تغییر محاسبات بعد از حمله موشکی امریکا

دیپلماسی ایرانی: چهار دقیقه ای که طول کشید تا 59 موشک ویرانگر امریکایی موسوم به "پورتر" و "روس" صبح جمعه 7 آوریل در شرق خاورمیانه در فرودگاه نظامی الشعیرات، وابسته به حکومت سوریه در ریف حمص فرود آید، تاریخ مضطرب خاورمیانه وارد مرحله تازه ای شد که می توان آن را به قبل و بعد از آن در تعاملات دولت دونالد ترامپ با بحران سوریه تقسیم کرد. بازتاب این موشک پرانی امریکا چه در سطح میدانی چه در سطح سیاسی بسیار بالا بود، این اتفاق سبب شد تا وجهه امریکا به طور ریشه ای نسبت به سال 2013، زمانی که باراک اوباما، رئیس جمهوری امریکا در کاخ سفید بود، تغییر کند. حالا در سال 2017 می توان گفت که رئیس جمهوری جدید امریکا، دونالد ترامپ سیاستی مغایر با سیاست خلف خود در قبال بحران سوریه در پیش گرفته است. خلاصه این که این بار می توانیم بگوییم که ایالات متحده امریکا فقط حرف نمی زند بلکه بر اساس آن چه انجام داده، عمل هم می کند.

پرسشی که در این جا مطرح می شود این است که چرا بشار اسد رئیس جمهوری سوریه چند روز قبل، از رئیس جمهوری امریکا "استقبال" کرد و گمان کرد که در وضعیت فعلی در فهرست اهداف امریکا نیست در حالی که می دانست بسیاری مسائل وجود دارد که می تواند بسیاری از معادلات را تغییر دهد؟ بسیاری از سیاستمداران لبنانی که روابطی با دمشق و مسکو دارند، قبل از حادثه شیمیایی، برای مواضع دوستانه ترامپ در قبال راس حکومت سوریه هلهله سر دادند و آن را تحولی به سود مصلحت حکومت سوریه در طولانی مدت دانستند. در مقابل همه مخالفان حکومت اسد در لبنان و جهان با تلخی و نگرانی موضوع را دنبال کردند و ترسیدند که راه حل بحران سوریه به شکل دیگری رقم بخورد.

قبل از حمله خان شیخون، افراد نزدیک به مسکو می گفتند که اطلاعاتی که به دست آورده اند حاکی از آن است که تهران نمی خواهد تا طرح بازپس گیری "سوریه مفید" که به معنای نفوذ حکومت سوریه به مناطق شمالی هم مرز با ترکیه است، تکمیل شود، سراغی از راه حل بحران سوریه گرفته شود. این طرح طبیعتا شامل استان ادلب، آخرین پناهگاه مخالفان سوری با همه طیف هایش، نیز می شود. آیا حالا با توجه به سلاح شیمیایی استفاده شده در سوریه می توان گفت که معادلات تغییر یافته، به ویژه که نگرش امریکا نسبت به اسد هم متحول شده است؟

آن چه باید در این میان نسبت به حمله بی سابقه امریکا به سوریه مد نظر داشت، مجموع اهدافی است که واشنگتن در پی این حمله در آن واحد به دست آورده است، بارزترین آنها وادار کردن مسکو قبل از سفر پیش روی وزیر امور خارجه امریکا به روسیه به احترام به رفتارهای بین المللی در سوریه است، همچنین پیامی محکم برای تهران هم دارد که بعد از انجام این حمله موشکی به حمص به سرعت خبرهای مربوط به ترک دیپلمات ها و خانواده های آنها از اراضی سوریه را نفی کرد.  

در لبنان همچنین این فکر مطرح است که مبادا اظهاراتی که رئیس جمهور ترامپ بعد از حمله شیمیایی زد شامل تهدیدهای گسترده تری شود و دامنه آن به حزب الله نیز کشیده شود. این حمله موشکی محور اتحادی که از حکومت سوریه آغاز می شود و تا تهران و مسکو و بیروت امتداد دارد را هوشیار کرد. اکنون همه محاسباتی که در گذشته درباره امریکا می شد کنار گذاشته شد و محاسبات تازه ای صورت گرفته است.

منبع: النهار / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11