جنگ یمن ضعف ها را برملا کرد

دبورا آموس

دیپلماسی ایرانی: عربستان سعودی در یک رشته اقدامات که در این پادشاهی به شدت محافظه کار نادر است نسلی از فرماندهان ارشد نظامی خود را برکنار کرده، برای نخستین بار به زنان هم در ارتش پست داده و یک زن را در پستی بالا در وزارت کار منصوب کرده است.

این فرامین سلطنتی روز دوشنبه توسط خبرگزاری رسمی سعودی اعلام شد و آخرین اقدامات شگفت انگیز در راستای اصلاح اساسی نهادهای حکومتی است که توسط محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، پسر قدرتمند ملک سلمان بن عبدالعزیز آل سعود انجام می شود.

رهبران پادشاهی عربستان توضیحی در خصوص این تغییرات ناگهانی از جمله تغییر فرمانده ارتش و دیگر مقامات دفاعی و وزارت کشور نداده اند، گمانه زنی ها بر این است که ولوله در ارتش به خاطر شکست در جنگ یمن و بروز بن بست است. اما تحلیلگران می گویند این تغییرات بخشی از اصلاحات وسیع تری است که شامل تغیرات سریع در سیاست اجتماعی و اقتصادی و همزمان رشد فزاینده درگیری های نظامی در خارج از مرزها می شود.

برنارد هیکل، یک کارشناس مسائل خاورمیانه در دانشگاه پرینستون می گوید: "پروژه بزرگ تری برای اصلاحات در ارتش در میان است. جنگ یمن باعث شد ضعف های ارتش برملا شود. این باعث شد سعودی ها مشکلات خود را دریابند."

عربستان سعودی سه سال است که ائتلافی نظامی از کشورها را در جنگ یمن علیه جنبش حوثی که با ایران، رقیب اصلی سعودی در ارتباط است، هدایت می کند.

جامعه بین المللی از عربستان سعودی به خاطر نبرد توقف ناپذیر در یمن انتقاد کرده اند، جنگی که بنا بر گزارش های سازمان ملل باعث کشته شدن 6000 غیرنظامی  شده و 22.2 میلیون نفر را محتاج به کمک های بشردوستانه کرده است. سعودی ها میلیاردها دلار خرج خرید آخرین ادوات نظامی، عمدتا از کشورهای غربی همچون ایالات متحده، بریتانیا و فرانسه کرده اند، اما همچنان شکاف میان تجهیزات و توانایی ها به چشم می آید. محمد بن سلمان، وزیر دفاع سعودی است و از او به عنوان معمار جنگ یمن یاد می شود.

تحلیلگران گفته اند بن سلمان اصلاحات در ارتش که شامل برپا کردن صنایع نظامی داخلی است را پیش می برد. هیکل می گوید: "او می خواهد عربستان سعودی وقتی کار به دفاع می رسد از دستاورد خود بهره مند شود."

بازسازی سازمانی ارتش همراه با نوسازی تجهیزات ارتش است، هیکل در توضیح ماجرا می گوید: "قضیه بزرگتر از اخراج یا استخدام افراد است."

این تغییرات سه هفته مانده به سفر بن سلمان به لندن و پس از آن ایالات متحده اعلام می شود، او قرار است از واشنگتن دی سی و 5 شهر دیگر ایالات متحده دیدن کند.

تئودور کاراسیک، عضو "گروه تحلیلی خلیج فارس"، گروه مشاوره خصوصی در واشنگتن می گوید: "این لحظه ای مهم برای سعودی ها است. ماجرا تنها کارآمدتر کردن وزارت دفاع نیست، این اتفاقات بخشی از مذاکرات در ایالات متحده و بریتانیا در خصوص مسائل دفاعی و تسلیحاتی است."

کاراسیک همچنین بر این باور است که این اتفاق مثالی از تغییرات نسلی در عربستان سعودی است، این تغییرات زمانی آغاز شد که ملک سلمان سنت جانشینی در خاندان سلطنتی را شکست و در ماه ژوئن 2017 فرزند خود را به عنوان ولیعهد عربستان منصوب کرد. محمد بن سلمان قدرت خود را تحکیم کرده و برای گذار شتابان در عربستان فشار آورده، این فشارها مورد حمایت نسلی هزاره است که تشنه تغییرات است.

ولیعهد به جوانان عربستان قول مشاغل بیشتر، سرگرمی و آزادی از اجبارهای سرسختانه پلیس مذهبی را داده است. زنان به زودی حق رانندگی خواهند داشت و می توانند بدون کسب اجازه از قیم مذکر کسب و کار و تجارت خود را راه بیندازند.

کاراسیک می گوید: "این احساس را دارید که جوانان فشار می آورند که از شر نظم قدیمی خلاص شوند. آنها قرار است جاده را صاف کنند."

منبع : ان پی آر / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی / 33