ابتکار بی سر و صدای مشاور رئیس جمهوری فرانسه برای نجات برجام

بلومبرگ نوشت: آقای امانوئل بونه، مشاور جدید رئیس جمهور فرانسه در اولین ماموریت خود وظیفه دارد که ایران و آمریکا را به پای میز مذاکره بازگرداند. او ماه گذشته نقش مهمی در برنامه ریزی سفر آقای جواد ظریف، وزیر خارجه ایران به اجلاس سران جی-۷ در شهر بیاریتز داشت. اما مقامات آمریکایی نسبت به نحوه مدیریت اجلاس ناراضی بودند و ابتکار عمل ماکرون برای میانجیگری بین دو کشور بی نتیجه ماند.

در ادامه این مطلب آمده است: آقای بونه تجربه بالایی در حوزه مسائل خاورمیانه دارد و به زبان فارسی و عربی مسلط است. رئیس جمهور فرانسه در ماه مه مشاور جدید خود را به عنوان جانشین آقای فیلیپ اتین برگزید. آقای اتین کارشناس مسائل اروپا است و در حال حاضر به عنوان سفیر فرانسه در آمریکا انجام وظیفه می‌کند. انتصاب امانوئل مانه نشان می‌دهد که اولویت‌های رئیس جمهور فرانسه در مورد سیاست خارجی تغییر کرده اند.

آقای مارتین کونسز، نایب رئیس اندیشکده جرمن مارشال فاند در پاریس در این ارتباط گفت: «به نظر می‌رسد که دولت ماکرون قصد دارد نقش فعال تری در خاورمیانه ایفا کند. بدون شک در ماه‌های آینده پاریس بر روی اولویت‌های جدیدی تمرکز خواهد کرد».

آقای ماکرون در کمپین انتخاباتی خود در سال ۲۰۱۷ وعده داده بود که کشورش نقش فعالی را در حوزه سیاست خارجی ایفا خواهد کرد. افزایش محبوبیت او در داخل فرانسه نیز به پیشبرد این هدف کمک کرده است. آنجلا مرکل، صدر اعظم آلمان بیشتر درگیر مسائل داخلی است و بریتانیا نیز تلاش می‌کند راه حلی برای بحران برگزیت پیدا کند. اما مشاوران آقای ماکرون تایید میکنند که فرانسه در ماه‌های آتی بیشتر بر روی مسائل خارج از اتحادیه اروپا تمرکز خواهد کرد.

آقای ماکرون در سخنرانی خود در تاریخ ۲۷ آگوست در جمع سفرای فرانسه سیاست خارجی کشور را اینگونه توصیف کرد: «ما از تمام ابزار‌های خود برای تاثیرگذاشتن بر نظم جهانی استفاده می‌کنیم و هرگز تسلیم سرنوشت نخواهیم شد». آقای ماکرون در طول سخنرانی خود ۱۸ بار از واژه شجاعت استفاده کرد.

بدون شک دعوت کردن آقای ظریف به اجلاس جی-۷ اقدام شجاعانه‌ای بود. این کنفرانس در تاریخ ۲۴ آگوست شروع شد. آمریکا و متحدان اروپایی بر سر نحوه حل و فصل بحران هسته‌ای ایران با یکدیگر اختلاف داشتند.

مطابق با سخنگوی دولت فرانسه، آقای جان بولتون، مشاور امنیت ملی ترامپ در اجلاس سران جی-۷ حضور نداشت. دیپلمات‌های اروپایی این موضوع را به عنوان نشانه خوبی تفسیر کرده بودند. در نهایت اخراج آقای بولتون در تاریخ ۱۰ سپتامبر فرصت‌های جدیدی را برای پیشبرد برنامه‌های دیپلماتیک در مجمع سالانه سازمان ملل در ماه آینده ایجاد کرد.

مطابق با طرح پیشنهاد شده توسط دولت فرانسه، دولت ترامپ به ایران اجازه می‌دهد که دوباره بخشی از نفت خود را صادر کند. تهران نیز به تمام تعهدات خود در چارچوب توافق هسته‌ای پایبند می‌ماند و به طور رسمی به مذاکرات ملحق می‌شود. چندین منبع نزدیک به دولت آمریکا اشاره کرده اند که آقای ترامپ از کاهش تحریم‌های اقتصادی حمایت می‌کند. ظاهرا آقای بولتون به شدت با این موضوع مخالفت کرده بود.

دولت ماکرون ابتکار عمل جدید خود را در ماه ژوئن شروع کرد. مشاور جدید او برای دیدار با مقامات ایرانی به تهران سفر کرد. ماه بعد ایران اعلام کرد که محدودیت سقف غنی سازی در برجام را نقض کرده است. متعاقبا آقای ماکرون دوباره مشاور خود را برای گفت و گوی مستقیم با حسن روحانی، رئیس جمهور ایران به تهران اعزام کرد.

آقای هنری روم، تحلیلگر اندیشکده گروه اوراسیا در مصاحبه با ما گفت: «آقای ماکرون در حال ارزیابی خواسته‌های ایران است».

تهران محل ناآشنایی برای آقای امانوئل بونه نیست. او دوران حرفه‌ای خود را به عنوان مشاور سفارت فرانسه در اوایل دهه ۲۰۰۰، در ایران شروع کرد. او در سال‌های بعد به عنوان سفیر فرانسه در لبنان انجام وظیفه کرده است.

مشاوران آقای ماکرون می‌گویند که رئیس جمهور فرانسه در کنار توافق هسته‌ای برجام بر روی احیای روابط غرب با روسیه نیز تمرکز کرده است. او می‌داند که برای پیدا کردن راه حلی برای بحران‌های لیبی و سوریه به کمک پوتین نیاز دارد. ماکرون مداخله‌های سایبری روسیه در کشور‌های دیگر و سرکوب مخالفان داخلی پوتین را محکوم کرده است، اما تاکید می‌کند که پیشبرد ابتکارات جهانی بدون مسکو امکان پذیر نیست.

او در جمع سفرای فرانسه گفته بود: «روسیه نیز همچون ما در اروپا واقع شده است. در صورتی که نتوانیم همکاری‌های سازنده‌ای با مسکو داشته باشیم، تنش‌ها و درگیری‌ها ادامه پیدا خواهند کرد».

آقای ماکرون تاکنون به دستاورد مهمی در حوزه سیاست خارجی دست نیافته است. او نتوانست دولت ترامپ را برای باقی ماندن در توافق اقلیمی پاریس و توافق هسته‌ای ایران قانع کند. همچنین تلاش‌های او برای ایجاد آتش بس بین گروه‌های مخالف در لیبی نیز شکست خورده اند.

آزمون بعدی رئیس جمهور فرانسه در تاریخ ۲۴ سپتامبر در مجمع عمومی سازمان ملل خواهد بود. رهبران ایران، فرانسه و آمریکا در این مراسم سخنرانی خواهند کرد.

بعید به نظر می‌رسد که رهبران ایران و آمریکا در این اجلاس دیدار کنند. ملاحظات سیاسی در داخل دو کشور احتمال وقوع چنین سناریویی را کاهش داده است. در هر صورت رئیس جمهور فرانسه به تلاش‌های خود برای میانجیگری بین دو کشور ادامه خواهد داد.

منبع: انتخاب