آلمان و اسرائیل برای هم شاخ و شانه می‌کشند

نویسنده: کریستوف شولت

دیپلماسی ایرانی: وقتی استفان سایبرت، سخنگوی دولت آلمان مدعی این شد که مشاجره ای قبلی مقدمه ای برای لغو ملاقات از پیش تعیین شده وزیر خارجه آلمان با نخست وزیر اسرائیل است، احتمالا بحران دیپلماتیک قابل توجهی پشت این تصمیم قرار دارد.

معمولا دولت آلمان از این دست استدلال ها برای رها شدن از ملاقات با مقامات رژیم های استبدادی استفاده می کند، اما امسال این روش برای دولتی استفاده شد که عموما از روابط نزدیکی با آلمان برخوردار است: اسرائیل.

کابینه دو دولت به طور سنتی سالی یک بار جلسه مشترک می گذارند، یک بار در برلین و یک بار در بیت المقدس. رایزنی داخلی دولت های آلمان و اسرائیل برای ماه مه برنامه ریزی شده بود، اما صدراعظم ناگهان چند هفته پیش اعلام کرد که این ملاقات به "تاخیر" افتاده است. دلیل ارائه شده از این قرار است:" ملاقات های مکرر بین المللی به خاطر ریاست آلمان در اجلاس گروه 20."

نارضایتی از سیاست های شهرک سازی نتانیاهو

اما دلیل واقعی این نیست. لغو این سفر، در واقع روش برلین برای اعتراض به طرح بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، برای قانونی کردن شهرک سازی های غیرقانونی در مناطق اشغال شده کرانه باختری بود. این اولین هتاکی دیپلماتیک بود. اما مورد قابل ملاحظه تر روز سه شنبه رخ داد زمانی که زیگمار گابریل به بیت المقدس سفر کرد، جایی که قرار بود با نتانیاهو دیدار کند، هر چند در دقیقه آخر این ملاقات را لغو کردند.

بعید نیست که آلمان و اسرائیل در طی سال ها از رفاقتشان کاسته شده باشد. حجم خشم و نارضایتی بالا است اما هیچ یک جرات ندارند آشکارا آن را بیان کنند. هر چند زمانی که فوران کند از این هم تند و تیزتر خواهد شد. این وضعیتی است که تل آویو و برلین در آن قرار دارند و وزیر خارجه آلمان تنها کسی نیست که نارضایتی اش رو به فزونی است. آنگلا مرکل نیز که در سال 2008 در کنست (پارلمان اسرائیل) اعلام کرده بود همبستگی با اسرائیل بخشی جدایی ناپذیر از منافع ملی آلمان است دل خوشی از اوضاع ندارد.

برای سال ها اعتقاد بنیادین سیاست خارجی آلمان این بوده که به خاطر جنایت هایی که نازی ها در جنگ جهانی دوم مرتکب شدند این کشور باید انتقاد از اسرائیل را محفوظ نگه دارند. اما این اصل دیگر رعایت نمی شود. یک دلیل ساخت و ساز شمار قابل توجهی شهرک در کرانه باختری است که باعث می شود استقرار یک دولت پایدار فلسطینی به خطر بیفتد. دلیل دیگر نارضایتی صدراعظم و وزیرخارجه اش از اذیت و آزار گروه های اپوزیسیون توسط دولت دست راستی اسرائیل است. بعلاوه هراس هایی از شکست راه حل استقرار دو دولت وجود دارد، هراس هایی که در خصوص فرهنگ دموکراسی اسرائیل نیز پدیدار شده است.

از همین رو گابریل در تصمیمی آگاهانه در برنامه سفر خود به اسرائیل بازدید از یک ان جی او اسرائیلی را نیز گنجاند. این سازمان مردم نهاد، سکوت را شکسته و ارتش اسرائیل را به جنایات جنگی متهم کرده و مورد غضب دولت اسرائیل است. کارکنان گابریل از حساسیت ملاقات با این ان جی او باخبر بودند و وزارت خارجه حتی سفارت اسرائیل در برلین را به صورت هدفمند به طور کامل در جریان برنامه سفر گابریل قرار داد. یاوک هاداس هاندلسمن، سفیر اسرائیل در یک مکالمه تلفنی به اطلاع آن ها رساند که نتانیاهو از جلسه گابریل با این ان جی او خشنود نخواهد شد. اما صحبتی از این نشد که این یک التیماتوم است. گابریل روز دوشنبه از طریق تلویزیون اسرائیل از این موضوع باخبر شد.

گابریل که همزمان معاون صدراعظم نیز محسوب می شود امید داشت تا با برخی از امتیازات از خشم نتانیاهو بکاهد. اول اینکه از ملاقات با این ان جی او عکس یا توئیتی منتشر نکرد. دوم اینکه ملاقات با ان جی او را تا عصر به تاخیر انداخت تا بتواند پیش از آن با نتانیاهو ملاقات کند.

هر چند که نتانیاهو لجوج و خیره سر بود. وی گفت تنها می تواند به صورت تلفنی با گابریل گفتگو کند – آن هم به شرطی که گابریل موافقت کند با نمایندگان سازمان های حامی دولت اسرائیل صحبت کند.

گابریل از پذیرش این شرط و شروط ها سر باز زد که منجر شد نخست وزیر اسرائیل دور بعدی آتش را هم شلیک کند. او مدعی شد گابریل از مکالمه تلفنی با وی سر باز زده است. به طور خلاصه اوضاع شبیه به شاخ و شانه کشیدن فرسایشی شده که بیشتر یادآور روابط اخیر میان آلمان و ترکیه است.

اواخر هفته، نتانیاهو در مصاحبه ای با روزنامه آلمانی بیلد گفت:" من با دیپلمات هایی که در سفر به اسرائیل از مسیر خارج می شوند تا با این عناصر افراطی و حاشیه ای ملاقات کنند دیدار نمی کنم."

منبع: اشپیگل / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی/۳۳