ظریف: قدرت ما حاصل مذاکرات برجام نیست

وزیر خارجه ایران گفت: نقد رسانه هم برای آگاهی مردم ضروری است و هم برای هشدار دادن به مسوولان و هم برای نشان دادن نشاط و شفافیت در جامعه در سطح بین المللی.

به گزارش ایلنا، محمدجواد ظریف شنبه گذشته در مراسم روز خبرنگار و همچنین تودیع و معارفه حسین جابری انصاری و بهرام قاسمی، سخنگویان پیشین و جدید وزارت خارجه تاکید کرد: در حال حاضر رابطه بسیار خوبی بین وزارت امور خارجه و جامعه رسانه یی کشور شاهد هستیم.

او افزود: در دورانی که ما در مذاکرات بودیم احساس می کردم دوستان ما در مطبوعات و رسانه ها با چه تلاش و کوششی مذاکرات را دنبال می کردند و با چه هیجان و فشار عصبی بیرون درها منتظر بودند. برخی اوقات به دوستان می گفتم کار رسانه ها از کار ما سخت تر است برای اینکه ما حداقل می دانستیم در داخل جلسه چه می گذرد و آن ها بیرون مجبور بودند با همان حساسیتی که ما داریم ولی بدون اطلاع از تحولات درون مذاکرات، پیگیر مسائل باشند.

وزیر امور خارجه با ذکر این نکته که من معتقدم حساسیت دوستان رسانه یی ما نسبت به مسائل ملی مثل دوستان دیپلمات ماست، خطاب به خبرنگاران عنوان کرد: شما همان قدر برای کشور و نظام دلتان می سوزد و همان قدر دلتان می خواهد مشکلات مردم حل شود و همان قدر دلتان می خواهد عزت کشور حفظ شود و کشور از زیر فشار تهدید و تحریم بیرون بیاید که دیپلمات ها این خواسته ها را دارند.

ظریف با بیان اینکه دوستان رسانه بیرون مذاکرات همان قدر حرص می خوردند که ما داخل حرص می خوردیم، اظهار کرد: با این تفاوت که دوستان در رسانه نمی دانستند در مذاکرات چه می گذرد و در معرض انواع شایعات و پیام های غلطی که از سوی برخی صادر می شد، بودند.

وزیر امور خارجه ادامه داد: حتما این ارتباط گسترده که شاید نمادش این واقعیت باشد که در روز خبرنگار اتفاقا هم زمان با یک خبرنگار که به فیض عظیم شهادت نائل شد، 10 نفر دیپلمات در همان روز و همان محل (مزار شریف) به این فیض نائل شدند و البته شما زرنگ تر از ما بودید و این روز را به اسم خودتان ثبت کردید. نوش جانتان به خاطر اینکه وظیفه بسیار سنگینی را بر عهده دارید.

وی با بیان اینکه ما در وزارت امور خارجه کاملا اعتقاد داریم نقش رسانه ها در ارتقای سطح آگاهی عمومی یک نقش بی بدیل در جامعه ماست و به این نقش هم احترام می گذاریم و هم اعتقاد داریم، گفت: معتقد نیستیم که رسانه باید سخنگوی دولت باشد، معتقد نیستیم رسانه باید آن چه را ما می خواهیم بگوید. معتقد نیستیم رسانه نباید نقد کند. اتفاقا معتقدیم نقد رسانه هم برای آگاهی مردم ضروری است و هم برای هشدار دادن به مسوولان و هم برای نشان دادن نشاط و شفافیت در جامعه در سطح بین المللی.

ظریف افزود: این اعتقاد و باور بنده و همه همکارانم در وزارت امور خارجه به خصوص خواهران و برادرانی که در بخش رسانه یی در حضور و خدمت همکاران رسانه هستند، بوده و هست.

وزیر امور خارجه گفت: اعتقاد داریم باید یک رابطه منطقی و عقلانی بین وزارت امور خارجه و دستگاه های اجرایی و رسانه ها باشد که از این منظر هم مردم نسبت به مسائل کاملا آگاه و روشن باشند و هم در صورت نیاز پیام های ضروری به جهان و جامعه بین المللی فرستاده شود.

