اردوغان در نگاه نزدیک و دور

 نویسنده: حمیدرضا جلائی‌پور، جامعه شناس و استاد دانشگاه

دیپلماسی ایرانی: رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه با دستور حمله به کردستان سوریه و آواره کردن سیصد‌هزار کُرد بیگناه در آغاز فصل سرما و به جا گذاشتن صدها زخمی و کشته، باعث و بانی یک «جنایت ضد بشری» شد. و دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا، با اعلام خروج ناگهانی سربازانش از خاک سوریه به اردوغان در این جنایت بشری کمک کرد. به بیان دیگر پس از تقدیم  هزاران شهید از سوی کردها در جنگ با داعش، این‌ بار به جای پاداش به آنها، دو خنجر  از سوی اردوغان و ترامپ به کردها نشانه رفت.

در یک نگاه کوتاه مدت ظاهرا اردوغان با این جنایت جنگی پیروز میدان در داخل ترکیه شد. زیرا در داخل ترکیه که حزبش در مخمصه نارضایتی اقتصادی مردم گرفتار بود و در همین چند ماه گذشته در انتخابات شهرداری استانبول شکست مهیب خورده بود مجددا محبوبیت کسب کرد و شد خاقان ترکیه! 

اما در یک نگاه بلند مدت، تهاجم نظامی اردوغان برای او و «نوع حکمرانی» در ترکیه یک شکست خواهد بود. زیرا با این تجاوز «آواره کننده» و پاکسازی قومی، در جامعه ترکیه وضعیت دو قطبی بین ترک‌ها و کرد‌ها دوباره تعمیق می‌شود. الآن میلیون‌ها کرد اردوغان را نه خاقان که یک شیطان تلقی می‌کنند و این تهاجم او (برخلاف اقدامات گذشته‌اش برای حل مطالبات کردها) صف‌بندی قومی را در داخل کشور تشدید و حکمرانی دموکراتیک و دربرگیرنده ترکیه را به طنزی مبتذل و خونین تبدیل کرده است. 

ضمن اینکه این تهاجم ناجوانمردانه اردوغان به کردها چوب حراج نهایی را به ترکیه به عنوان مدل دموکراسی و همزیستی مدنی در کشورهای اسلامی زد. متاسفانه در دو دهه اخیر سیاست‌های کلنگی آمریکا، شیطنت‌های اسرائیل، سطحی‌نگری گروه‌های سیاسی سوریه و جنگ‌های نیابتی در خاورمیانه همزیستی مردم عرب، کرد و ترک را به مخاطره انداخته و متاسفانه اینک این تهاجم اخیر اردوغان همزیستی کرد و ترک را با چالش های بلندمدت روبرو کرده است. و پیش‌بینی می‌شود عمر سیاسی اردوغان با کارنامه سیاه او علیه کردها به تدریج خاتمه یابد.