عربستان به دنبال مذاکره با ایران بعد از شکست در سوریه و یمن

پایگاه تحلیلی رأی الیوم در واکنش به اظهارات اخیر کویت مبنی بر اینکه پیامی از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس برای ایران دارد، تأکید کرد ریاض بعد از شکست در سوریه و یمن به گفت وگو با ایران روی آورده است.

به گزارش فارس، ناگهان بدون مقدمه چینی «خالد جار الله» وزیرخارجه کویت روز پنجشنبه گذشته اعلام کرد که کشورش به نمایندگی از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس حامل پیامی (جدید) برای مسئولان ارشد ایرانی است.

جار الله گفت که این پیام دیدگاه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در خصوص اختلافات موجود میان ایران و این کشورها را بازگو می کند و به همین دلیل کویت تماس هایی را با تهران آغاز کرده تا در خصوص ساز و کار آغاز گفت وگو در این باره با ایران هماهنگ کند.

پایگاه تحلیلی «رأی الیوم»، گزارش داد هنوز مضمون این پیام مشخص نیست که امری طبیعی به نظر می رسد اما کاملا روشن است که میلی از سوی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس برای گفت وگو با ایران وجود دارد.

به همین دلیل کویت مأمور شده که مسیر این گفت وگوها را هموار کند و از تنش موجود بین برخی کشورهای عضو شواری همکاری خلیج به ویژه عربستان و ایران بکاهد.

الرأی الیوم نوشته که ایران و عربستان در سوریه و عراق و یمن درگیر جنگ هایی نیابتی علیه یکدیگر هستند و خودداری حجاج ایرانی از سفر به عربستان برای مراسم حج سال گذشته و مسأله ادعای امارات بر مالکیت جزایر سه گانه ایرانی تنش میان این کشورها را افزایش داده است.

بدون شک عربستان که بعد از پیروزی ارتش سوریه در حلب و پیوستن ترکیه به سنگر روسیه در خصوص بحران دمشق جنگ در سوریه را باخته است، جنگ این کشور علیه یمن نیز در حال ورود به سومین سال خود است اما عربستان در این جنگ هم شکست خورده و نشان می دهد که ریاض خواستار میانجیگری کویت برای بهبود روابط با است و شاید در نشست ماه گذشته شورای همکاری خلیج فارس در منامه این پیشنهاد را داده است.

برای درک موضع عربستان در خصوص ایران باید به چهار نکته مهم اشاره کرد، اول اینکه خودداری ریاض از ارسال پیام تسلیت به مناسبت درگذشت آیت الله هاشمی فردی که طی سال های طولانی رابطه خوبی با عربستان داشته، در حالی که همه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس اقدام به ارسال پیام تسلیت کرده اند نشان می دهد کشورهای دیگر عضو شورای همکاری خلیج فارس روابط خود را با تهران به تبع از عربستان قطع نکرده و برخی از آن ها به احضار سفیر خود اکتفا کرده و این حاکی است که کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس همواره مواضع یکسانی ندارند.

دومین مسأله این است که مسئولان سعودی هفته گذشته اعلام کردند از ایران به صورت رسمی دعوت کرده اند برای بررسی جزئیات مربوط به مراسم حج و اعزام حجاج ایرانی به این کشور سفر کنند، در همین راستا سازمان حج و زیارت ایران نیز ضمن تأیید این خبر تأکید کرده که 23 فوریه هیأتی از سازمان حج و زیارت برای گفت وگو درباره برگزاری مراسم حج سال 2017 راهی ریاض خواهد شد.

الرأی الیوم نوشته درست است که عربستان از بیش از 60 کشور دعوت کرده برای گفت وگو به عربستان سفر کنند اما اگر ریاض به دنبال تشدید و ادامه بحران می توانست ایران را نادیده بگیرد.

سومین مسأله نیز استقبال مفصل از «میشل عون» رئیس جمهور لبنان در اولین سفرش به عربستان بود، استقبال از عون که به عنوان همپیمان حزب الله و نزدیک به ایران معروف شده نشان دهنده تلاش عربستان برای کاهش تنش ها و بازکردن راه های دیگری برای رابطه است.

نکته چهارم مخالفت برخی مسئولان عربستانی از جمله «ترکی الفیصل» رئیس پیشین سازمان اطلاعات این کشور با سیاست های «دونالد ترامپ» رئیس جمهور منتخب آمریکا و ادعاهای او مربوط به لغو برجام است؛ الفیصل معتقد است لغو توافق هسته ای می تواند به بروز تنش های بیشتر در خاورمیانه منجر شود و مواضع او در تقابل با مخالفان سرسخت سعودی برجام است که در زمان حصول توافق دچار نا امیدی شدیدی شده بودند.

رأی الیوم افزود: گرایش عربستان برای گفت وگوی رسمی با ایران از طریق کویت در حال حاضر بهترین گزینه به نظر می رسد با توجه به اینکه عربستان درک کرده که این رویکرد [گفت وگو] می تواند نتیجه بخش تر باشد، بویژه بعد از اینکه اخیرا ریاض بعد از پافشاری 8 ماهه بر اینکه ایران هم باید سطح تولید نفت خود را کاهش دهد، رضایت داد که این اتفاق رخ ندهد در حالی که ایران مجبور نبود سهم تولید نفت خود را کاهش دهد، این عقب نشینی عربستان بحران قیمت پایین نفت را که به همه کشورهای تولید کننده ضرر زیادی وارد کرده بود، تا حدی جبران کرده است.

عربستان دیگر در موضع قدرت نیست تا مثل گذشته نظرات خود را به دیگران تحمیل کند و با توجه به کاهش سود این کشور از فروش نفت، ریاض در جایگاهی نیست مواضع سخت گیرانه تری اتخاذ کند.

در این گزارش همچنین آمده که اظهارات رئیس جمهور جدید آمریکا در خصوص اینکه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس از این به بعد باید در برابر حمایت های آمریکا از این کشورها هزینه ای پرداخت کنند و حمایت او از قانون جاستا از دلایلی است که عربستان را نگران می کند.

موفقیت میانیجگری کویت یا شکست آن در جایگاه اول به نرمشی است که عربستان آماده است در مواضع خود داشته باشد و میزان استقبال ایران از این میانجیگری بستگی دارد و شکی نیست که اگر این میانجیگری موفقیت آمیز باشد در چند پرونده از جمله بحران سوریه و یمن گشایش هایی رخ می دهد و خودداری ایرانی ها از سفر به حج هم به پایان می رسد.

الرأی الیوم معتقد است که با احتیاط به این میانجیگری خوشبین است و معتقد است که گفت وگو تنها راه پایان این تنش هاست و با توجه به نتایج انتخاب گزینه های نظامی در سوریه و یمن، گفت وگو کم هزینه ترین راهکار برای دو طرف است.