پشت پرده اظهارات ضدایرانی ترامپ

دیپلماسی ایرانی: یک گزارش تحلیلی عمیق که در پی سفر دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا به خاورمیانه منتشر شده حکایت از آن دارد که حملات کلامی دونالد ترامپ در نشست امریکایی – اسلامی اخیر در ریاض صرفا "حملاتی شفاهی" بوده و نباید چندان آنها را جدی گرفت. به نوشته این گزارش حملات کلامی ترامپ به هیچ وجه بیانگر حقیقت مواضع دولت امریکا نیستند.

این گزارش به نقل از منابع غربی اظهارات ترامپ را «حملات صرفا شفاهی» توصیف می کند و می نویسد حرف های او بیان کننده حقیقت نیستند و تنها برای پنهان کردن واقعیت های موجود بر سر ارتباطات عمیق میان واشنگتن و تهران از طریق میانجی گرهای اروپایی به ویژه آلمانی و بریتانیایی ایراد شده است.

این گزارش می افزاید که اتحادیه دانشگاه های اروپا به تازگی 21 توافقنامه با دانشگاه های ایران امضا کرده اند و دولت امریکا نیز به موجب امضای تفاهم نامه ای با همین دانشگاه ها در ارتباط است. این همه در حالی است که برگه های سرمایه گذاری کلانی از سوی امریکایی ها و اروپایی ها برای سرمایه گذاری در داخل ایران امضا شده است که به زودی مشابه نمونه عربستانی را در مورد ایران شاهد خواهیم بود. با وجود حملات شدید اللحن ترامپ به تهران، ایران مقادیر کلانی پول بلوکه شده در بانک های امریکایی و اروپایی در اختیار دارد که می تواند از این پول ها در سرمایه گذاری های خود استفاده کند.

شرکت مرسدس بنز آلمان به تنهایی قرارداد ایجاد یک کارخانه عظیم در ایران برای تولید سالانه 450 هزار انواع مختلف خودروی سواری امضا کرده و انتظار می رود از ابتدای سال 2018 فعالیت خود را آغاز کند و محصولات خود را به همه کشورهای قاره آسیا صادر کند.

در همین حال یک منبع آگاه امنیتی گفت که ارتباطات بسیار نزدیکی میان تیم ترامپ و ایران برای سرمایه گذاری میلیاردها دلار پول های بلوکه شده ایران از طریق کار مشترک برای زمان بعد از رفع باقی تحریم های اقتصادی ایران در جریان است. این منبع می گوید که حجم پول بلوکه شده ایران که بعد از توافق نامه مشهور هسته ای سرمایه گذاری شده تا الآن تنها معادل 40 درصد از حجم درآمدهای مالی ایران از سیستم بانکی عربی است و ترامپ چشمان خود را به سهم بزرگتر یعنی 60 درصد باقی مانده از این پول دوخته است.

حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران نیز بعد از نشست ریاض درباره اظهارات ترامپ علیه ایران در این نشست گفت که این حرف ها صرفا "حرف" و تنها برای عرض اندام است نه بیشتر.

از دیگر زوایای مخفی که همانند راز از تحولات پشت پرده ریاض منتشر نشده باقی مانده بحران مسکوت میان سه کشور عربی مصر و اردن و قطر با برنامه های محمد بن سلمان، جانشین ولیعهد عربستان است که تمامی این کشورها با سیاست های او نقاط اصطکاک پیدا کرده اند.

در اردن بر سر بحران مسکوت با عربستان به ویژه بعد از اظهار نظر علنی و خشن ملک سلمان بن عبدالعزیز در نشست ریاض بحث در گرفته است، اردنی ها می گویند که در پی سخنرانی ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن در نشست ریاض پادشاه عربستان از حرف های او عصبانی شده است. طرف های عربی و اردنی می گویند که ملک سلمان از عبارتی که پادشاه اردن در سخنرانی اش به کار برد و گفت «...الصلاة والسلام علی النبی العربی الهاشمی الامین» خشمگین شده چرا که این گونه برداشت کرده است که پادشاه اردن از به کار بردن لفظ "هاشمی" قصدی داشته است. برای همین پادشاه عربستان بعد از سخنرانی شاه اردن صلوات ابراهیمی را به طور کامل خواند و سپس درباره آل بیت پیامبر و فرزندانش صحبت کرد و رو به پادشاه اردن کرد و گفت: «این عبارت صحیح است»، و سپس از عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهوری مصر خواست که سخنرانی خود را انجام دهد.   

جمله اعتراضی شاه عربستانی اردنی ها را نگران کرد برای این که خارج از عرف های پروتکلی و غیرقابل انتظار بود و متوجه شدند که استفاده از واژه "الهاشمی" حساسیت ایجاد کرده است.

قبل از آن طرف عربستانی که میزبان نشست بود به طور غیرعلنی و پشت پرده از بابت تاخیر بیش از 25 دقیقه ای پادشاه اردن ابراز ناراحتی کرده بود در حالی که طرف اردنی هیچ توضیحی برای این تاخیر بیان نکرد. این در حالی است که پیش از آن ریاض با امان توافق کرده بود که پادشاه اردن از آن جا که رئیس دوره ای اتحادیه عرب است و انگلیسی را بسیار روان صحبت می کند، نخستین سخنران جلسه باشد.

در عین حال طرف های دیگر از این توافق چندان خشنود نبودند، از جمله مصر و قطر. عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهوری مصر در سخنرانی خود به طور تلویحی این ناراحتی خود را با اشاره به سازندگان تروریسم نشان داد. در حالی که پادشاه اردن نیز در حاشیه نشست و قبل از آن که جنجال اخیر اظهارات امیر قطر شکل بگیرد که البته تکذیب کرد، با وی دیدار کرد.

در همین رابطه دیپلمات های غربی بحران به وجود آمده اخیر میان عربستان سعودی و امارات متحده عربی و بحرین با کشور قطر را با عبارت "بمب گذاری فضای نشست ریاض" توصیف کردند و آن را نشانه بروز اختلافات در درون رهبران عرب و عدم رضایت آنها از وضعیت فعلی دانستند.

منبع: الرای الیوم / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11