ترامپ از قدرت گرفتن ایران ناراحت است

نویسنده: دیوید گاردنر

دیپلماسی ایرانی: اگرچه ماه رمضان و تابستان در حال نزدیک شدن است، اما دونالد ترامپ در توانایی در افزایش دما در خاورمیانه همچنان بی رقیب مانده است. اقدام رئیس جمهوری ایالات متحده در زدن برچسب یک سازمان تروریستی بر نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران اقدامی بی سابقه دانسته شده و این در حالی است که معلوم نیست که این اقدام یک سیاست گذاری بوده یا صرفا با هدف تحریک صورت گرفته است.

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از زمان تشکیل شدن (مدت زمان کوتاهی پس از انقلاب 1979) همواره و به طور همزمان به عنوان نیروی محافظ دولت اسلامی در داخل کشور و ارتش اعزامی جمهوری اسلامی به خارج از کشور از طریق نیروهای افسانه ای قدس عمل کرده و تاکنون تقریبا در هر دو زمینه موفق بوده است.

منافع تجاری سپاه پاسداران که در نتیجه آشفتگی اقتصادی ناشی از تحریم های بین المللی افزایش یافته، اکنون به مثابه یک امپراطوری شده که حتی در نبود تحریم های ایالات متحده هم سرمایه گذاران خارجی را از نزدیک شدن به بازار نوظهور و جذاب ایران باز می داشته است. تصمیم سال گذشته دونالد ترامپ به خروج از توافق هسته ای مورد تایید سازمان ملل و اعمال مجدد تحریم های لغو شده در نتیجه حصول برجام، اساسا به سپاه پاسداران و سران اصول گرای آن قدرت بیشتری بخشید. دولت ترامپ به ویژه از زمان انتصاب جان بولتون مشاور امنیت ملی که از تغییر نظام در ایران حمایت می کند، هیچ تمایزی بین ایرانی هایی که خواستار تغییر هستند و آنهایی که از تغییر بیم دارند، قائل نمی شود.

ترامپ در اولین سفر خارجی خود به ریاض در سال 2017، از عربستان سعودی خواست تا رهبری نوعی جهاد عربی سنی را علیه شیعه و ایران (فارسی) بر عهده بگیرد، اما این مساله در عمل به تشدید فرقه گرایی و جنگ های نیابتی بین دو تفکر رقیب در اسلام در سراسر جهان عرب و مسلمان انجامید.

ترامپ از آن زمان اساسا با نقض هنجارهای بین المللی در پی به رسمیت شناختن قدس اشغالی به عنوان پایتخت اسرائیل و انتقال سفارت ایالات متحده به آنجا، راه حل دو کشوری که می توانست به تشکیل دو کشور مستقل فلسطین و اسرائیل در کنار یکدیگر بینجامد را منحل کرده است. او همچنین اخیرا بلندی های جولان در سوریه را که در جنگ اعراب و اسرائیل در سال 1967 اشغال شده، به عنوان اراضی اسرائیلی به رسمیت شناخت؛ شورای امنیت سازمان ملل متحد این تصمیم ترامپ را «بی تاثیر و نامعلوم» خوانده است.

ایران که از دامنه های زاگرس تا دریای مدیترانه نفوذ دارد، اکنون تنها کشوری است که می تواند به عنوان مدافع حقیقی حقوق فلسطینی ها و عرب ظاهر شود. ایران از اشتباهات دشمنانش برای تشکیل محوری از کشور عراق با اکثریت جمعیت شیعه تا سرزمین های غارت شده در جنگ داخلی در سوریه تا لبنان که حزب الله در آن قدرت گرفته، استفاده کرده است. جنگجویان شیعه به عنوان نیروهای تحت رهبری ایران در سرزمین شام جنگیده اند و در نقش مشاوره را برای جنبش شیعه حوثی در یمن در برابر نیروهای تحت فرمان عربستان سعودی ایفا کرده اند و این در حالی است که یمن و آوازه عربستان توامان در این جنگ به نابودی کشیده شده است.

هنوز مشخص نیست که اقدام دولت ترامپ در زدن برچسب گروه تروریستی چه تغییری در این روندها ایجاد می کند یا اینکه اصلا کاخ سفید چنین هدفی را دنبال می کرده است یا خیر. در حقیقت، ایالات متحده پیشتر در سال 2007 علیه نیروهای قدس اقدام کرده بود. اما مساله متناقض این است که این نیروها تحت رهبری سرلشکر قاسم سلیمانی که در بیشتر موارد در خطوط مقدم حضور داشته، اغلب در (درگیری ها در خاورمیانه) در کنار یا به طور موازی با ایالات متحده جنگیده اند. چه آشکار و چه در خفا، سپاه پاسداران در افغانستان در برابر طالبان در طرف ایالات متحده جنگیده، در بوسنی علیه صرب ها بوده و در عراق، همانند ایالات متحده قاطعانه علیه جهادگرایان افراطی و بی رحم داعش ایستاده است. با توجه به این جزئیات، درک اینکه دونالد تراپ سعی داشته از تصمیم خود علیه سپاه پاسداران چه نتیجه ای بگیرد، دشوار است.

تریتا پارسی منتقد ایرانی-آمریکایی سیاست ایالات متحده می گوید: «تصمیم بی سابقه زدن برچسب یک گروه تروریستی بر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی فشار اقتصادی مضاعف و خاصی به ایران وارد نمی کند. با این حال، این اقدام در بالقوه به روی حل مسالمت آمیز تنش ها با ایران را می بندد. زمانی که همه درها بسته شوند، و دیپلماسی غیرممکن گردد، آنگاه جنگ ناگزیر خواهد شد.»

منبع: فایننشال تایمز / مترجم: طلا تسلیمی