تلاش برای وارد کردن روسیه به بازار نفت ایران

نویسندگان: هنری فوی و نجمه بزرگمهر

دیپلماسی ایرانی: روسیه سعی دارد از صنعت گسترده نفت و گاز خود برای ایجاد ارتباطی قدرتمندتر با ایران استفاده کند و این تقویت روابط با تهران بخشی از استراتژی مسکو برای افزایش نقشش در خاورمیانه است. در حالی که روابط روسیه و غرب رو به وخامت گراییده است، تحریم های آمریکا این کشور را وادار کرده تا به دنبال شرکای تجاری و سرمایه گذاری جدیدی باشد.

علی اکبر ولایتی، مشاور ارشد رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران، طی سفرش به مسکو که با دیدار با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری این کشور همراه بود، گفت: «روسیه آماده است تا ۵۰ میلیارد دلار در بخش های نفت و گاز ایران سرمایه گذاری کند. همکاری نظامی فنی با روسیه برای ایران از اهمیت زیادی برخوردار است.»

دیپلمات ارشد ایرانی همچنین گفت که یک شرکت نفتی روسیه پیشتر توافقی چهار میلیارد دلاری با ایران به امضا رسانده است که به زودی اجرایی خواهد شد. ولایتی افزود: «روسنفت و گازپروم، دو شرکت بزرگ نفتی روسیه، گفت و گوها با وزارت نفت ایران را برای امضای قراردادهایی به ارزش تا 10 میلیارد دلار آغاز کرده اند.» یک مقام دولت روسیه که خواست نامش فاش نشود، برنامه های سرمایه گذاری 50 میلیارد دلاری را تایید کرد، اما گازپروم و روسنفت در این باره اظهارنظر نکرده اند.

الکساندر نواک وزیر انرژی روسیه روز جمعه در اظهاراتی جداگانه گفت مسکو به پیشبرد برنامه نفت در برابر کالا تمایل دارد که طبق آن شرکت های ایرانی در ازای قراردادهای نفت که به شرکت های ثالث فروخته خواهد شد، محصولات روسی بخرند. پیشنهاد همکاری های بیشتر بین دو وزارت های انرژی دو کشور درست هشت ماه پس از امضای توافقنامه های اولیه توسط شرکت های روسی برای سرمایه گذاری تا سقف 30 میلیارد دلار در صنعت نفت ایران مطرح شد. این توافق ها طی سفر پوتین به ایران حاصل شده بودند.

با این حال، دو کشور سابقه همکاری چشمگیری در زمینه انرژی و اقتصادی ندارند. پس از آن که ایران با قدرت های بزرگ جهانی توافقنامه هسته ای را امضا کرد، حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران ترجیح داد با شرکت های بزرگ اروپایی همکاری کند و توافقی 4.8 میلیارد دلاری با توتال فرانسه امضا کرد. اما تصمیم ترامپ به خروج از برجام و تهدیدها در رابطه با تحریم شرکت هایی که خریدار نفت ایران هستند، تهران را به سمت همکاری با مسکو سوق داد. سیاستمداران اصولگرای ایرانی روحانی را ترغیب کرده اند تا همکاری هایش با روسیه و چین را گسترش دهد و آنها را جایگزین شرکت های اروپایی کند که حاضر به پذیرش مخاطره خشم ترامپ نیستند.

امسال زاروبژنفت روسیه و شرکت نیمه خصوصی دانا انرژی در ایران توافقی 740 میلیون دلاری در رابطه با میدان های نفتی آبان و پایدار غربی امضا کردند که بزرگ ترین قرارداد برای توسعه یک میدان نفتی بین دو کشور محسوب می شود.

اگرچه حمایت های مسکو برای تهران امکان پیشبرد سیاست های منطقه ای و دفاعی اش را فراهم آورده، اما تصمیم پوتین به ایجاد روابطی دوستانه با اسرائیل و عربستان سعودی که رقبای منطقه ای ایران محسوب می شوند، جمهوری اسلامی را دچار نگرانی کرده است. اما اقدام ظریف روسیه در ایجاد توازن ژئوپولتیک در خاورمیانه ممکن است بر سر سوریه از هم بپاشد، چرا که مسکو و تهران هر دو برای نفوذ در این کشور در دوران پس از جنگ داخلی رقابت می کنند. اگرچه روسیه تا کنون در مقابل خواسته آمریکا و اسرائیل در رابطه با خروج ایران از سوریه، مقاومت و اعلام کرده است که تصمیم درباره چنین مساله ای تنها توسط دولت مشروع اسد در سوریه گرفته می شود.

منبع: فایننشال تایمز / مترجم: طلا تسلیمی