تل آویو به اشتباهش در برجام اعتراف کرد؟

دیپلماسی ایرانی: شاید وزیر دفاع اسرائیل خشن، رادیکال و بدبین باشد اما قطعا کسی نمی تواند او را متهم کند که به طرز احمقانه ای ساده لوح یا سهل انگار است. درخواست آویگدور لیبرمن از سخنگوی وزارت امور خارجه (و نه طبق معمول از مشاور رسانه ای خود) برای محکوم کردن سخنان باراک اوباما، رییس جمهوری امریکا، در پنجم اوت یک لغزش زبانی نبود. سیاستمداری تندمزاجی مانند لیبرمن قطعا می دانست که اشاره کردن به توافق مونیخ با هیتلر (و مقایسه کردن این توافق با توافق هسته ای ایران) یک جنجال رسانه ای به پا خواهد کرد. و در واقع این مقایسه کار خود را کرد و بعد وزیر دفاع اسرائیل به مانند نخست وزیر با اعلام این که قصد نداشته اند توافق هسته ای ایران (برجام) را به توافق مونیخ تشبیه کنند، گفتند که اگر چنین برداشتی شده عذرخواهی می کنند. لیبرمن اما از انتشار این بیانیه عذرخواهی نکرد.

در واقع عذرخواهی نصفه نیمه لیبرمن و نتانیاهو این فرصت را فراهم کرد که آنان از پیام خود عقب نشینی کنند. لیبرمن با انتشار بیانیه ای به نگرانی های تل آویو نسبت به ادامه سیاست های ضداسرائیلی ایران اشاره کرد. نتانیاهو نیز پنجم اوت گفت که موضع اسراییل نسبت به توافق هسته ای با ایران هیچ تغییری نکرده است. لیبرمن ایالات متحده و اوباما را برای همکاری فوق العاده شان در تامین امنیت ملی اسراییل ستود و نتانیاهو با احتیاط گفت که تل آویو قویا معتقد است اسرائیل هیچ متحدی مهمتر از ایالات متحده ندارد.

سیاستمداران اسرائیلی نمی توانند بیانیه باراک اوباما مبنی بر این که "برجام دقیقا به همان روشی که ما می گفتیم قرار است اجرا شود، اجرا شد" را نادیده بگیرند. اوباما حق داشت که اخیرا گفته بود، "شوک کننده خواهد بود اگر یکی از این کسانی که می گفتند با اجرایی شدن برجام آسمان به زمین خواهد آمد، حالا بیایید و بگویید ما اشتباه می کردیم و خوشحالیم که توافق هسته ای ایران با موفقیت اجرا شد."

مساله این است که پذیرش اشتباه از طرف آویگدور لیبرمن یا بنیامین نتانیاهو یک "شوک" نیست بلکه یک "زلزله" است. این که اسرائیل این حقیقت را بپذیرد که ایران ظرفیت تولید تسلیحات هسته ای را ندارد چیزی شبیه همان آسمان به زمین رسیدن در تمام ادعاهای دفاعی اسرائیل است.  

اگر با برجام  (ادعای) تهدید هسته ای ایران از هم پاشیده است، چرا اسرائیل به صدها بمب هسته ای (بنا بر منابع خارجی) که در اختیار دارد نیاز دارد؟ اگر دیگر هیچ تهدید هسته ای در کار نیست، پس نیازی هم به بازدارندگی هسته ای نیست. چرا اسرائیل این حق را دارد که تنها دولت در خاورمیانه باشد که توسط ایالات متحده از عضویت در پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ای (NPT) معاف شود؟ روزی که اسرائیل به اشتباه خود در برجام اعتراف کند، چرا ایالات متحده باید همچنان برتری نظامی اسرائیل را حفظ کند؟ ایالات متحده در حال حاضر معتقد است که این حفظ برتری تسلیحاتی اسرائیل به نوعی از سیاست هسته ای تل آویو محافظت می کند. علاوه براین، اگر همان طور که رییس جمهوری ایالات متحده می گوید، تهدید هسته ای ایران به راستی از میان رفته پس هیچ دلیلی برای حفظ تحریم ایران وجود ندارد.

اسرائیل از سال 2009 و سخنرانی باراک اوباما با موضوع جهانی عاری از تسلیحات هسته ای تا دیدار وی از هیروشیما در ماه می، با نگرانی سیاست های هسته ای رییس جمهوری آمریکا را دنبال می کند.

اوباما تحت فشار لابی اسرائیل ـ یهود بود که در کنفرانس دسامبر 2012 هلسینکی از طرح خود برای ایجاد خاورمیانه ای عاری از تسلیحات هسته ای زیر نظر ایالات متحده، روسیه و انگلیس عقب نشینی کرد. اوباما نگران بود که تقابل با اسرائیل بر سر مساله هسته ای، مذاکرات صلح با فلسطینی ها را از مسیر خود منحرف کند. همچنین پیش بینی این که اوباما اسرائیل را مجبور خواهد کرد سیاست های هسته ای خود را تغییر دهد اشتباه از کار درآمد.

به تازگی چندین گزارش منتشر شده که می گویند اوباما احتمالا در فاصله پس از انتخابات ریاست جمهوری نوامبر و پایان رسمی دوره زمامداری اش (20 ژانویه) قصد دارد طرح جدیدی را برای حل و فصل مناقشه فلسطین ـ اسرائیل ارائه کند و اکنون تل آویو در حال آماده کردن خود برای این مساله است. اوباما همچنین می تواند در ماه های باقی مانده از ریاست جمهوری خود ثابت کند که لیاقت جایزه صلح نوبل 2009 را دارد و طرح خود مبنی بر جهانی عاری از تسلیحات هسته ای را اجرایی کند. پس از حل و فصل پرونده هسته ای ایران، چه چیز طبیعی تر از برخورد با برنامه هسته ای اسرائیل است؟

اگر این اتفاق روز بعد از پیروزی هیلاری کلینتون، کاندیدای پیشتاز حزب دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری بیفتد، کلینتون نمی تواند گله کند که اوباما سیاستی مخالف جهان بینی اش را به او تحمیل کرده است. هیلاری کلینتون به عنوان وزیر امور خارجه ایالات متحده در سیاست منع گسترش تسلیحات هسته ای اوباما همکاری نزدیکی با او داشت. کلینتون در کنفرانسی در نیویورک در سال 2010 گفته بود: «ما از تلاش ها برای تحقق اهداف منطقه ای عاری از تسلیحات هسته ای در خاورمیانه حمایت می کنیم.»

شاید فرض شود که کلینتون اگر هم در انتخابات پیروز شود مانند اوباما یا بیل کلینتون، رییس جمهوری اسبق امریکا و همسرش، هیچ شتابی برای تقابل با برنامه هسته ای اسرائیل و سرخورده کردن حامیان یهود خود نداشته باشد. اما در آن سوی میدان دونالد ترامپ است. نمایندگان جمهوری خواهان که حتی نمی داند چرا یک کشوری که تسلیحات هسته ای دارد نمی تواند از آن استفاده کند. اگر کاندیدای جمهوری خواهان فرمانده کل قوای ایالات متحده شود مطمئن باشید که در رآکتور هسته ای دیمونا با اسرائیلی ها جشن خواهد گرفت.

منبع: المانیتور / تحریریه دیپلماسی ایرانی /30