فرصتی برای بازنشستگی

نویسنده: دانیل دی پتریس

دیپلماسی ایرانی: باراک اوباما 20 ژانویه کاخ سفید را با 59 درصد محبوبیت ترک کرد. بالاترین میزان محبوبیت برای رئیس جمهوری دو دوره ای که از زمان بیل کلینتون ثبت شده است. شاید همین محبوبیت است که باعث شده تنها یک هفته پس از بازنشستگی، جانشین خود را محکوم کند.

شاید مردم انتظار داشتند که اوباما چند ماه صبر می کرد تا از اهرم شخصیت و شهرت خود برای اعمال فشار علیه رئیس جمهور ترامپ استفاده کند. آن عقاید، امروز که چهل وچهارمین رئیس جمهوری آمریکا مردم را به تظاهرات بیشتر در سراسر کشور با هدف تضعیف دستورات اجرایی ترامپ تشویق می کند، خاموش شده اند. او بهتر است روی بهبود بازی گلفش در پالم اسپرینگز، جایی که در حال حاضر تعطیلات خود را پیش از بازگشت به واشنگتن سپری می کند، تمرکز کند. هر چیزی بهتر از نظر دادن او درباره دستور ممنوعیت سفر مسلمانان خواهد بود. نظراتی که او را در مقامی بالاتر از رئیس جمهور جدید قرار داده است. مقام ریاست جمهوری در دوران مدرن تا کنون تا این حد با رسوا کردن جانشین تازه وارد شده، رو به زوال نبوده است.

اوباما صراحتا از طریق سخنگوی خود، اظهار داشته که محدودیت ایجاد شده توسط ترامپ در مورد مهاجرت از هفت کشور با اکثریت مسلمان، خلاف ارزش های آمریکایی بوده و از نقطه نظر امنیت ملی ایالات متحده احمقانه است. سخنگوی اوباما گفت: «اوباما در آخرین سخنرانی اش به عنوان رئیس جمهور درباره اهمیت نقش شهروندان و مسئولیت همه آمریکایی ها در نگهبانی از دموکراسی صحبت کرد. این مسئولیتی است که تنها محدود به انتخابات نمی شود بلکه کاری هر روزه است. استفاده شهروندان از حق قانونی خود برای تجمع، سازماندهی و رساندن صدای خود به مقامات، دقیقا چیزی است که ما انتظار داریم در زمان به خطر افتادن ارزش های آمریکایی، اتفاق بیفند.»

مانند همه آمریکایی ها اوباما قطعا می تواند نظر خود را بیان کند. در واقع، میلیون ها آمریکایی در سرتاسر کشور در حال حاضر موافق نظر اوباما هستند. حتی برای کسانی که به طور عمده موافق طرح های ترامپ درباره محدودیت مهاجرت هستند، در حال حاضر و با توجه به شرایط فعلی، سخت نیست که اذعان کنند طرح اجرایی و دستور دولت در یک فرآیند کلی، بد تلقی می شود. ترامپ حتی با اعضای کلیدی کابینه از جمله جیمز ماتیس، وزیر دفاع، جان کلی، وزیر امنیت ملی، پیش از امضای این طرح و دستور به پنتاگون برای اجرای آن مشورت نکرد. افکار عمومی درباره این موضوع  در چند روز گذشته، نگرشی منفی نسبت به ترامپ و کاخ سفید پیدا کرده اند.

اما همان طور که گفته شد، باراک اوباما باید محتاط باشد. با انتقاد آشکار و پرهیاهو از ترامپ تنها یک هفته پس از آغاز کار، اوباما در حال شکستن قانونی نانوشته درباره احترام به باشگاه ریاست جمهورها است. قانونی که می گوید که روسای جمهور باید انتقادشان را از جانشینان، برای حفاظت از جایگاه و شان و منزلت این پست نزد خود نگه دارند. می توان به سادگی گفت که جیمی کارتر و بیل کلینتون برای جانشینان خود احترام چندانی قائل نبودند اما حداقل خود را کنترل کرده و مخالفت خود را بروز نمی دادند، آن هم تنها یک هفته پس از بازنشستگی.

شاید اوباما احساس می کند نیاز بود قیل از این که قدرت را به دونالد ترامپ واگذار کند صحبت می کرد. نیاز بود قبل از این که سیاست های بدی که ارزش های آمریکایی را نقض می کنند تصویب شوند، صدای او شنیده می شد. شاید حالا او احساس می کند که آزاد است آن چه در ذهنش می گذرد را بدون نگرانی از هزینه سیاسی اعلام کند. اما این دلیلی نمی شود که نظرهای اوباما بدون محدودیت گفته شود. به این شکل، اوباما رئیس جمهوری محبوب دیده می شود که می خواهد محبوبیت خود را با لگد زدن به رئیس جمهور جدید بیشتر کند. رئیس جمهور جدیدی که تازه تلاش دارد یاد بگیرد که دولت فدرال چگونه عمل می کند.

این اولین بار نیست که اوباما یک رویه را شکسته است. این تابستان، در طول مبارزات داغ انتخابات عمومی، اوباما از چند سفر آخر خارجی خود به عنوان فرصتی برای آماده کردن مخاطبین خارجی خود، برای شخصیتی به نام دونالد ترامپ که می تواند باعث بی ثباتی جهان شود، استفاده کرد. پل ساندرز نیز در این مورد پیش از این نوشته بود.

این مساله تنها برای وجهه یک رئیس جمهور آمریکا بد نیست که سفر خارجی خود را تبدیل به حوادث مربوط به مبارزات انتخاباتی و حمایت از نامزد دموکرات ها کند بلکه به تضعیف جانشین او می انجامد. اوباما تنها خود را تضعیف کرد نه ترامپ را. او باید نگاهی به کارهای جورج دبلیو بوش پس از بازنشستگی بیندازد و از توجه عموم مردم و منظر عمومی برای مدتی دور بماند.

منبع: نشنال اینترست/ تحریریه دیپلماسی ایرانی/ 32