فعلا خبری از سفر مکرون به ایران نیست

دیپلماسی ایرانی: این روزها تحرکات دیپلماتیک برای نجات برجام از یکسو و کاهش تنش میان ایران و امریکا از سوی دیگر تشدید شده است. بعد از سفر نه چندان موفق آبه شینزو، نخست وزیر ژاپن به ایران که گویا ایالات متحده در تخریب دستاوردها و نتایج این سفر نقش مستقیم داشته، اکنون از احتمال سفر امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه به ایران صحبت شده است. اما گویا فعلا سفر مکرون مطرح نیست. البته اصل انجام سفر به قوت خود باقی است اما بعید به نظر می رسد در آینده نزدیک این سفر انجام شود، چرا که گفته می شود طرح وی که برای کاهش تنش میان تهران و واشنگتن و توقف گام های ایران برای کاستن از تعهداتش در برجام تدارک دیده بود مورد تایید ایران قرار نگرفته است.

هفته گذشته امانوئل بون، فرستاده امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه برای بار دوم، به فاصله دو هفته، به تهران آمد و پیام کتبی امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه را که ظاهرا حاوی پیشنهاد وی فرانسه بود، تحویل حسن روحانی، رئیس جمهوری کشورمان داد. 

هفته گذشته دیپلماسی ایرانی گزارش داد که مکرون در تماس تلفنی خود با روحانی از وی خواسته بود چند روز، گفته می شد 9 روز، به وی فرصت دهد تا او بتواند ترامپ را برای تعلیق بخشی از تحریم ها به ویژه تحریم صادرات نفت ایران مجاب کند. 

اکنون گفته می شود که سفر بون دستاورد چندانی نداشته چرا که طرح رئیس جمهوری فرانسه مورد موافقت تهران قرار نگرفته است. به گفته منابع آگاه بون از طرف رئیس جمهوری فرانسه پیشنهاد داده بوده که پاریس با واشنگتن بر سر معافیت ایران در صادرات مقدار مشخصی نفت در مدتی محدود به توافق برسد در مقابل تهران گام های خود در کاهش تعهدات هسته ای در برجام را متوقف کند. طرف ایرانی با این طرح موافقت نکرده اگرچه گفته است که دریچه دیپلماسی را نمی بندد. ایران گفته است تا زمانی که طرحی واقعی و روشن ارائه نشود تهران به کاهش تعهدات برجامی خود در گام های تعریف شده اش ذیل برجام ادامه می دهد. مساله دیگر این است که گفته می شود رئیس جمهوری فرانسه در حالی این طرح را با ایران در میان گذاشته که هنوز با طرف امریکایی در این رابطه وارد گفت وگو نشده است و معلوم نیست که واشنگتن با این پیشنهاد موافقت کند. 

بنابراین بون نه تنها دست خالی تهران را ترک کرد بلکه حامل پیام قاطع تهران به رئیس جمهوری اش نیز بود. به این ترتیب به گفته منابع آگاه دیگر وجهی باقی نمی ماند تا رئیس جمهوری فرانسه بخواهد به ایران سفر کند. مگر این که طرح خود را تغییر دهد و پیشنهادهای تازه ای برای ایران داشته باشد که هم عملی باشد و هم منافع ایران را تامین کند. 

اروپا می داند در عمل به تعهداتش بعد از خروج امریکا از برجام ناکام مانده و در طول 14 ماه گذشته که از زمان خروج امریکا از برجام می گذرد نتوانسته خلاء خروج این کشور را پر کند. این موضوع را رئیس جمهوری فرانسه در گفت وگو با حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران به صراحت گفت. تحرکات اخیر اروپا زمانی آغاز شد که ایران تهدید خود به کاهش تدریجی تعهدات برجامی خود را عملی کرد. اروپایی ها همچنان به حفظ برجام و یافتن راه حلی که ایران مجاب شود که می تواند با حفظ منافعش برجام را حفظ کند، ادامه می دهند. برای همین از هر گونه تحریک طرف ایرانی خودداری می کنند و دنبال راه حلی برای حل این مشکل می گردند. نشست روزهای اخیر وزرای امور خارجه اروپا در بروکسل درباره یافتن راه حلی برای خروج از این تنگنا که هنوز هم ادامه دارد بر همین اساس است. به همین دلیل هم هست که دیروز دوشنبه فدریکو موگرینی که روزهای آخرش را در سمت ریاست کمیسیون سیاست خارجی اتحادیه اروپا می گذراند، گفت که کشورهای باقیمانده در برجام هیچ کدام عبور ایران از برخی تعهدات برجام را نقض شدید توافق هسته‌ای نمی‌بینند و قصد فعال کردن سازوکار حل اختلاف – ماده ۳۶ برجام – را ندارند. اما در حالی که امریکا به صراحت اعلام کرده است با هر گونه همکاری اقتصادی اروپا با ایران به شدت برخورد می کند و اروپایی ها را از تحریم ترسانده، اروپا توانایی پیشبرد اراده خود برای حفظ برجام، آن طور که خود می گوید را دارد؟