اردوغان پیروزی ما را دزدید

دیپلماسی ایرانی: هیچ چیز نمی تواند آن ها را عقب براند، نه باران، نه باد و نه پلیس تا دندان مسلح ضد تروریسم. عصر سه شنبه، چند هزار معترض در استانبول تظاهرات کردند، گروهی رنگین کمانی شامل دانشجویان، بازنشستگان، زنان محجبه و زنان با لباس های پانکی، و خیلی از آن ها پوسترهای خود را در راهپیمایی بالا گرفته اند:" نه به ریاست جمهوری "، همچنین شعار سر می دهند:" دزد، قاتل، اردوغان "، و "این فقط اول کار است، جنگ ما ادامه دارد."

تظاهرات از روز یکشنبه گذشته آغاز شد، چند ساعت پس از آنکه پرزیدنت رجب طیب اردوغان در رفراندومی که قدرت گسترده و چشمگیری به وی می دهد اعلام پیروزی کرد و تظاهرات از آن زمان روز به روز گسترده تر شده است و به بیش از سی شهر رسیده است. مردم در آنکارا، ازمیر، آدانا، مرسین، در ادرینه و چاناقلعه در مخالفت با اردوغان به خیابان ها آمده اند و وی را متهم به دستکاری در آرای رفراندوم قانون اساسی کرده اند.

کورای تورکی، تاجر مقیم استانبول و یکی از سازمان دهندگان تظاهرات در استانبول می گوید:"اردوغان پیروزی ما را دزدید." در حال حاضر تنها بخش کوچکی از جامعه ترکیه علیه دولت خیزش کرده است، به نظر می آید در مجموع 20 هزار تن در تظاهرات کشور شرکت کرده اند. هرچند تورکی شباهت هایی میان این تظاهرات با تظاهرات پارک گزی در تابستان 2013 ترسیم می کند، تظاهراتی که نهایتا توسط پلیس سرکوب شد.

کشوری که اردوغان در آن حکم می راند به شدت از هم گسسته است و رفراندوم تنها این انشقاق را عمیق تر کرده است، تنها نیمی از جامعه از اردوغان حمایت کرده است، کسانی که وی را به عنوان رهبر فرقه خود می شناسد و نیمه دیگر حتی حق قانونی وی برای ریاست جمهوری را به رسمیت نمی شناسند.

اپوزیسیون علی رغم شکست همچنان امیدوار است. اپوزیسیون شامل کمالیست ها، ملی گرایان، کردها و سوسیالیست ها است. سزگین تانریکولو، یک عضو پارلمان از حزب سکولار جمهوری خلق می گوید:" 16 آوریل به ما نشان داد که اگر با هم کار کنیم می توانیم اردوغان را شکست دهیم." روز چهارشنبه، پس از رفراندوم وی روی صندلی در باغ چایی استانبول نشسته است، جایی که چهل سال پیش دانشجویان چپ گرا نبرد علیه دیکتاتوری نظامی را کلید زدند و هنوز به عنوان یکی از پاتوق های منتقدین رژیم به حساب می آید. در عرض 30 دقیقه تخلفاتی که رفراندوم را خدشه دار کرد را شرح می دهد. او می گوید در چندین مرکز رای گیری، پلیس مردم را مجبور کرده است رای "آری" بدهند و خبرگزاری حکومتی "آژانسی" پیش از شمارش کل آرا نتایج را اعلام کرده است. همچنین ویدئوهایی دست به دست می چرخد که نشان می دهد ماموران شمارش آرا تعداد قابل توجهی از رای های "نه" را با رای "آری" عوض کرده اند.

سرخوردگی از دولت می تواند هر لحظه تبدیل به خشونت شود، به ویژه در جنوب شرق ترکیه، جایی که مردم ماه ها است از سرکوب شدید دولت رنج می کشند. هزاران نفر جان خود را در درگیری ها میان سربازان ترکیه و شورشیان پ ک ک از دست دادند و صدها هزار نفر مجبور شده اند خانه های خود را رها کنند.

کاظم اورمک، 63 ساله به وضوح جشن خیابانی در شهر پدری اش دیاربکر، در ژوئن 2015 پس از پیروزی حزب کردها، اچ دی پ، در کسب کرسی های پارلمان را به یاد می آورد. او امید داشته که نتیجه صلح پایدار باشد اما خیلی سریع مایوس شد. اندک زمانی پس از انتخابات، اردوغان شرایط را تغییر داد و به سیاست های جنگ طلبانه دهه 1990 بازگشت. او اینک به همراه خانواده اش در خانه ای اجاره ای در حومه شهر زندگی می کند. از پنجره می توان صدای خروش هواپیماهای جنگی را شنید که از دیاربکر به هوا بلند شده اند تا مواضع پ ک ک در شمال عراق را بمباران کنند. او می گوید:"چیزی برایمان باقی نمانده است."

کشور به یک مصلح نیاز دارد، رهبری که بتواند تنش های کنونی را بکاهد و عناصر متخاصم در جامعه را با هم آشتی دهد. به چیزی برعکس اردوغان نیاز دارد.

رئیس جمهور ترکیه کل کارش را به دو قطبی کردن جامعه و تفکیک دوستانش از دشمنان اختصاص داده است. به شدت متکی به اسلام گرایان و ملی گرایان افراطی است. اگر با حاشیه امن بالایی رفراندوم را می برد احتمالا امتیازاتی به مخالفان خود می داد، اما حالا تلاش خواهد کرد تا با ارعاب و خشونت قدرت خود را تحکیم بخشد.

منبع: اشپیگل / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی /۳۳