دموکراسی ترکیه را برنچیده ایم، فقط پاکسازی می کنیم

دیپلماسی ایرانی: کودتای ناکام در ترکیه را تقریبا تمامی احزاب ترکیه، چه مخالفان اردوغان چه موافقانش، محکوم کردند. اما اتفاقاتی که بعد از آن افتاد برای هیچ کس قابل نبوده است. سرکوب شدیدی که به بهانه ارتباط با کودتا در حق مردم ترکیه شد، بسیاری را خشمگین کرده و فعالان مدنی و احزاب سیاسی را به سمت مبارزه با وضعیت موجود سوق داده است. یک سال پس از کودتای نافرجام در ترکیه، دولت تحت رهبری رجب طیب اردوغان 169 هزار و 113 نفر دستگیر کرده است که در میان بازداشت شدگان ١٦٩ ژنرال، هفت هزار و 98 سرهنگ، افسر و سایر درجه های نظامی، هشت هزار و 155 افسر پلیس، ٢٤ استاندار، ٧٣ معاون فرماندار، ١١٦ بخشدار و نیز تعداد کثیری از افراد سرشناس در صنوف علمی، آموزشی، دانشگاهی و ارگانهای مختلف دولت دیده می شود. همچنین ۱۵۹ روزنامه نگار پس از بازداشت به زندان محکوم شدند و ۲۱۶ روزنامه نگار در بازداشت به سر می برند. همچنین دو هزار و 308 روزنامه نگار از کار اخراج شده اند. ۳۱ کانال تلویزیونی، ۵ خبرگزاری، ۶۲ روزنامه، ۱۹ مجله، ۳۴ کانال رادیویی و ۲۹ موسسه انتشاراتی نیز توسط دولت ترکیه بسته شده اند. غضب دولت ترکیه دامن هنرمندان این کشور را هم گرفته است، به طوری که پس از کودتای نافرجام، ۶ بازیگر و کارگردان از کار هنری تعلیق و ۱۷ بازیگر و یک نوازنده ممنوع از کار شدند. همچنین 11 نماینده مجلس از حزب دموکراتیک خلق ها، یک نماینده مجلس از حزب جمهوری خواه خلق و ۷۴ شهردار توسط دولت ترکیه بازداشت و روانه زندان شدند. ۱۱۰ رسانه تعطیل و کارت خبرنگاری ۷۱۵ روزنامه نگار نیز باطل شده است. بر اساس گزارش سازمان های حقوق بشری، ترکیه تبدیل به زندان روزنامه نگاران و سیاستمداران شده است. بر اساس آمارهای رسمی، ترکیه رکورددار روزنامه نگار زندانی در جهان است. همه اینها در حالی است که وضعیت اقتصادی ترکیه چندان حال و روز خوبی ندارد و پس از کودتای نافرجام بدتر هم شده است. در این رابطه مجله اشپیگل با مهمت سیمسک، معاون نخست وزیر ترکیه به گفت وگو نشسته است که در ادامه می خوانید:

کارشناسان پیش بینی می کنند ترکیه در لبه بحران اقتصادی قرار گرفته است.

من علاقه ای به نظرات کارشناسان خودخوانده ندارم. در سال های اخیر ترکیه علی رغم ناآرامی های سیاسی انعطاف بالایی از خود نشان داده است. بر خلاف بسیاری از کشورهای غربی، ترکیه در بحران مالی جهانی و بحران یورو قدرت بیشتری از خود نشان داد. در بین سال های 2010 تا 2016 میانگین رشد اقتصادی ترکیه بالای 6 درصد بوده است. فقط چین و هند چنین رشد قدرتمندی را تجربه کرده اند.

رشد اقتصادی در طی سال 2015 تا 2016 به حدود 3 درصد افت کرد.

2016 سال استثنایی و دشواری بود، البته اگر به خاطر بیاورید که چه دورانی را پشت سر گذاشتیم. بحران پناهندگان، حملات تروریستی، تنش با روسیه، کودتای نافرجام، رخدادهایی که هر کشوری دیگری را به رکود اقتصادی جدی می کشاند. اما اقتصاد ترکیه رشد داشت. افت ما کمتر از 2 درصد نبود. در این خصوص اوضاع ما از بسیاری از کشورهای اروپایی بهتر است.

