لطفا تلفن را بردارید

نویسنده: نوید حسیبی

دیپلماسی ایرنی: باید ارتباطی فوری بین محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و رکس تیلرسون، وزیر امورخارجه تازه سوگند یادکرده، در میان تنش های بیهوده بالا گرفته فعلی بین دولت ترامپ و ایران، برقرار شود. تنها در این هفته، ترامپ ممنوعیت سفر اتباع ایرانی را برقرار کرد. ایران آزمایش موشکی انجام داد و ممنوعیت سفر متقابل خود را وضع کرد که شامل لغو سفر تیم ملی کشتی ایالات متحده به ایران شد. در مقابل ترامپ و تیمش به ایران هشدار داده و تحریم های غیرهسته ای اضافی تصویب شد. رئیس جمهور ترامپ همچنین توییت هایی فوری علیه ایران انجام داده که احتمالا در پاسخ به اظهارات مقامات ایرانی در رد جنگ طلبی او بود. به این شکل رئیس جمهور در مسیر درگیری فاجعه بار بیهوده ای قرار گرفته است آن هم در برابر کشوری که پس از توافق هسته ای تاریخی روابطش با ایالات متحده، رو به بهبودی بود.

برای آمریکا شرم آور خواهد بود که کانالی را که بین دولت اوباما و ایران از طریق جان کری، وزیر امور خارجه سابق و جواد ظریف ایجاد شده است، از بین ببرد. این کانال برای تضمین توافق هسته ای تاریخی که در صلح و آرامش، تهدید به جنگ در منطقه ای ناپایدار را از بین برد، توسعه یافت. این کانال برای مسائل غیرهسته ای باارزشی از قبیل مبادله زندانیان در سال گذشته، آزادی نظامیان آمریکایی بازداشت شده در آب های ایران، حل و فصل اختلاف مالی طولانی مدت و برخی همکاری های محدود از طریق گروه بین المللی پشتیبانی سوریه، نیز مورد استفاده قرار گرفت.

تاکنون در روزهای اولیه دولت ترامپ، تیلرسون وزیر امورخارجه به ظاهر در صدر مقاماتی است که با مساله ایران درگیر است. تیلرسون در طول نطقش در جلسه گرفتن تایید در مجلس سنا، اعلام کرد که بلافاصله توافق هسته ای ایران را رد نمی کند اما خواستار بررسی کامل آن است و احتمالا مذاکره مجدد یا مذاکره برای توافقی دیگر را پیگیری خواهد کرد.

برخلاف جیمز ماتیس، وزیر دفاع، مایکل فلین، مشاور امنیت ملی و مایک پومپئو رئیس سازمان سیا که همگی جنگ طلبانی سرسخت علیه ایران هستند، تمایل تیلرسون به حفظ معامله با ایران و باز بودن راه گفت وگو با تهران است. سال گذشته در زمانی که او هنوز مدیرعامل شرکت اکسون موبیل بود، نشان داد که علاقمند به تجارت با ایران است. او در مصاحبه ای تلویزیونی گفت که اکسون موبیل قطعا نگاهی به سرمایه گذاری در ایران دارد به «دلیل این که این کشور دارای منابع بسیار بزرگی است.»

تماس بین تیلرسون و ظریف ضروری بوده و تاکتیکی در برابر گفتار و عملی است که تنها در راه تشدید رویارویی، حرکت می کند. در این راستا، معاون رئیس ستاد ریاست جمهوری ایران در توییتر خود نوشت که ایالات متحده باید از تنش ها بکاهد و به جای ایجاد چالش با ایران به فکر تعامل باشد. تماس های مقدماتی بین دو وزاری امور خارجه اجازه می دهد که تفاهم ساخته شود. برای ایالات متحده این می تواند برخاستن صدای عقلانیت از کاخ سفید باشد. این خطر وجود دارد که به حاشیه راندن تیلرسون در دولت ترامپ جا را برای کسانی که نگاهی تند و خصمانه به ایران دارند، باز کند. این احتمال نیز وجود دارد که تیلرسون خود با این جریان همراه شود. اما هنوز فرصتی برای تلاش وجود دارد.

هر گونه تلاش در مورد جنگ و صلح از طریق دیپلماسی ارزشمند است، حتی اگر به این معنا باشد که تلفن را برداریم و یک تماس تلفنی برقرار کنیم.

منبع: لوب لاگ/ مترجم: روزبه آرش