بازی قمار فرانسه و آلمان بر سر ترامپ

دیپلماسی ایرانی: رهبران فرانسه و آلمان به واشنگتن رفتند تا با تاجر بزرگ مذاکره کنند. رئیس جمهوری فرانسه، امانوئل ماکرون، در 24 آوریل با رئیس جمهور دونالد ترامپ ملاقات کرد. سه روز بعد، آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان به کاخ سفید رفت. انتظار می رفت که ماکرون و مرکل درباره تجارت، سوریه، ایران و روسیه با ترامپ صحبت کنند. با حضور دو رهبر بزرگ اتحادیه اروپا در ایالات متحده، پیشرفت در روابط ایالات متحده و اروپا مورد انتظار بود اما ماکرون و مرکل در مورد مشکلات مختلف هم داستان و هم نظر نیستند. این مساله ایجاد جبهه ای متحد برای نمایندگی اروپا را برای آنها سخت می کند. ماکرون خود و کشورش را در موقعیتی می بینید که بتواند نقش واسطه میان ایالات متحده و اروپا را برعهده بگیرد در حالی مرکل احتمالا در این رابطه خونسردتر عمل خواهد کرد.

تجارت یکی از مسائل اساسی مناقشات میان ایالات متحده و اروپاست. دولت ترامپ مدتی کوتاه پس از رسیدن به دفتر ریاست جمهوری در سال 2017 اشاره کرد که مازاد تجارت بزرگ با آلمان نمونه ای از روابط تجاری غیرمنصفانه میان ایالات متحده و اتحادیه اروپاست. درحالی که دولت ایالات متحده لحن انتقادی خود را در ماه های اخیر آرام تر کرده اما برلین همچنان نگران است. به هرحال اقتصاد وابسته به صادرات آلمان نمی تواند درباره اختلافات تجاری با ایالات متحده، مقصد عمده صادرات آنها، بی تفاوت باشد. آلمان همچنین بزرگ ترین صادرکننده فولاد در اتحادیه اروپاست بنابراین برلین به دنبال یک بلوک تجاری برای به دست آوردن معافیت دائمی در پی افزایش اخیر قیمت فولاد و آلومینیوم و تعرفه های تجاری در آمریکاست. این معافیت تا کنون موقتی بوده اما آلمان به دنبال معافیتی دائمی است.

مقامات کمیسیون اروپا هشدار داده اند که بدون معافیت دائم اتحادیه اروپا در تعرفه های فولاد و آلمینیوم، این بلوک تعرفه های متقابل در حدود 3,5 میلیارد دلار در سال را وضع خواهد کرد. این تعرفه صادرات ایالات متحده از جمله محصولات کشاورزی، پوشاک و موتورسیکلت را هدف قرار می دهد. اما آلمان علاقمند است که از این سناریو اجتناب کند چرا که چنین کاری به اختلافات میان ایالات متحده و چین دامن خواهد زد. حتی اگر احتلاف بر سر تعرفه ها در سازمان تجات جهانی نیز مطرح شود، گزینه ای که اتحادیه اروپا تهدید به اجرای آن کرده است، برلین می داند که به نتیجه رسیدن چنین گزینه ای می تواند سال ها طول بکشد.

بنابراین استراتژی برلین این است که به دنبال راه حل مذاکره با ایالات متحده باشد. آلمان نشان داده است که به همکاری با ایالات متحده تمایل دارد تا از تولید بیش از حد فولاد یارانه ای چین و همچنین کاهش تجارت میان اتحادیه اروپا و ایالات متحده در زمینه اتوموبیل و ماشین آلات جلوگیری کند. دولت آلمان همچنین قصد دارد تجارت و تحرکات خود در دیگر مناطق نیز گسترش دهد. به عنوان مثال برلین چندان موافق طرح توسعه کمیسیون اروپا برای تغییر در مالیات شرکت های دیجیتال نیست. این تغییر غول های تکنولوژی ایالات متحده از جمله گوگل، آمازون، فیسبوک و اپل را تحت تاثیر قرار می دهد. درحالی که آلمان یکی از اصلی ترین پایه های اصلاحات بود اما هم اکنون مایل است تا ژست حسن نیت نسبت به دولت ایالات متحده بگیرد. بدون حمایت آلمان، این طرح به احتمال فراوان رها خواهد شد.