او ادامه داد: مطبوعات آزاد یکی از روش هایی هستند که شما می توانید پیام های مختلف را به دنیا برسانید بدون اینکه الزاما فشار این پیام ها بر دولت و دستگاه دیپلماسی باشد. اگر بخواهیم این کار را به خوبی انجام دهیم باید نقش ارتباطات و اطلاعات را در جامعه کنونی و در شرایط جهانی شدن به خوبی درک کنیم.

وزیر امور خارجه افزود: اگر می گوییم امروز شرایط بین المللی ما تغییر کرده و اگر می گوییم امروز وضعیت و ابزارهای قدرت تغییر کرده، به این معنا نیست که ما در شرایطی هستیم که تحت استیلا و اقتدار دیگران قرار گرفته ایم. اتفاقا به این معناست که امروز ما یک فرصت ویژه در دنیا داریم که آنچه که فائق آمدن بر آن، استیلا بر آن و مقابله و رقابت در آن دشوارتر بود، امروز به حوزه ای تبدیل شده که رقابت در آن بسیار ساده تر و سهل تر است و نیازمند به یک زمینه سخت افزاری وسیع و سنگین و پرهزینه نیست.

ظریف با یادآوری این نکته که نمی خواهم بگویم رسانه هزینه ندارد، گفت: می خواهم بگویم شما با هزینه بسیار کم تری می توانید امروز در جدول رسانه هایی که سابقه طولانی دارند و امپراتوری رسانه یی محسوب می شوند، قرار بگیرید و این ابزار قدرت ماست.

وی گفت: بپذیریم در دنیای جهانی شده، قدرت متکثر و ابزار قدرت متکثر شده؛ قدرت معنایی می تواند یکی از عوامل قدرت بخشی به همه جوامع باشد. این پیدا کردن یک منفذ جدید و روش جدید و راهکار جدید برای این است که جمهوری اسلامی ایران که اتفاقا قدرت اصلی اش در حوزه های معنایی، معنوی، ارزشی و استقلال است و اقتدارش وابسته به این قدرت هاست؛ ضمن اینکه به لطف خدا و با مقاومت و سربلندی نیروهای مسلح ، قدرت نظامی، قدرت مقاومت مردم و نیروهای مسلح مزید بر این قدرت ها شده، این جمهوری اسلامی با این شرایط می تواند نقش ویژه ای ایفا کند و در این نقش، رسانه از مهم ترین عوامل است.

ظریف مهم ترین ابزار انعکاس قدرت معنایی، ابزار قدرت فکری و ارزشی را رسانه خواند و افزود: بدون رسانه این قدرت نمی تواند آن چنان بروز و ظهور پیدا کند.

وزیر امور خارجه با بیان این که فکر می کنم دوستان در رسانه قدرت شان باورشان شده، عنوان کرد: یک روزی برای اینکه پیامی را به دنیا می رساندید و می بودید  باید رویترز و آسوشیتدپرس و ..... بودید. امروز اینگونه نیست و وضعیت فرق کرده است. شما که با کار رسانه آشنا هستید، هر یک رسانه یک امپراتوری است. مهم این است که شما بتوانید پیامی را تولید کنید که شنونده داشته باشد.

وی با ذکر این نکته که باید ارزش رسانه و جایگاه پیام رسانه یی و رسانه را بفهمیم، عنوان کرد: باید بفهمیم همه دنیا در یک لحظه مخاطب  هر پیامی است که توسط رسانه و یا هر مسوول ملی تولید می شود.

وزیر امور خارجه با بیان اینکه یک زمان در گذشته همه ما می توانستیم انتخاب کنیم با چه کسی مصاحبه کنیم و مقامات در هر جا با یک زبان صحبت می کردند، عنوان کرد: الان امکان ندارد شما بتوانید مخاطب خود را انتخاب کنید. چنین چیزی امکان پذیر نیست و هم زمان باید با همه گفت وگو کنید. مخاطب شما همه جهان است که این فرصت و هم زمان چالش ویژه ای را ایجاد کرده است.

