2016، سال موفقیت‌های گوناگون ایران

دیپلماسی ایرانی: سال 2016 برای ایران با تمرکزی دوباره بر منافع اقتصادی و همچنین حفظ اصول اساسی در سیاست خارجی، خلاصه می شود. 16 ژانویه 2016، روز اجرای توافقنامه هسته ای بود، روزی که در نهایت تحریم های فلج کننده برداشته شد و ایران بار دیگر به سیستم مالی جهانی پیوست. صنایع نفت و گاز ایران نیز شروعی تازه داشتند. تهران صادرات نفت خود از 1میلیون بشکه در روز را به حدود 4میلیون بشکه افزایش داد. بر اساس اخبار رسانه های دولتی ایران، واردات کشورهای آسیایی از این کشور رشد جهشی نزدیک به 92 درصد را به خود دید.

صادرات به ترکیه و دیگر کشورهای اروپایی به سرعت افزایش یافت و ایران سومین تولید کننده بزرگ اوپک شد. ایران همچنین برای جذب سرمایه گذاری خارجی تلاش کرد. حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، در امضای قرار و موافقتنامه های عمده با برخی از بزرگترین شرکت های حمل ونقل هوایی، نفت و گاز در جهان، موفق شد.

به عنوان مثال ایران معامله ای تاریخی با بوئینگ را به امضا رساند. این معامله به اولین تجارت تهران با یک شرکت حمل ونقل هوایی آمریکایی از سال های 1970 تبدیل شد. ایران همچنین خریدهای خود از شرکت هواپیمایی اروپایی ایرباس را نیز نهایی کرد.

توتال شرکت تولید کننده انرژی، توافقی با شرکت ملی نفت ایران «برای توسعه فاز 11 پارس جنوبی، بزرگترنی میدان گازی جهان» به امضا رساند. رویال داچل شل به قرارداد موقتی با شرکت ملی نفت ایران «برای برسی بیشتر زمینه های همکاری بالقوه» رسید.

ایران نه تنها موفق به افزایش درآمدهای خود شد بلکه مهم تر از آن توانست زمینه های روابط خود را با غرب از طریق توافقات اقتصادی و تجاری استحکام ببخشد. این معاملات بستری برای ایران برای مقابله با فشارهای بالقوه آینده غرب و در برابر احتمال تلاش مجدد ایالات متحده برای بیرون رفتن از توافق هسته ای، فراهم می کند.

به عبارت دیگر، کشورهای اروپایی و آسیایی تمایل کمتری برای به خطر انداختن سرمایه گذاری های خود در ایران و بازگشت به دوران اوج تنش های سیاسی، انتقادها و تحریم ها علیه ایران دارند. از نظر ژئوپلیتیکی، تمرکز داشتن توجهات بر منافع اقتصادی، به ایران امکان مالی لازم برای دنبال کردن بلندپروازی ها و اهداف استراتژیک منطقه ای اش را می دهد.

امسال همچنین سال جسارت و موفقیت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران بود. سپاه پاسداران توانایی خود را در چندین کشور در منطقه نشان داد. این امر منجر به تنش بین ایران و رقبای منطقه ای اش شد که ممکن است به ایجاد ناامنی بیشتر در منطقه، درگیری ها و تراژدی انسانی دامن بزند. به عبارت دیگر با وجود تصور پیوستن ایران به جامعه بین المللی و غلبه میانه روها بر تندروها، تهران اساسا تغییری در ستون اصلی سیاست های منطقه ای و خارجی خود نداده است. رهبر معظم ایران، آیت الله خامنه ای، با هوشیاری بالانسی بین میانه روهای دولتی و مخالفان تندرو ایجاد کرده تا مدیریت گسترش نفوذ و بلندپراوزی های منطقه ای ایران را در دست داشته باشد و برای حفظ و پیشبرد منافع سیاسی، ایدئولوژی مذهبی و حفظ ارزش های انقلابی ایران اصرار کند.

از نظر داخلی، تمرکز بر اقتصاد و افزایش درآمدها نتوانسته است به سمت جمعیت مردم سرازیر شود و زندگی مردم عادی را آسان تر کند. رکورد، بیکاری و تورم همچنان باقی است. این مساله تا حدودی به این دلیل است که معاملات مالی ایران همه در سطح دولتی انجام می شود. فساد و سوء مدیریت اقتصادی، مشکلات اقتصادی مردم عادی را تشدید کرده است.

در پایان، اگرچه ایران در این سال سیاست های اقتصادی معتدل و رونق مالی را در پیش گرفته است اما سیاست خارجی همیشگی را تنگ در آغوش گرفته و به در دست گرفتن قدرت سخت چسبیده است.

منبع: نشنال/ مترجم: روزبه آرش