به علاوه، واشنگتن و آنکارا توافق کردند که نیروهای دموکراتیک خلق که عمده افراد آن را کردها تشکیل می دهند و گروه اصلی در نیروهای دموکراتیک سوریه به شمار می روند، تسلیحات سنگین خود را تحویل دهند و تشکیلات خود در منطقه را براندازند. نهایتا اینکه کاخ سفید توافق کرد اعمال تحریم ها علیه آنکارا را متوقف کند و پس از آنکه عملیات نیروهای ترکیه موسوم به «عملیات بهار صلح» به طور رسمی پایان یافت، تحریم های قبلی اعمال شده از سوی ایالات متحده علیه ترکیه لغو شوند. در عین حال، آنکارا اعلام کرده که هیچ برنامه ای برای پیشروی فراتر از بزرگ را ام4 که در فاصله حدودا 32 کیلومتری مرز ترکیه و سوریه و موازی با مرز کشیده شده، ندارد. می توان گفت که توافق یک پیروزی قابل توجه برای آنکاراست که از مدت ها پیش خروج نیروهای دموکراتیک سوریه از منطقه را خواستار بوده است.

موانع موجود

با توجه به اینکه ترک ها به طور عمده از این توافق مطلوب راضی هستند و دونالد ترامپ هم آن را «توافقی بزرگ به نفع تمدن» توصیف کرده، به نظر می رسد فرصتی برای واشنگتن و آنکارا به وجود آمده تا روابط وخیم خود را بهبود بخشند. با این حال، واقعیت این است که عوامل بی شماری می توانند توافق را به خطر اندازند. یکی از این موارد این است که اگرچه نیروهای دموکراتیک سوریه اعلام کرده اند که توافق را پذیرفته اند، اما هنوز با هرگونه عقب نشینی موافقت نکرده اند چه رسد به اینکه بخواهند استحکامات خود را برچینند و سلاح های سنگین خود را تحویل دهند. و با توجه به اینکه نیروهای دموکراتیک سوریه در واکنش به چراغ سبز اولیه ایالات متحده به عملیات نظامی ترکیه به سمت روسیه و دولت سوریه گرویده، احتمال اینکه اکنون با شرایط توافق آمریکا و ترکیه موافقت کند خیلی کمتر شده است. به علاوه، نیروهای دموکراتیک سوریه تاکید کرده اند که آتش بس تنها در منطقه محدودی بین دو شهر تل ابیاد و راس العین قابل قبول است که حمله ترکیه در آن بیشترین تهدید را برای نیروهای دموکراتیک سوریه ایجاد کرده و نمی تواند همه مناطق مرزی را پوشش دهد. اما حتی در این مناطق و در حومه راس العین هم گزارش های زیادی مبنی بر موارد نقض آتش بس گزارش شده است.

جدای از همه اینها، مساله تحریم ها هم وجود دارد. دولت ترامپ به وضوح تمایل دارد که به سمت تسهیل و حتی لغو تحریم ها علیه ترکیه گام بردارد، اما این تمایل مانع از پیشروی بسیاری از اعضای کنگره در مسیر تصویب لوایح تحریم ها نخواهد شد. در نهایت، موارد نقض آتش بس، تحریم های کنگره، مداخله احتمالی دمشق و خودداری نیروهای دموکراتیک سوریه از پایبندی به توافقی که به نفع ترکیه تنظیم شده است، می تواند توافق را پیش از آنکه جوهرش خشک شده باشد، نابود کند.

منبع: استرتفور / مترجم: طلا تسلیمی