ظریف اضافه کرد: اینکه در لحظه ای که در فلسطین اشغالی مردم بمباران می شوند و در همان لحظه بدون فاصله احساسات متراکمی در کل دنیا به وجود می آید، این شرایط  وقتی من 35 سال قبل وارد حوزه دیپلماسی شدم، وجود نداشت.

او گفت: بعد زمان و سرعت اهمیت ویژه ای در این دنیای جهانی شدن ارتباطات و احساسات پیدا کرده است. ما دیگر بحث مذاکرات پشت درهای بسته به آن شکل نداریم. همه چیز در لحظه تولید می شود. در مذاکره که نشسته بودیم از یک طرف دکتر عراقچی توییت می کرد از آن طرف خانم شرمن توییت می کرد. حصارها و فاصله ها در عرصه خبر از بین رفته و نمی توانیم موضوعی را برای مصرف داخلی تولید کنیم. هیچ موضوعی دیگر مصرف داخلی ندارد.

ظریف با بیان اینکه امکان انتخاب مخاطب از بین رفته، خاطرنشان کرد: این امر قدرت عجیبی به رسانه داده و هم زمان مسوولیت سنگینی برای ما و رسانه ها ایجاد کرده است.

وی افزود: در این شرایط سیاست خارجی ما با وضعیت بسیار ویژه ای در دنیا روبه رو است. ما در شرایطی هستیم که کسی تصور نمی کرد در این شرایط باشیم.

وزیر امور خارجه با بیان اینکه کارهایی که دولت سعودی امروز انجام می دهد کارهایی نیست که یک دولت عاقل انجام بدهد، عنوان کرد: علت اینکه دولت سعودی امروز تا این حد عصبانی است به این خاطر است که تصور نمی کردند یک روزی ایران بتواند از این شرایط عبور کند و لذا از همه ابزارشان استفاده می کنند و هدف شان این است که شرایط را به گذشته بازگردانند.

ظریف خاطرنشان کرد: اگر شرایط گذشته خیلی خوب بود اینقدر دشمنان ما سعی نمی کردند به گذشته برگردند. اگر خیلی خوب بود، چرا این قدر سعودی ها و اسراییلی ها و منافقان و دشمنان ما عصبانی هستند؟

ظریف با بیان اینکه برخی می گویند این جرأت پیدا کردن دولت سعودی است، پرسید: این چه جرأت پیدا کردنی است؟ جرأت است که انور عشقی را به اسراییل می فرستند که با اسراییلی ها متحد شوند و بعد اعلام می کنند ما کسی را نفرستاده ایم. اگر جرأت داشتند اعلام می کردند فرستادیم.

وزیر امور خارجه گفت: ترکی الفیصل را کنار مریم رجوی می فرستند و بعد اعلام می کنند ترکی فیصل در موقعیت شخصی بوده، نه موقعیت دولتی، اگر جرأت داشتند که اعلام می کردند.  

او با بیان اینکه آن ها وحشت کردند و مضطرب شده و دست و پا می زنند، خاطرنشان کرد: در تاریخ آمریکا سابقه ندارد بدون موافقت رییس جمهور آمریکا، از نظر ما رژیم از نظر دیگران رییس دولت در کنگره آن ها سخنرانی کند. این ها نشانه اضطراب و نگرانی است.

محمدجواد ظریف افزود: این نشانه آن است که ما در شرایطی قرار گرفته ایم که می توانیم استفاده کنیم و اگر استفاده نکنیم طرف مقابل استفاده می کند.

وزیر امور خارجه  ادامه داد: ما باید به یک تحلیل مشترک داخلی برسیم. تصوری که من دارم این است که اگر شما به صحبت دیگران در خارج به خصوص کسانی که با ما بد هستند، توجه کنید تصوری که در دنیا هست، این است که یک تحول راهبردی اتفاق افتاده است.

وی افزود: ما از ابتدا گفتیم برجام یک معامله است، یک معامله ای بوده که ایران در برابر 6 قدرت جهانی که مستظهر به ۶ قطعنامه شورای امنیت و ۱۲ قطعنامه شورای حکام هم بوده مذاکره کرده، نه به عنوان یک هیات مذاکره کننده، بلکه به عنوان زبان یک ملت مقاومی که به آن ها نشان داده، ابزارشان ناکافی است.

