لبنان اصلاح پذیر نیست!

فیفیان عقیقی

دیپلماسی ایرانی: نتیجه مشورت های «پی یر دوکان»، فرستاده رئیس جمهور فرانسه به لبنان، در نشستی به دعوت سفارت فرانسه در بیروت با بیش از ۱۵ روزنامه نگار لبنانی و خارجی فعال در لبنان در یک جمله خلاصه می شود: «لبنان اصلاح پذیر نیست!». این نشست برای بررسی تأخیر دولت لبنان در اجرای قطع نامه کنفرانس پاریس ۴ برگزار شد.

در این جلسه فرستاده «امانوئل مکرون»، رئیس جمهور فرانسه، تأکید کرد که هدفش از این دیدار «واداشتن همه گروه ها به تشکیل دولت و اجرای قطع نامه «کنفرانس سدر» در حمایت از اقتصاد لبنان و خودداری از هدر دادن وقت است، به خصوص که شش ماه از کنفرانس گذشته و حکومت لبنان به هیچ یک از بندهای برنامه آن کنفرانس عمل نکرده است». دوکان با نگاهی از بالا که خالی از توبیخ نیست گفت: «جامعه بین المللی امید خود را به طبقه سیاسی لبنان و به اجرای قطع نامه سدر از دست داده است. ما فرانسوی ها به روند کاری لبنان عادت کرده ایم و کمک های زیادی به این کشور کرده ایم. تجربه های سابق ما در کنفرانس های پاریس ۱ و ۲ و ۳ امیدبخش نبود برای همین نگران تأخیر در اجرای اصلاحات هستیم. این دفعه شبیه دفعه های قبل نیست. همه چیز تغییر کرده و لبنان دیگر کشوری نیست که تازه از جنگ بیرون آمده باشد که بخواهیم مسامحه کنیم. لبنان باید اصلاحات را آغاز کند. قطع نامه سدر سه محور اصلی دارد: اصلاحات، تعریف پروژه، تأمین مالی و هر کدام از اینها نباشد خبری از اجرای برنامه نخواهد بود».

این نشست پس از دیدارهای دوکان با نبیه بری و سعد حریری انجام شد. او از طرف رئیس جمهور فرانسه مأمور شده که روند تشکیل دولت لبنان را بار دیگر فعال کند. البته دوکان تأکید می کند که این به معنای دخالت کشورش در امور داخلی لبنان یا اعمال فشار بر این کشور برای اجرای قطع نامه پاریس ۴ نیست، بلکه در چارچوب «دوستی میان دو کشور انجام می شود و فرانسه می خواهد به لبنان کمک کند تا بتواند از دستاوردهای کنفرانس سدر بهره ببرد و این فرصت برای نجات اقتصادش را از دست ندهد».

کارکنان سفارت فرانسه پافشاری کردند که محتوای نشست ضبط نشود و این بدان معنا بود که روزنامه نگاران نیز در پی اعمال فشار بر سیاستمداران برآیند بی آنکه از جای مشخصی خط دهی شوند. با وجود این، بر کسی پوشیده نیست که فرانسه در پی چه هدف هایی است. مهم ترین هدف فرانسه آن است که برنامه پاریس ۴ با موفقیت اجرا شود تا وضعیت پناهندگان سوریه ای بهبود یابد و این بهبود مانع از رفتنشان به سوی اروپا شود. ضمن اینکه فرانسه از پروژه هایی که در این برنامه اجرا می شود (به خصوص پروژه های مربوط به لوله کشی آب) سودهای فراوان می برد و «بنگاه فرانسوی توسعه» نقشه های بسیاری برای سرمایه گذاری در لبنان کشیده است.

دوکان در گزارشی که درباره مذاکراتش با مقامات لبنانی به مهمانان خبرنگارش داد و تأکیدش بر اینکه آنان در اجرای قطع نامه کنفرانس پاریس ۴ جدیتی از خود نشان نمی دهند در حالی که «خودشان بدون آنکه کسی مجبورشان کرده باشد آن را امضا کرده اند» چنان نگاه از بالایی داشت که با اصول اولیه دیپلماسی و احترام به استقلال لبنان ناسازگار است. او چند بار از پاسخ دادن به سؤال خبرنگاران درباره اینکه علت این همه فشار بر اجرای این پروژه در شرایط کنونی چیست طفره رفت.

دوکان البته مرگ کنفرانس پاریس ۴ را اعلام نکرد و تأکید کرد که «هنوز فرصت برای اجرای آن هست و هدف اصلی فرانسه حفظ این فرصت برای لبنان است. تنها کاری که مقامات لبنانی باید بکنند تشکیل دولت و تعریف پروژه ها یا آغاز اجرای آنها با کمک بخش خصوصی است».

دوکان از سهل انگاری مقامات لبنانی گفت و تأکید کرد که «اگر از قبل می دانستند که نمی توانند اصلاحات مطرح در قطع نامه را اجرا کنند، کسی مجبورشان نکرده بود که آن را امضا کنند». به نظر دوکان «معلوم است که این کشور اصلاح پذیر نیست. قبل از برگزاری کنفرانس برخی مقامات بهانه شان این بود که  لبنان به اصلاحات نیازی ندارد و مشکل آن زیاد بود پناهنگان است.  بعد که در کنفرانس شرکت کردند و قطع نامه آن را که شامل کاهش کسری بودجه و کوچک کردن سهم شرکت های دولتی از اقتصاد و مشارکت بخش خصوصی و بهبود وضعیت برق و اجرای برنامه های مشخصی در زیرساخت ها بود امضا کردند، امروز به نقطه صفر رسیده ایم. از این بالاتر، وقتی از امکان اجرای اصلاحاتی که تأثیرات روشن اجتماعی دارد، مانند کاهش حجم دولت، سخن می گوییم ما را دیوانه می دانند. اما باید بدانند که خودشان به رضایت خود این قطع نامه را امضا کرده اند و اموالی که وعده داده شده مشروط به اجرای این اصلاحات و پروژه هاست. اگر به وعده خود پایبند نمانند به آن کمک ها هم دست نخواهند یافت و فرصت را از دست خواهند داد».

منبع: المرده / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11