تنش شدید در امریکا بر سر رابطه ترامپ و پوتین

نویسنده: جنیفر روبین

دیپلماسی ایرانی: «کلیان کانوی»، مدیر سابق ستاد انتخاباتی دونالد ترامپ و مشاور کنونی وی با حضور در شبکه خبری «فاکس نیوز» اعلام کرد که موضوع لغو یک جانبه تحریم های روسیه از سوی دولت جدید در دست بررسی است. اعلام این خبر از سوی مشاور ترامپ موجب بروز واکنش ­های سریع و البته شدیدی چه از سوی محافل سیاست خارجی و چه از سوی مقامات کنگره آمریکا شده است.

«توماس دانللی»، یکی از کارشناسان اندیشکده «امریکن انترپرایز» ایده توافق میان آمریکا و روسیه را بسیار بعید و البته وحشتناک توصیف کرد. «میچ مک فائول»، سفیر پیشین واشنگتن در مسکو نیز در خصوص این خبر عنوان کرد: «توافق بر سر از دست دادن برخی چیزها برای به دست آوردن هیچ، آن هم به خصوص زمانی که موضوع مشروعیت الحاق کریمه در میان باشد، توافق خوبی نخواهد بود. این راهی نیست که بزرگی و عظمت آمریکا را بتوان از آن طریق بازگرداند.»

«رکس تیلرسون»، نامزد منتخب ترامپ برای تصدی پست وزارت امور خارجه آمریکا نیز در طول جلسه استماع و رای اعتماد خود گفت: «من امور را در وضعیت کنونی شان رها خواهم کرد، بدین ترتیب بعدها قادر خواهیم بود تا شرایط را به هر سویی که خواستیم پیش ببریم». یکی از دستیاران ارشد حزب جمهوری خواه در خصوص اظهارات تیلرسون گفت: «من نمی دانم که وی با خود چه فکری کرده است. تیلرسون هنوز برای تصدی این پست انتخاب نشده و حتی در گذشته در چنین موقعیتی قرار نداشته است، با این حال می خواهد دست به انجام چنین اقداماتی بزند». شواهد گویای آن است که مقامات کابینه ترامپ که همگی در مورد روسیه دیدگاه مشترکی داشته و این کشور را یک تهدید می دانند، تنها بازیگران خرده و پیش پا افتاده ای در عرصه سیاست خارجی خواهند بود و افسار آنها در دست ترامپ و یاران سیاسی وی در کاخ سفید قرار خواهد داشت.

لغو یک جانبه تحریم های روسیه می تواند به اقدامات شتابزده ای از سوی هر دو حزب منجر شده و باعث شود تا آنها تحریم های بیشتری را علیه روسیه به تصویب برسانند. در روزهای یازدهم و دوازدهم ژانویه سناتورهای آمریکا طرحی را به تصویب رساندند که براساس آن تحریم های گسترده ای در خصوص اقدامات روسیه در زمینه جنگ سایبری، حمله نظامی به اوکراین، جنایات جنگی روسیه در سوریه و نیز اقدامات فسادآمیز این کشور اعمال خواهد شد.

سناتور «باب مندنز» در خصوص لزوم مقابله با روسیه و اقدامات این کشور در اظهاراتی عنوان کرد: «همچنان که روسیه به تلاش های آشکار خود در زمینه ایجاد خرابکاری و تخریب هنجارهای دموکراتیک و اصول اساسی آزادی در سراسر جهان ادامه می دهد، دادن یک پاسخ صریح و روشن به «ولادیمیر پوتین»، رئیس جمهوری روسیه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. اعضای کنگره آمریکا همچنان در موضوع نفی حکومت روسیه بر کریمه و اقدامات تجاوزکارانه آنها در سوریه با یکدیگر متحد و متفق القول بوده و آنها را به خاطر مداخله در سیستم دموکراتیک ایالات متحده امریکا مسئول می دانند». اعضای هر دو حزب آمریکا این موضوع را برای روس ها روشن و مشخص کرده اند که هر گونه لغو تحریم های اقتصادی روسیه مستلزم تغییر رفتار از سوی این کشور است. سناتور «مارکو روبیو» در همین رابطه افزود: «من کار روی ائتلاف دو حزبی را ادامه خواهم داد تا از این طریق بتوانیم پوتین و حکومت فاسد وی را تحت فشار گذاشته و کاری کنیم تا این کشور رفتار خود را تغییر دهد».