وزیر امور خارجه اضافه کرد: ما تنها کاری که توانستیم بکنیم اگر توانسته باشیم این است که زبان مردم بودیم. مردم بودند که مذاکره کردند و مردم بودند که مقاومت کردند و به ما قدرت دادند. اما بالاخره علی رغم همه مقاومت مردم، ما یک کشور بودیم در برابر 6 کشور به اضافه شورای امنیت به اضافه قطعنامه، لذا یک بده بستانی صورت گرفت. در این بده بستان حتما یک چیزهایی را ما گرفتیم و حتما یک چیزهایی را طرف مقابل گرفت. اگر نه که معامله نمی شد. می شد یک اعلامیه تسلیم یعنی می گفتیم آمریکا و بقیه بیایند، زیر اعلامیه تسلیم را امضا کنند.

ظریف گفت: چرا برجام اینقدر آن ها را عصبانی می کند؟ از این نگران هستند که احساس می کنند با برجام یک تحول استراتژیک اتفاق افتاده است. البته بیش تر چند ماه پیش خیلی احساس خطر می کردند و الان این احساس شان خیلی کم شده اما هنوز این احساس را دارند.

او ادامه داد: فکر می کنند ایرانی که قدرت داشت اکنون قدرتش از حصار شورای امنیت و تحریم خارج شده. لطفا دقت کنید. من نمی گویم ایران قدرت نداشت، ایران اتفاقا بسیار قدرت داشت. قدرت ایران از انقلاب و گفتمان امام و مقاومت مردم نشأت گرفته است. این قدرت هم در طول ۳۰ و اندی سال انباشت شد و فشارهایی را هم در این دوران تحمل کردیم.

وزیر امور خارجه افزود: آنچه که مبانی قدرت ماست بر اثر یک فداکاری و آینده نگری درازمدتی به دست آمده است. قدرت ما حاصل مذاکرات برجام نیست، بلکه برجام این قدرت را از حصار فشار بین المللی رها کرد. تحولی که در نتیجه برجام رخ داد این بود که بسیاری از دشمنان و به ویژه بدخواهان نظام و کشور و مردم ما احساس کردند که این قدرت رها شد.

وزیر امور خارجه اضافه کرد: بنده معتقدم قطعنامه ها، فشارها و بازی هسته ای که علیه ایران شد، برای تخلیه قدرت راهبردی ایران بود یعنی برای این بود که قدرت استراتژیک ایران را به تحلیل ببرند. وقتی دیدند مذاکرات به نتیجه رسید و این همه قطعنامه باطل شد گفتند این قدرت استراتژیک رها شده و ظرفیت استراتژیک ایران رها شده؛ این امر به این دلیل است که برجام را راهبردی می دیدند. نکته مهم اینجاست وقتی دشمن طرف مقابل خطر را  راهبردی ببیند پاسخ راهبردی تدارک می بیند.

ظریف افزود: دشمن ما آن ها در منطقه و در دنیا خطر را یک خطر راهبردی دیده و تحول را یک تحول راهبردی دیده است آن دو برای این تدارک برخورد راهبردی می کنند. اصلا بحث رفع تحریم ها نیست؛ گرچه در حوزه تحریم ها خیلی اتفاقات افتاده است اما آمریکایی ها اولا ذاتا با ما بد هستند و تعارف که نداریم ۳۸ سال دشمنی و تخاصم بین ایران و آمریکا انباشت شده است.

