رضایت ایران و سوریه از برتری روسیه در منطقه

نویسنده: الایژا جی. مگنایر

دیپلماسی ایرانی: روسیه تصمیم گرفته است سامانه دفاع موشکی «اس 300» به سوریه بفرستند و تحویل سامانه های رادار «کراسوخا 4» و دیگر تجهیزات نظامی را نیز آغاز کرده است. نصب این تجهیزات در سوریه سطح پایین روابط بین مسکو و تل آویو را نشان می دهد. مساله توانایی اسرائیل برای تخریم سامانه جدید روسی در سوریه نیست؛ اسرائیل ممکن است راهی برای آن بیابد، اما هر اقدامی که در این زمینه انجام دهد به طور مستقیم موقعیت روسیه به عنوان یک ابرقدرت را به چالش کشیده است.

روسیه بارها به دلایل استراتژیک صبر و بردباری از خود نشان داده است: زمانی که دو هواپیمایش هدف گرفته شدند؛ وقتی ایالات متحده 59 موشک کروز را بالای سر این کشور شلیک کرد؛ و زمانی که ایالات متحده مواضع سوری و پیمانکاران روسی را در دیرالزور بمباران کرد. جدیدترین تحریک های صورت گرفته از سوی اسرائیل این مخاطره را در پی داشتند که سبب شوند روسیه ضعیف به نظر برسد. بدین ترتیب، اسرائیل روسیه را مجبور کرده است که پاسخی تهاجمی بدهد.

تصمیم روسیه برای تحویل این سامانه های پیشرفته موشکی که توانایی خنثی کردن حملات دشمن در محدوده 200 کیلومتری را دارد، به این معنا نیست که سوریه از فردا از آنها استفاده خواهد کرد و قادر خواهد بود هر جنگنده ای را که حریم هوایی خودش و لبنان را نقض کند، هدف بگیرد. روسیه در پی تحویل های دیرهنگامش معروف است و با توجه به حضور نیروی هوایی خود و نیروهای ائتلاف تحت فرمان آمریکا در حریم هوایی منطقه بایستی اوضاع را کاملا تحت کنترل داشته باشد.

غرور اسرائیل، رئیس جمهوری ولادیمیر پوتین را به خروج از محدوده راحت خودش و اتخاذ چنین تصمیمی واداشت. در تصویب این تصمیم فشار آورد. پوتین با خشم فراوان اسرائیل را «بسیار ناسپاس» توصیف کرد. به نظر می رسد که روسیه در سال های حضور اسرائیل در سوریه (از سال 2015) به بهای تضعیف «محور مقاومت» به اسرائیل کمک فراوانی کرده است و هدفش هم این بوده که توازن بین این محور و رابطه خود با اسرائیل را حفظ کند.

چالش روسیه دشواری حفظ چنین توازنی در چنین درگیری پیچیده ای است. موضع ایالات متحده حمایت آشکار از اسرائیل است. روسیه هم قصد داشت با اسرائیل هماهنگ شود، اگرچه اسرائیل هیچ تمایلی به توازن ندارد. اما اقدام اخیر اسرائیل، موقعیت روسیه را به عنوان یک ابرقدرت تنزل داد و به سخره گرفت.

تلاش های روسیه برای حفظ توازن از سوی اسرائیل مورد سوء استفاده قرار گرفت. بشار اسد رئیس جمهوری سوریه اخیرا به همتای روس خود گفته که اسرائیل به بهانه هدف گرفتن محموله های تسلیحاتی حزب الله، زیرساخت های ارتش سوریه را تخریب و از بازسازی آنها ممانعت می کند. به نظر می رسد بنیامین نتانیاهو می خواهد پوتین را به دلیل موضع بی طرفی و تلاش برای حفظ توازن، مجازات کند.

اما رویکرد تهاجمی اسرائیل موجب شد یک اشتباه تاکتیکی مرتکب شود. اسرائیل اکنون با یک بحران استراتژیک مواجه شده، چراکه اقداماتش پوتین را به حمایت بیشتر از سوریه واداشته است. اما تصمیم به تحویل سامانه دفاع موشکی اس 300 جدی ترین تصمیم پوتین نیست، بلکه بستن حریم هوایی سوریه و ممانعت از نقض آن توسط هر جت جنگنده دشمن است. در این رابطه، روسیه شاید حتی در معرض مواجهه مستقیم با ایالات متحده قرار بگیرد که نیروهایش به همراه نیروهای بریتانیا و فرانسه منطقه التنف بین سوریه و عراق و استان الحسکه و بخشی از دیرالزور را اشغال کرده اند.

اس 300 توانایی محافظت از سواحل سوریه از جمله حلب، حمص و دمشق را دارد و این برای محافظت از دولت سوریه و حضور ایرانی در شام کافی است. همین مساله است که می تواند اسرائیل را به درگیری و استفاده از جنگنده های اف 35 برای نفوذ به حریم هوایی سوریه سوق دهد. اما چنین اقدامی هم به معنای چالش مستقیم علیه روسیه خواهد بود.

محور مقاومت از دور نظاره گر بوده و تصمیم گرفته است به منظور جلوگیری از هرگونه مشارکتی در تصمیم پوتین، از مداخله خودداری کند. آنها این تصمیم پوتین را اقدامی مثبت و اولین گام رئیس جمهوری روسیه در فاصله گرفتن از موضع بی طرفی می دانند و از این رو از اسرائیل «ناسپاس» استقبال می کنند.

اما پوتین این تصمیم را به ناگاه نگرفت. این تصمیم در پی اقدامات جمعی اسرائیل در جهت تخریب ارتش سوریه گرفته شد که روسیه سعی در بازسازی آن داشت. تصمیم پوتین فراتر از روابط اسرائیل و روسیه بود. یک جنگ منطقه ای-بین المللی در شام در جریان است که هر اسلحه ای به غیر از بمب اتم در آن استفاده می شود.

محور مقاومت با دقت شرایط را زیر نظر دارد و از اشتباهات آمریکا و اسرائیل بهره می برد. با این وجود، فصل آخر این جنگ هنوز نوشته نشده است. در نهایت، سوریه بایستی التنف و الحسکه را از اشغال نیروهای ایالات متحده آزاد کند. جنگ سوریه همچنان پر از شگفتی هاست و مخاطرات ممکن است هر لحظه تشدید شوند.

منبع: راشا اینسایدر / مترجم: طلا تسلیمی