اما نکته جالب و البته طنزآمیز این موضوع در آن است که جمهوری خواهان در طول دوران ریاست جمهوری باراک اوباما همواره وی را به خاطر انعقاد توافق هسته ای با ایران مورد انتقاد قرار می دادند. آنها به این بهانه که توافق هسته ای ایران نتوانسته وعده های داده شده نظیر برچیده شدن برنامه هسته ای ایران، کسب اطلاعات کامل در مورد تاریخچه و گذشته برنامه های تسلیحاتی این کشور و نیز بازرسی های سرزده را محقق کند، همواره اوباما را مورد هجمه ای از انتقادات شدید قرار می دادند. اما دست کم اوباما با انعقاد توافق هسته ای ایران توانست تا برنامه هسته ای این کشور را هر چند به صورت موقتی متوقف کند.

ترامپ نیز در سال 2013 در اظهار نظری نسبت به توافق هسته ای ایران عنوان کرد: «چه توافق بدی را با ایران منعقد کردیم! ما در این توافق جز خنده به حماقت هایمان، چیز دیگری به دست نیاوردیم اما ایرانی ها همه چیز را به دست آوردند». حال اگر ترامپ تحریم های روسیه را به صورت یک جانبه لغو کند، آیا توافق بهتری را منعقد کرده است؟ بدون شک این توافق بسیار بدتر از توافق هسته ای ایران خواهد بود چرا که این اقدام ترامپ تنها موجب تقویت اقتصادی روسیه شده و از طرفی هم به این کشور اجازه خواهد داد تا اوکراین را همچنان تحت نفوذ و سلطه خود نگاه دارد. ترامپ با این کار خود تنها این پیام را به پوتین می دهد که تخطی وی از مرزهای روسیه و تجاوز به دیگر کشورها هیچ مجازات و تنبیهی را در پی نخواهد داشت.

از سوی دیگر «رینس پریبس»، رئیس کنونی ستاد کارکنان کاخ سفید در زمان اوباما در خصوص توافق باراک اوباما با کوبا عنوان کرد: «ما باید توافق بهتری را منعقد کنیم و نباید آن را به یک توافق یک جانبه تبدیل کنیم». زمانی که اوباما بدون اخذ هر گونه امتیازی از سوی حکومت فیدل کاسترو سیاست خود را در قبال این کشور تغییر داد، جمهوری خواهان و برخی از دموکرات ها این توافق را به شدت مورد نکوهش قرار دادند. روبیو نیز در آن زمان در مورد این توفق گفت: «آمریکا در ازای این توافق چیزی از کوبا طلب نکرد». ترامپ نیز درست درست همانند دیگر جمهوری خواهان توافقاتی نظیر پیمان همکاری های «ترنس-پاسیفیک» را بدون آن که به جزئیات آنها اشاره ای کند، وحشتناک توصیف کرد.

سؤالی که در این جا باقی می ماند این است که آیا ترامپ دوران ریاست جمهوری خود را با انعقاد این توافق فاجعه آمیز و غیرقابل قبول آغاز خواهد کرد؟ به نظر می رسد که تنها ابزار جلوگیری از این اتفاق در اختیار نمایندگان دو حزب کنگره آمریکا قرار دارد. از آن جا که ارتباطات مالی ترامپ با روسیه همچنان در هاله ای از ابهام قرار دارد و ما نیز از تمامی زوایا و ابعاد توافق احتمالی میان ترامپ و پوتین آگاه نیستیم، نمی توان به ترامپ در زمینه لغو تحریم های روسیه به طور کامل اعتماد کرد. لغو تحریم های روسیه تنها باید از طریق آرای نمایندگان کنگره آمریکا تصویب شود. به نظر می رسد که در آینده ای نزدیک کنگره آمریکا باید هم ترامپ را و هم یک کشور را از دست وی نجات دهد.

منبع: واشنگتن پُست / مترجم: زهره شهریاری