وزیر امور خارجه  گفت: آنچه اتفاق افتاده فقط بحث تحریم نبوده است. هدف ما از مذاکرات بسیار وسیع تر از تحریم و به واقع اهداف راهبردی بود. اصول و اهداف راهبردی ما در مذاکرات حفظ عزت ملی، پذیرش جهانی برنامه صلح آمیز هسته ای ایران، حراست از دستاوردهای علمی و فنی در حوزه هسته ای، جلوگیری از تعطیلی تأسیسات هسته ای، لغو قطعنامه های شورای امنیت بدون اجرای آن ها، پایان دادن به ادعاهای واهی برنامه تسلیحاتی هسته ای، جلوگیری از هرگونه ارتباط یافتن برجام به مسائل دفاعی و منطقه یی بود و منحصر به رفع تحریم ها نبود. اتفاقاً اهداف غیرتحریمی همان اهداف و دستاوردهای راهبردی بود که بیش ترین زمان مذاکرات به همان ها اختصاص یافت و به لطف خدا و هدایت مقام معظم رهبری محقق شد. در حوزه تحریم ها هم توانستیم دستاوردهای مهمی را با تلاش و پیگیری به طرف مقابل تحمیل کنیم چون حتماً با رضایت و از سرعلاقه به ایران و جمهوری اسلامی چنین کاری نمی کردند و نمی کنند.

او ادامه داد: خیلی چیزها لغو شد خیلی چیزها که قرار بود بشود، نشد. قطعنامه ای که کنگره آمریکا تصویب کرده بود در سنا تصویب نشد. حتی بدون قطعنامه جدید که در سال های قبل از مذاکرات هر سال یکی دوتای آن تصویب می شد، اگر براساس قطعنامه های تحریمی تصویب شده سال های قبل نشسته بودیم و مذاکره به نتیجه نرسیده بود، امروز صادرات نفت مان 294 هزار بشکه شده بود. حتی اگر هیچ تحولی نشده بود و قطعنامه و تحریم جدیدی اتفاق نیفتاده بود امروز نفت ما به 294 هزار بشکه رسیده بود.

ظریف گفت: حالا دوستان می گویند نمی شود، واقعیت این است که شد. از دو و نیم میلیون به یک میلیون بشکه و در ظرف کم تر از دو سال رسیدیم به زیر یک میلیون بشکه. حالا برخی ها می گویند نه نفت ما پایین نیامده بود. آمار و ارقام که نشان می دهد. بله ممکن بود چند بشکه از طریق دلال ها بفروشیم، ولی با چه هزینه ای؟

وی ادامه داد: در حال حاضر نفت مان را درست و آبرومندانه می فروشیم. با نفتکش می بریم و می فروشیم و پول مان را می گیریم. حالا ایراد می گیریم، چرا این پول مثلا به جای اینکه برود دویچه بانک می رود بانک دیگری. فراموش کردیم 8 سال همه این بانک ها جریمه باران شدند، همه 8 میلیارد، ۹ میلیارد، 3 میلیارد و ... جریمه شدند. این جریمه ها چه زمانی اتفاق افتاد؟ یادمان رفته است؟!

وزیر امور خارجه گفت: ولی بحث اصلی دنیا بسیار فراتر از این است. بحث این است که هیچ کس در دنیا تصور نمی کرد ایران از زیر بار قطعنامه های شورای امنیت به سلامت خارج شود. فکر می کردند کار جمهوری اسلامی ایران تمام شد. باز هم تاکید می کنم؛ من نمی گویم فقط مذاکره ما را از این وضع نجات داد. مذاکره هم مستظهر به توان ملی و مقاومت مردم بود. ولی نهایتا مشخص شد آن ها اشتباه فکر می کردند. نتیجه کار این بود که علیرغم همه تلاش ها و پول هایی که خرج کردند و فشارهایی که آوردند، برجام رخ داد.

او افزود: آنچه سرمایه گذاری کردند و می خواستند به هم بزنند نشد و از آن زمان یک تحول استراتژیک دیدند. با تصویب قطعنامه های فصل هفتمی و تحریم ها خیال می کردند جمهوری اسلامی ایران را به کنج راندند و کار جمهوری اسلامی ایران تمام شد.

ظریف ادامه داد: تمام سوابق شورای امنیت سازمان ملل را نگاه کنید یک مورد پیدا کنید که تحریم ها لغو شده باشد. حکومت ها ساقط شدند، ولی تحریم ها باقی ماند. کما اینکه حکومت صدام سال ۲۰۰۳ ساقط شد، تحریم ها سال ۲۰۱۲ اسماً برداشته شد ولی هنوز یک بخش از تحریم های شورای امنیت باقی مانده است.

