مرکل رهبری که دیگر محبوب نیست

نویسنده: داگ باندو

دیپلماسی ایرانی: بر اساس نظرسنجی موسسه تحقیقاتی بین المللی «یوگاوو پلاستر» در انگلیس 43 درصد از مردم آلمان ترجیح می دهند آنگلا مرکل، صدراعظم این کشور از مقام خود کناره گیری کند. نتایج این نظرسنجی نشان داد 42 درصد از شرکت کنندگان در این بررسی خواهان ادامه حضور مرکل در صدر قدرت هستند با این حال 15 درصد از شرکت کنندگان نظر ممتنع در این باره داشتند.

طرفداران احزاب سبز محیط زیست از جمله کسانی هستند که صدراعظم آلمان بیشترین محبوبیت را در میان آنها دارد. بخشی عمده ای از آنها، نزدیک به دو سوم، موافق ماندن مرکل در قدرت هستند در حالی که به نظر می رسد که او حمایت اندکی را در میان رای دهندگان راستگرا از جمله طرفداران جناح آلترناتیو برای آلمان را دارد. بویژه اینکه تنها 6 درصد از طرفداران این جناح سیاسی مایل به ماندن مرکل در قدرت هستند.  به نظر می رسد حامیان ائتلاف محافظه کار که شامل حزب اتحادیه دموکرات مسیحی مرکل و حزب اتحادیه سوسیال مسیحی بایرن این کشور می شود، تا حدی درباره این موضوع اختلاف نظر دارند. 63 درصد از آنها از مرکل حمایت می کنند در حالی که 27 درصد از این ائتلاف خواهان کناره گیری صدراعظم آلمان از مقام خود هستند. همچنین نیمی از شهروندان آلمانی بر این باور هستند که ائتلاف دولتی فعلی حاکم تا زمان انتخابات بعدی در سال 2021 دوام نخواهد آورد.

صدر اعظم آلمان اخیرا به شدت با حزب اتحادیه سوسیال مسیحی بایرن بر سر موضوع مهاجران و کنترل های مرزی درگیر بوده است و این حزب تنها چند ماه پس از تشکیل ائتلاف با حزب مرکل تهدید به خروج از ائتلاف کرده است. هورشت زیهوفر، وزیر کشور آلمان که از اعضای حزب اتحادیه سوسیال مسیحی بایرن است، پیشنهاد داد مهاجرانی که پیشتر درخواست پناهندگی آنها رد شده است از آلمان اخراج شوند این در حالی است که مرکل به دنبال اتخاذ راهکاری جهانی و بین المللی برای حل بحران مهاجران در اروپا  و رسیدن به توافق با کشورهایی از جمله ایتالیا و یونان است.

در این راستا حزب سوسیال مسیحی آلمان پیشنهاد آنگلا مرکل، صدراعظم این کشور برای توافق بر سر سیاست مهاجرتی را رد کرد. آنگلا مرکل با هورست زیهوفر، وزیر کشور آلمان بر سر «طرح جامع مهاجرت» اختلاف دارد. صدراعظم آلمان ضمن تاکید بر اهمیت کاهش مهاجرت غیرقانونی از لزوم پیشگیری از اقدام یکجانبه کشورش سخن گفته است. این درحالی است که براساس طرح ارائه شده از سوی هورست زیهوفر مقامات آلمان اجازه می یابند از پذیرش آن دسته از پناهجویان که در خواست پناهندگی شان در یکی دیگر از کشورهای اتحادیه اروپا به ثبت رسیده است، خودداری کنند. حزب سوسیال مسیحی که وزیر کشور آلمان عضو آن است متحد تاریخی حزب دموکرات مسیحی به رهبری آنگلا مرکل محسوب می شود. با این حال اختلاف کنونی این دو حزب می تواند به تهدیدی برای ائتلاف حاکم در آلمان تبدیل شود. احزاب سوسیال مسیحی (CSU) و دموکرات مسیحی (CDU) شریک ائتلافی حزب سوسیال دموکرات (SPD) هستند. این ائتلاف تنها سه ماه پیش و پس از چند ماه بحران سیاسی در آلمان تشکیل شد.

اعضای حزب سوسیال مسیحی در جریان جلسه ای که چهار ساعت به طول انجامید ضمن رد پیشنهاد آنگلا مرکل برای توافق بر سر سیاست مهاجرتی از هورست زیهوفر حمایت کردند. اعضای این حزب تاکید می کنند که هورست زیهوفر ممکن است هفته آینده با وجود مخالفت آنگلا مرکل «طرح جامع مهاجرت» را اعلام کند. موضوعی که می تواند صدراعظم آلمان را وادار به برکناری هورست زیهوفر از سمت وزارت کشور کند. آنگلا مرکل همچنین ممکن است مجبور شود پایان اتحاد حزب دموکرات مسیحی با حزب سوسیال مسیحی را اعلام کند. این دو حزب از سال ۱۹۴۹ میلادی تاکنون متحد یکدیگر هستند و اعضای آنها در پارلمان عضو فراکسیون مشترکی هستند.

