از نجات وال‌ها تا سیاست انرژی کویت

روزبه آرش: «امید بسیار ضروری است. ناامیدی تنها شکل دیگری از انکار است.» ال گور این را اخیرا در مصاحبه ای گفت؛ مصاحبه ای برای مستند کردن تغییرات اقلیمی براساس عکس هایی که از سال 2006 تاکنون جمع آوری شده است. این روزها باید حقیقت زمین رو به نابودی را پذیرفت و امیدوار بود که تلاش ها برای تغییر رفتار ما انسان ها و معاهدات سیاسی مانند توافقنامه پاریس راه به جایی مناسب ببرند. 
امروز و در سال 2017، انکار حقیقت تغییرات آب وهوایی در قاموس ملت ها دیگر جایی ندارد. همه خطر را شناخته و آن را به صورت گرمای هوا، تغییرات الگوی بارش، آلودگی اقیانوس ها، خشکسالی و بحران مهاجرت لمس کرده اند. باور این حقیقت حالا یک راه را مشخص می کند: «بیایید راه حلی پیدا کرده و اوضاع را درست کنیم.» یکی از این راه حل ها در کویت اجرا خواهد شد: 
9 صبح است و دمای هوا در کویت به 45 درجه سانتی گراد رسیده است. مردم باید در این گرما سر کار بروند. کارگرهایی که در زیر آفتاب مجبور به کار هستند تمام بدن خود را از دست آفتاب می پوشانند. هوا آرام آرام گرم تر می شود. نزدیکی های ظهر دماسنج ها 54 درجه سانتی گراد را نشان می دهند. کارهای خارج از محیط های دربسته تا غروب تعطیل می شود زیرا هیچ انسانی نمی تواند چنین دمایی را تاب بیاورد. تقریبا 70 درصد جمعیت این شهر را کارگران مهاجر تشکیل می دهند که تعطیلی کار برای آنها به معنی کم شدن حقوق است. ما درباره گرم ترین شهر بزرگ جهان صحبت می کنیم. این شهر همیشه تاریخ گرما را تجربه کرده است اما نه آن قدر طولانی و نه حتی آن قدر گرم.  دولت کویت به مدت یک سال است که پس از کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی در تلاش برای یافتن منابع جدیدی برای تولید انرژی ارزان است. آنها زنگ خطر کارشناسان این کشور نسبت به رو به پایان بودن منابع نفت و گاز را شنیده و تغییرات گسترده آب وهوایی را به چشم دیده اند، در نتیجه تولید انرژی خورشیدی را در دستور کار خود قرار داده اند. کشورهای عربی حوزه خلیج فارس که به دلیل کمبود منابع مالی و کسری بودجه با مشکلات گسترده ای دست و پنجه نرم می کنند، از راهبرد جدید خود برای فروش انرژی خورشیدی به جای نفت خبر دادند. 
کویت در راستای برنامه های این کشور برای تولید ۱۵ درصد از برق مورد نیاز از طریق انرژی تجدیدپذیر تا سال ۲۰۳۰، مناقصه ای برای ساخت نیروگاه خورشیدی دیب دیبا به ارزش 1,2 میلیارد دلار در سه ماهه نخست سال ۲۰۱۸ برگزار خواهد کرد. کری عبدالعزیز المحروس، معاون مدیرعامل برنامه ریزی و فاینانس در شرکت ملی نفت کویت در مصاحبه با بلومبرگ اظهار کرد: «کویت که پنجمین تولیدکننده بزرگ نفت عضو اوپک است، به شرکت ها به منظور اعلام آمادگی حضور در این پروژه یک گیگاواتی تا هفت سپتامبر مهلت داده است. هزینه این پروژه حدود 1,2 میلیارد دلار خواهد بود. دیب دیبا نیمی از ظرفیت انرژی تجدیدپذیر برنامه ریزی شده در کویت را تولید خواهد کرد. ساخت نیروگاه های خورشیدی بخشی از اقدامات دولت برای کمک به حفظ محیط زیست و سود بردن از تولید بالاتر پتروشیمی و محصولات پالایش شده است.» کویت در ماه ژوئیه 2,7 میلیون بشکه در روز نفت تولید کرد که کمتر از تولید عربستان سعودی، عراق، ایران و امارات متحده عربی بود. این نیروگاه به مساحت ۳۲ کیلومتر مربع که تا پایان سال ۲۰۲۰ در شمال غرب کویت باید تکمیل شود، در مصرف 5,2 میلیون بشکه نفت در سال صرفه جویی می کند. کویت معمولا در طول تابستان و زمانی که دمای هوا به بیش از ۵۰ درجه می رسد، حداکثر ۱۴ گیگاوات برق در روز مصرف می کند. شریف الخیاط، رئیس مبارزه با تغییرات آب و هوایی در کویت گفت: «ما زیر فشار هستیم. نه تنها به خاطر گرمای هوا بلکه به علت بالارفتن سطح آب دریاها، تقاضای بیشتر برای برق و الکتریسیته و آینده نامعلوم ذخایر انرژی در کشورمان. اما باید آماده شویم. همه جای کشور، ما وسایل سرمایشی داریم و این ماشین ها برای سیرشدن به برق احتیاج دارند. من هر روز به این آفتاب سوزانی که بالای سرمان می درخشد، نگاه می کنم و از این همه انرژی که هدر می رود، ناراحتم. طرح پنل های خورشیدی ما را نجات خواهد داد.»
این کارها ممکن است در نگاه اول کوچک، منطقه ای و بی تأثیر به نظر برسند اما به یاد داشته باشید که هر کار بزرگی از مجموعه تغییراتی کوچک و نامحسوس برمی آید. دانشمندان برای تقدیر از چنین کارهای کوچکی یک مثال بزرگ دارند: وال های قطبی. روزگاری بود که با شکار بی رویه و گرم شدن آب اقیانوس ها گمان می کردیم نسل این پستانداران عظیم الجثه روی زمین نابود شده است. کمیسیون بین المللی صید نهنگ قوانینی بین المللی را وضع کرد و کشورها به رعایت آن تعهد دادند. اما چند سالی همه فکر می کردند که نسل این وال ها منقرض شده است، تا اینکه تیم پژوهشی ای که متشکل از دانشمندانی از کشورهای نیوزیلند، آمریکا و اسکاتلند بودند چندی پیش موفق به مشاهده و ثبت 50 تا 60 وال قطبی شدند. دکتر دیوید تامپسون از اعضای تیم پژوهشی قطب جنوب روز گذشته اعلام کرد: خوشبختانه ما موفق شدیم گروهی از وال های قطبی را نزدیکی جزایر کمپل مشاهده کنیم. پیش ازاین ما نمی دانستیم که دقیقا این گونه وال را در کجا می توانیم جست وجو کنیم و از آن مهم تر اینکه آیا هنوز این گونه نادر در دریاها وجود دارد و منقرض نشده است؟  جالب است که یک نگاه به اساسنامه کمیسیون بین المللی صید نهنگ نشان می دهد که شباهت زیادی میان این توافقنامه و توافقنامه آب و هوایی پاریس وجود دارد. آیا می شود امیدوار بود که راهی که برای نهنگ ها طی کردیم برای زمین هم پاسخگو باشد؟ یادتان باشد ناامیدی تنها شکل دیگری از انکار است.