اما استراتژی آلمان محدودیت هایی دارد. برای شروع باید گفت که برلین نمی تواند به تنهایی درباره سیاست اتحادیه اروپا تصمیم بگیرد. هرگونه تغییر در تعرفه های اتحادیه اروپا نیاز به تصویب تمامی 28 عضو اتحادیه دارد. از سوی دیگر، ایالات متحده تمایل ندارد که یک توافق تجاری محدود را بپذیرد. آنها تمایل دارند که که مسائلی مانند مکانیسم حل اختلافات سرمایه گذاری حتما در این توافق گنجانده شود. حتی اگر آلمان موفق شود که مسائل مالیاتی غول های تکنولوژی را مرتفع کند این ژست سمبلیک برای جلب رضایت و تسلیم ترامپ کافی نخواهد بود.

ایالات متحده و آلمان همچنین در مورد هزینه های نظامی اختلاف نظر دارند. آلمان در حدود 1,2درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف نیروهای مسلح می کند که بسیار پایین تر از هدف گذاری 2 درصدی ناتو است. کاخ سفید بارها از برلین خواسته تا بودجه دفاعی خود را افزایش دهد اما این موضوعی بحث برانگیز در آلمان است چرا که به دلایل تاریخی آنها تمایلی به استفاده از ارتش ندارند و بیشتر مایل هستند تا روی دیپلماسی تمرکز کنند.

در این زمینه اختلافاتی عمیق با فرانسه وجود دارد. پاریس نسبت به برلین توانایی و تمایل بیشتری به استفاده از نیروی نظامی در خارج از کشور دارد. فرانسه برخلاف آلمان بسیار به هدف گذاری ناتو نزدیک است و 1,8درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف امور دفاعی می کند. همین مساله یکی از ستون اختلافات میان دو کشور است که به شکلی واضح در ماجرای حمله موشکی به سوریه خود را نشان داد. درحالی که فرانسه به کمپین ایالات متحده وبریتانیا پیوست، آلمان خود را درگیر چینین موضوعی نکرد. در این رابطه، سوریه احتمالا یکی از موضوعات اصلی در دیدارهای ماکرون و مرکل خواهد بود. رهبر آلمان احتمالا پیشنهاد می کند که به عنوان میانجی در درگیری های میان روسیه و ایالات متحده عمل کند در حالی که رئیس جمهور فرانسه احتمالا در این جنگ در سوی آمریکا خواهد ایستاد.

اما فرانسه درخواست هایی از ایالات متحده دارد که به مراتب فراتر از درگیری های سوریه است. ماکرون تقاضای همکاری ایالات متحده در مبارزه با گروه های تروریستی در ساحل آفریقا را دارد. ایالات متحده در حال حاضرد پشتیبانی مالی، لجستیکی و اطلاعاتی برای فرانسه در منطقه فراهم می کند و پاریس می خواهد اطمینان حاصل کند که این مساله ادامه دارد. درحال حاضر فرانسه در جبهه های مختلف در آفریقا و سایر نقاط درگیر است بنابراین به همکاری متحدانش نیازی ضروری دارد.

روسیه و ایران نیز احتمالا در دستور کار مذاکرات ماکرون و مرکل با ترامپ قرار خواهند داشت. ایالات متحده اخیرا دور جدیدی از تحریم ها را علیه روسیه وضع کرده است. این تحریم ها نخبگان و افراد روسی و فعالیت های شرکت های آنها و تجارت دیگران با چنین افرادی را در ایالات متحده محدود خواهد کرد. این محدودیت ها می تواند تاثیراتی مخرب بر شرکت های اروپایی داشته باشد. در نظر داشته باشید که شرکت های آلمانی فعالیت های گسترده ای در روسیه دارند. مرکل از ترامپ تقاضای معافیت با نرم تر کردن تحریم ها را خواهد داشت. لابی های تجاری آلمان از برلین خواستار چتری محافظتی در برابر اقدامات ایالات متحده شده اند.

