اردوغان به آرزوی دیکتاتوری نمی‌رسد

نویسنده: عمرو عبدالسمیع

دیپلماسی ایرانی: نتایج رفراندومی که در 16 آوریل برگزار شد و رئیس جمهوری اردوغان را از پارلمانی به ریاستی تبدیل کرد و می رود تا او را به فرعونی جدید تبدیل کند به این معناست که عملا دوران ترکیه لائیکی که کمال آتاتورک در سال 1923 تاسیس کرد، پایان یافت.

اما با وجود بسیج سراسری ای که اردوغان به دور خود جمع کرد و از ابزارهای مختلف سرکوب علیه احزاب و قدرت ها از کودتای ژوئن گذشته تا کنون استفاده کرد، نتایج رفراندوم بسیار شکننده بود و تنها توانست با 51.25 درصد به موفقیت برسد آن هم در حالی که شهرهای بزرگ مثل استانبول و آنکارا و ازمیر علیه این تعدیلات رای ندادند.

این موفقیت «اجرائی» اگر بتوان آن را موفقیت تعبیر کرد، نمی تواند وضعیت اردوغان را تقویت کند چرا که با اعتراض های حزب خلق جمهوری و حزب ملت های دموکراتیک که حزب حاکم روی آنها خیلی حساب کرده بود، موفقیت او بسیار کم رنگ شد، این احزاب به شمارش برگه های رای مهر نشده اعتراض دارند و آن را خلاف قانون می دانند و اقدام اردوغان را غیرقانونی قلمداد می کنند. با این حال حزب عدالت و توسعه، حزب حاکم بر ترکیه به آلت دست اردوغان تبدیل شده است و الآن او این فرصت را دارد تا ضمن تبدیل حکومتش از پارلمانی به ریاستی تا سال 2029 در قدرت بماند، اما با این پیروزی نه چندان قاطع موفقیت اردوغان برای تکمیل موفقیت هایش در پیشبرد طرح هایش به مشکل خواهد خورد.

اردوغان از همه ابزارها برای اعمال سلطه حزبی دینی فاشیستی خود استفاده کرده است، با همه اینها تنها توانسته 51.25 درصد آرای را به دست آورد، این نشان می دهد که جامعه ترکیه دچار دو قطبی شده، به ویژه که همین تعداد رای هم با مشکلات بسیاری در فرایند رای گیری و شمارش آرا مواجه شده و اعتراض های بسیاری را برانگیخته است.

ترکیه با این رفراندوم در دو دستگی و دو قطبی بودنش باقی خواهد ماند و اردوغان نیز نخواهد توانست که ریاست جمهوری خود را به دیکتاتوری تبدیل کند، شاید تنها بتواند اقتدار کشور را متزلزل کند و مشکلات جامعه ترکیه به خصوص از ناحیه کردها که در جنوب و جنوب شرقی متمرکز هستند و با سرکوب شدید دست و پنجه نرم می کند، تشدید کند و باعث شود آنها از پذیرفتن پرچم واحد کشور سر باز زنند. اردوغان تنها زمانی می توانست آنها را زیر یک چتر بیاورد که آنها را در قدرت وارد می کرد و آنها را شریک خود می دانست نه این که دورشان کند و مورد سرکوب قرار دهد. این که اردوغان طرفدارانش را با پرچم سرخ ترکیه به خیابان ها می آورد تا اراده خود را تحمیل کند به معنای دموکراسی نیست. اردوغان تلاش کرد دیکتاتوری خود را با رفراندوم تثبیت کند که خود این اقدام نشان می دهد که رفراندوم اردوغان تا چه اندازه غیردموکراتیک است.

منبع: الاهرام / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11