احزاب دموکرات مسیحی و سوسیال دموکرات بدون حزب سوسیال مسیحی دارای اکثریت لازم در پارلمان برای حکمرانی نیستند. حزب سوسیال مسیحی امیدوار است با ارائه «طرح جامع مهاجرت» بتواند در انتخابات ماه اکتبر در ایالت بایرن از پیشتازی حزب راست افراطی «آلترناتیو برای آلمان» (AFD) جلوگیری کند. این حزب در آخرین انتخابات سراسری آلمان که ماه سپتامبر گذشته برگزار شد، توانست به پارلمان آلمان راه یابد. هورست زیهوفر روز چهارشنبه از همراهی آلمان با سباستین کورتس، صدراعظم محافظه کار اتریش و ماتئو سالوینی، وزیر کشور ایتالیا برای مبارزه با مهاجرت غیرقانونی خبر داده بود. در صورت تعمیق بحران سیاسی کنونی در آلمان این کشور می تواند شاهد سقوط دولت ائتلافی و پایان ۱۳ سال زمامداری آنگلا مرکل باشد.

آنگلا مرکل در چند روز اخیر به شدت سر این موضوع تحت فشار بوده و ممکن است این ائتلاف زودتر از آنچه پیش بینی می شد از هم بپاشد. هورست زیهوفر قصد دارد تا با ارائه این طرح همچنان در ایالت باواریا حزب خود را بالاتر از حزب آلترناتیو ببیند. او که فرماندار سابق باواریا است در این ایالت به عنوان یک شخصیت کاریزماتیک شناخته می شود.  ایالت او در سال ۲۰۱۵، خط مقدم اسکان پناهجویان بوده و بحران عظیمی برای او به وجود آورد. وقتی مرکل در این سال درها را به روی پناهجویان سوری باز کرد، بیشتر آنها را به سمت ایالت باواریا سوق داد. همین مساله موجب شد تا زیهوفر انتقادات تند و تیزی علیه مرکل مطرح کند و تصمیم او را نابخردانه بخواند.

زیهوفر خواهان آن است که هر پناهجویی که خود را وارد یکی از کشورهای اروپایی می کند در همان نقطه برای پناهندگی اقدام کند. در این شرایط بیشترین مشکلات برای یونان و ایتالیا رقم خواهد خورد. این درحالی است که در دولت جدید ایتالیا قصد بر آن است که پناهجویان را از این کشور اخراج کنند.  مرکل اما جلوی این طرح را گرفته زیرا ممکن است به توافق جدید اتحادیه اروپا درباره نحوه پناهجویی آسیب وارد کند زیرا در صورتی که طرح زیهوفر به سرانجام برسد، آلمان نمی تواند دیگر مهاجر جدیدی را بپذیرد و در آن صورت بیشترین فشار به کشورهای جنوبی اروپا وارد می شود.

همین مساله از پیش شکاف ها را بین کشورهای اروپایی بیشتر کرده بود. این در شرایطی است که این بلوک بیش از هر زمان دیگری با بحران مهاجران و پناهجویان دست و پنجه نرم می کند و حتی ممکن است به فروپاشی نیز منجر شود. این خطر زمانی دو چندان می شود که ماتئو سالوینی، رهبر حزب ضدمهاجرتی لیگ شمالی، وزیر کشور ایتالیا شده است. او در نخستین اقدام ضدمهاجرتی اش از پذیرش ۶۰۰ مهاجر سرگردان آفریقایی جلوگیری به عمل آورد و اگر اسپانیا آنها را نمی پذیرفت یک فاجعه انسانی و سیاسی برای اروپا رقم می خورد. آلمان به خاطر تاریخ خود نسبت به سایر کشورهای اروپایی که توسط پوپولیست ها درحال درو شدن هستند، از مصونیت نسبی برخوردار بود اما اقدام اخیر زیهوفر ممکن است آلمان را نیز دچار سرنوشت مشابهی کند. آندره آ رومله، استاد دانشگاه هرتی در این زمینه ضمن هشدار به آلمانی ها می گوید: «محافظه کاران باواریایی خود را به پوپولیست های اروپایی نزدیک می کنند.» او می افزاید: «این خطری جدی است. این امر یک پوپولیسم محض است.»

تصمیم مرکل برای بازکردن درها به روی 1,4 میلیون مهاجر از نظر سیاسی می تواند برای او هزینه جبران ناپذیری به بار آورد. اپوزیسیون سال گذشته توانست با انتقاد از این تصمیم مرکل و با شعارهای ضدمهاجرتی پس از جنگ جهانی دوم برای نخستین بار وارد بوندس تاگ، پارلمان آلمان شود. این شرایط موجب شد تا مرکل نتواند خیلی زود دولت تشکیل دهد و برای تشکیل یک دولت ائتلافی ۶ ماه انتظار کشید. نیمی از حمایت باواریایی ها از حزب سوسیال مسیحی به خاطر حضور زیهوفر است که در این حزب حضور دارد. او به شدت نزد باواریایی ها محبوب است. این اختلاف ها از مدت ها پیش هم دیده شده بود. مثلا زیهوفر در ماه مارس گفته بود: «اسلام به آلمان تعلق ندارد.» این اظهارنظر اما باعث شد تا نخستین جرقه اختلافات زده شود اما طرح زیهوفر می تواند پایانی برای رویای اروپای واحد و آلمان میانه رو باشد.

منبع: آمریکن کانسرویتیو/ مترجم: روزبه آرش