آینده توافق هسته ای سال 2015 با ایران نیز یکی دیگر از دلایل اصلی این دیدارهاست. آلمان و فرانسه به مانند بریتانیا تلاش دارند تا نارضایتی ایالات متحده را رفع کرده و برای حفظ این معامله فعالیت کنند. به عنوان یک ژست برای خوشایند ایالات متحده آنها پیشنهاد دور جدیدی از تحریم ها علیه آزمایش موشک های بالستیک ایران و فعالیت های منطقه ای این کشور را مطرح کردند. آنها خواستار این شدند که این تحریم ها تا پیش از 12 مه اعلام شود یعنی همان روزی که ترامپ تهدید کرده است لغو تحریم ها بر اساس توافقنامه را به عنوان طرف مهمی از این معامله، زیر پا خواهد گذاشت. اما برلین، پاریس و لندن دو مشکل دارند. اول اینکه ایتالیا و سایر اعضای اتحادیه اروپا بدون تضمین ایالات متحده در مورد حفظ معاهده هسته ای از ایجاد تحریم های جدید اجتناب می کنند. دوم اینکه ایالات متحده منتقد اصلی برخی از بندهای توافق است به ویژه بند برداشته شدن محدودیت های برنامه هسته ای ایران پس از سال 2025. اروپایی ها باور دارند که ایجاد تغییر در این معامله بدون از بین رفتن آن بسیار سخت خواهد بود. در نتیجه مذاکرات بین ماکرون، مرکل و ترامپ برای آینده توافق هسته ای و دور جدید تحریم ها بسیار حیاتی خواهد بود.

درحالی که در جو جهانی فعلی چالش های بسیاری را پیش روی اتحادیه اروپا قرار داده اما فرصت هایی برای فرانسه نیز فراهم شده است. برای شروع، خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا درها را برای یکپارچه سازی عمیق تر نظامی اتحادیه اروپا باز کرده است. این مساله از اهداف بلندمدت فرانسه بود. بریتانیا نسبت به هرگونه طرحی به عنوان موازی کاری با ناتو بی تمایل بود. اما با رخ دادن برگزیت، پاریس شانس این را دارد که طرح خود را پیش ببرد. این مساله تلاش برای تقویت همکاری میان نیروهای مسلح بلوک را از طریق ایجاد ساختار دائمی همکاری (PESCO) توجیه می کند. از دیدگاه فرانسه، این راهی برای تشویق و بالا بردن توان نظامی آلمان در چارچوب گسترده تر اروپاست.

برخلاف برگزیت، پاریس تمایل دارد تا همکاری نزدیکی با لندن داشته باشد. در ماه ژانویه، ماکرون و نخست وزیر بریتانیا ترزا می توافق کردند که در زمینه امنیت جهانی، مهاجرت و مبارزه با تروریسم همکاری نزدیکی داشته باشند. آنها اعلام کردند که نیروی مشترک نظامی یا نیروی نظامی فرانسوی ـ بریتانیایی تا سال 2020 به طور کامل عملیاتی خواهد شد. برگزیت همچنین فرصتی برای فرانسه فراهم کرده که بتواند تبدیل به میانجی اصلی میان ایالات متحده و اروپا شود. برای دهه ها، انگلستان از اتحاد استراتژیک خود با ایالات متحده و عضویت خود در اتحادیه اروپا به عنوان پلی میان این دو قاره استفاده کرد. حالا فرانسه علاقمند است که جایگاه بریتانیا را بگیرد. از دیدگاه پاریس، این روابط جایگاه دیپلماتیک آنها را تقویت می کند و امکان نفوذ آنها در سطح جهانی را بالا می برد. روابط سرد میان مرکل و ترامپ در مقایسه با باراک اوباما که روابطی نزدیک با برلین داشت، فرصتی طلایی برای پاریس فراهم کرده است.

منبع: استراتفور/ مترجم: روزبه آرش