آیا روسیه باعث خروچ ایران از سوریه می شود؟

دیپلماسی ایرانی: همانطور که موشک ها در میدان سرخ در طی رژه ی روز پیروزی روسیه، 9 مه، به نمایش در می آمدند، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل کنار ولادیمیر پوتین ایستاده بود. او به آنجا رفته بود تا از حمایت روسیه در محدود کردن ایران در سوریه مطمئن شود. به یقه ی کتش روبان نارنجی و مشکی سنت جورج را زده بود، که نماد جنگ جهانی دوم است، و دارای ترادف با تلاش های باز پس گیرانه ی روسیه در اوکراین است. روسیه و اسرائیل در حال نهایی کردن توافقی بودند که بر اساس آن نیروهای ایران 24 کیلومتر دورتر از مرز اسرائیل با سوریه، نگه داشته شود.

این توافق نشانگر رفتار متعادل آقای پوتین در قبال خاورمیانه است. از زمان مداخله در جنگ داخلی سوریه در اواخر 2015، روسیه نقش مهره ی اصلی را به دست آورده است که می تواند با تمام طرفین جنگ وارد مذاکره شود. روسیه ارتباطش را با ترکیه، آمریکا و کشورهای عربی دخیل در نزاع، حفظ کرده است. از همه مهمتر اینکه روابط خوبی را با اسرائیل دارد که از این طریق روابط فرهنگی و اقتصادی محکمی به وجود آمده است. این مسئله در مورد ایران، که شریک روسیه در حمایت از رژیم بشار اسد است، نیز صدق می کند.

اما اکنون که از شدت جنگ سوریه کاسته می شود، روسیه ممکن است احساس کند که به ایران کمتر نیاز دارد. درگذشته این مسئله بر عکس بود، زمانی که اسرائیل کاروان تجهیزات نظامی کمکی به حزب الله در سوریه را مورد حمله قرار می داد ، حزب الله تحت حمایت ایران، در سال 2006 در نزاعی خونین با اسرائیل جنگید، بعضی ها معتقد هستند که روسیه در حال پیشروی است. همانطور که ایران در تلاش است تا پایگاه های ثابتی را در سوریه به وجود بیاورد، اسرائیل به مواضع ایران حمله می کند. در شب رژه در مسکو، اسرائیل ده ها حمله هوایی علیه نیرو های ایرانی انجام داد که دفاع هوایی روسیه در سوریه مانع آنها نشد. بعضی ایرانی ها به آقای پوتین مشکوک هستند که اطلاعات پایگاه های ایران را در اختیار نتانیاهو گذاشته است.

باید منتظر بمانیم و ببینیم که آیا توافقی بین اسرائیل و روسیه بر سر خارج کردن نیروهای نظامی ایران، عملی خواهد شد. نیکولای کوزانوف، دیپلمات سابق روسیه در ایران و استاد دانشگاه اروپایی در سنت پترزبورگ می گوید: "روسیه دارای قدرت نفوذ محدود است." او افزود: "بسیار بستگی به خواسته های خود ایران دارد." در حالی که آقای پوتین خواستار خروج نیروهای خارجی، پس از پایان جنگ شده است، ارتش خارجی ایران، واحد قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، که برخی از کشورها به عنوان یک گروه تروریستی می شناسند، به نظر می رسد که عزم ماندن دارد.

از سوی دیگر، منافع روسیه و اسرائیل گویا با یکدیگر مطابقت دارد. یک مقام ارشد اسرائیلی می گوید: "ما و روسیه درک متقابل خوبی داریم و می توانیم مانع بحران سیاسی دیگری در سوریه شویم." "تا زمانی که ما در این ماجرا دخیل باشیم، اسد به حکومتش ادامه خواهد داد." این خبری بد برای گروه های شورشی در روستاهای سوریه در نزدیکی مرز است که اسرائیل در گذشته با غذا و تجهیزات پزشکی و گاها سلاح های سبک به آنها کمک می کرد. فرماندهان شورشی می گویند که پیش از این سربازان شبه نظامیانی که تحت حمایت ایران بودند را دیدند که عقب نشینی می کنند. به نظر می رسد که رژیم اسد می خواهد حمله ای را آغاز کند. سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، گفت، تنها "نمایندگان ارتش جمهوری عرب سوریه باید در مرز سوریه با اسرائیل بمانند."

اسرائیل شاید با این کار هم راضی نشود، نیروهای ایرانی در سایر نقاط سوریه به عملیات خود ادامه می دهند. یک هواپیمای بدون سرنشین ایرانی که در ماه فوریه وارد فضای هوایی اسرائیل شد، از یک پایگاه 150 مایل دورتر از مرز آمده بود. اگر اسد و حامیان روسی اش نتوانند جلوی ایران را بگیرند، حملات بیشتری از جانب اسرائیل و نه فقط به قصد اهداف ایران، آغاز خواهد شد. مقامات اسرائیلی خاطرنشان می کنند که روز 10 مه، در طی یورش هایی، انبار های موشک های ضد هواپیما را که روسیه تامین کرده بود، در سوریه مورد حمله قرار داده اند. اقدام متعادل برای روسیه ممکن است دشوارتر شود. کوزانوف معتقد است: "استراتژی که بیایید با همه وارد مذاکره شویم، دیر یا  زود شکست می خورد. گاهی شرایطی ایجاد می شود که باید یک تصمیم جدی گرفته شود."

منبع : اکونومیست / ترجمه دیپلماسی ایرانی / 33