همین چند سال پیش از ترکیه به عنوانی مدلی برای دیگر کشورهای منطقه یاد می شد و اردوغان در غرب به چشم یک اصلاح طلب دموکراتیک دیده می شد. امروز ترکیه به عنوان دولتی خشن دیده می شود. مشکل چیست؟

سازمان دهشت افکن فتح الله گولن تمام قدرت خود را به کار گرفته تا چهره بدی از دولت ترکیه نشان دهد. تمام سعی خود را کرد که تظاهرات پارک گزی در سال 2013 شدت پیدا کند، به این شایعه دامن زد که ترکیه به افراط گرایان اسلامی در سوریه سلاح می دهد، و تحقیقات در خصوص فساد ادارای وزرای دولت را رهبری کرد.

پس ادعا می کنید که معظلات چند سال اخیر بخشی از دسیسه ای است که توسط جنبش وابسته به روحانی مسلمان، فتح الله گولن، که شما همین الآن آن را سازمان دهشت افکن خواندید، طراحی شده است؟

درست است.

و انتظار دارید شرکای شما در غرب هم این حرف ها را باور کنند؟

تروریسمی که فرقه گولن به راه انداخت باعث تهدید مضاعف علیه ترکیه شد. ما از متحدان خود در اروپا و ایالات متحده انتظار داریم تا با مردم ترکیه وحدت و همدردی نشان دهند.

در پس کودتای نافرجام، دولت شما حدود 140 هزار کارمند را اخراج و حدود 55 هزار نفر را بازداشت کرده است. با همه احترام به زخمی که به واسطه رویدادهای 15 جولای 2016 متحمل شدید اما این پاسخی افراطی بود.

کادر گولن برای سال ها به داخل دولت نفوذ کرده اند. در خیلی از نهادها خود را تثبیت کرده اند. پلیس و دستگاه قضائی را در اختیار داشتند. واقعا چه کسی انتظار دارد که دولت به استخدام دشمنان خودش ادامه دهد؟

معلم ها، وکلا و روزنامه نگارانی که بازداشت شدند چه دخلی به شورشیانی داشتند که کودتای 15 جولای را انجام دادند؟

تصفیه دولت ترکیه از تروریست ها وظیفه ما است. چنان که برخی می گویند ما دموکراسی ترکیه را برنچیدیم. ما جامعه را از سازمان های جنایی مصون می داریم.

برای سال ها، پرزیدنت اردوغان و فتح الله گولن به صورت نزدیک با هم کار می کردند، چرا دولت شما پیش از این رابطه اش را با این افراد که به گفته شما دشمن دولت هستند قطع نکرد؟

فقط حزب عدالت و توسعه نبود که به فتح الله گولن قدرت می بخشید. وی روابطی عالی با بسیاری از نخست وزیران ترکیه داشت. اگر ما پیشتر از تهدیدات ناشی از این شبکه ترور با خبر بودیم دست به کار می شدیم. اما فرقه گولن ما را فریب داد.

احمد سیک ، روزنامه نگار در کتاب خود "ارتش امام" با جزئیات به نفوذ کادر گولن در دولت اشاره می کند، و این کتاب در سال 2011 منتشر شد.

در آن زمان همه نوع شایعه ای در خصوص جنبش های مذهبی در جریان بود. در سال 2013 بود که توانستیم دست به اقدامی بزنیم زمانی که به مدارک خاصی علیه گولن دست یافتیم.

در پی بازداشت روزنامه نگارانی همچون دنیز یوسل و مسال طلوع و همچنین فعال حقوق بشر آلمانی پیتر اشتودنر، احساس عمومی در آلمان این است که ترکیه برای هیچ کس امن نیست.

زمانی که ما به دوستان خود در آلمان و ایالات متحده گفتیم که توطئه گرانی که در کودتا نقش داشتند را به ترکیه تحویل دهند، به ما گفتند که دستگاه قضائی شان مستقل است. اما اینک به نظر نمی آید همین امتیاز را برای ترکیه قائل باشند.

اما دنیز یوسل شش ماه است منتظر محاکمه در بازداشت است و اتهامات علیه وی نیز روشن نیست.

من در مورد پرونده اشخاص نظر نمی دهم، اما مایلم به آلمانی ها بگویم: به دستگاه قضائی خود، قضات شما و وکلای ما اجازه دهید تا کارشان را انجام دهند.

انتشار اولیه: دوشنبه 16 مرداد 1396 / انتشار مجدد: سه شنبه 24 مرداد 1396