او اضافه کرد: من نمی خواهم بگویم و تاکید کنم برجام چقدر مهم است. می خواهم بگویم طرف مقابل ما فکر می کرد دیگر جمهوری اسلامی ایران بلند بشو نیست ولی به لطف خدا، مقاومت مردم و رهبری رهبر معظم انقلاب و هدایت رییس جمهور، جمهوری اسلامی ایران از این بازی با موفقیت و عزت بیرون آمد.

وزیر امور خارجه گفت: آنچه درباره آن حساب کرده بودند، به هم خورد. به همین دلیل الان هم برای مقابله با ما طراحی استراتژیک می کنند. هر جا که می رویم آن ها هم می روند. یک سال است یمن را چگونه به خاک و خون کشیدند. پیغام هایی که به سوریه رساندند در جریان هستید. دعوا سر ایران و آزاد شدن ظرفیت استراتژیک ایران است و برای همین از همه تلاش های شان و امکانات شان استفاده می کنند.

ظریف با اشاره به افزایش میزان حملات توییتری به ایران گفت: ما اینقدر گرفتار دعوای داخلی شدیم که یادمان رفته بازی راهبردی در منطقه در حال انجام شدن است. آن قدر روی افکار عمومی برخی کشورهای عربی کار کرده اند که هر شهروندی از این کشورها پشت توییتر نشسته و علیه ایران توییت می کند.

وی گفت: همین دیروز (جمعه) را در فضای مجازی و سخنرانی های داخلی رصد کنید. توهین های به رییس جمهور محترم را در همین یک روز ببینید. قضاوت کنید. ببینید در فضای مجازی چه خبرهایی که این جمعه از ما آمده بود و چه خبرهایی که از این رژیم آدمکش، سفاک و بچه کش و بی آزادی آمده بود.

ظریف افزود: علت این است که برای آن ها جا افتاده که یک تهدید از ناحیه تحول استراتژیک صورت گرفته که از آن به غلط برداشت یک تهدید راهبردی از سوی ایران دارند و برای ما جا نیفتاده است که از دید بدخواهان ما، یک تحول راهبردی صورت گرفته و آن ها خود را به آب و آتش می زنند که آن را خنثی و حتی مسیر را بر عکس کنند. خیال می کنیم اتفاقی می خواهد بیفتد. این وضعیت باعث می شود که نتوانیم بگوییم سنگ مفت گنجشک مفت، اگر از این فرصت استفاده نکردیم، چون طرف مقابل این فرصت ما را یک تهدید استراتژیک برای خودش دیده دارد طراحی می کند که این فرصت بشود تهدید ما. برای همین هم از همه چیز مایه می گذارند، اسراییل که سهل است با خود شیطان هم مذاکره می کنند. کما این که عمری است سرسپرده اسراییل بوده اند.

وی خطاب به رسانه ها گفت: خواهشم از دوستان این است که اولا قدرت خودتان را بفهمید. رسانه بسیار قدرتمند است. تک تک دوستان قدرتمندند. ثانیا محیط و شرایط جدید جهانی شدن را متوجه شوید و با این شرایط در راستای منافع مردم کاری را صورت دهید. چرا که ما و شما هر چه داریم مدیون همین مردم هستیم.

ظریف افزود: اگر حضور مردم نبود، کسی برای ما تره خرد نمی کرد. علت اینکه حاضرند با ما حرف بزنند و جدی برخورد کنند و تحویل بگیرند این است که می دانند این مردم چه هستند.

وزیر امور خارجه در پایان صحبت هایش گفت: در برابر این همه فداکاری مردم، رسالت ما و شما در عصر جهانی شدن ارتباطات که امکان انتخاب مخاطب در آن وجود ندارد و هر اظهارنظر داخلی و یا تولید رسانه یی در همان لحظه تولید به اندازه مخاطب داخلی بلکه حتی بیش تر مخاطب جهانی پیدا می کند، بسیار سنگین است. با توجه به این واقعیت مایلم صحبتم را با ذکر یک مثال پایان دهم. شما از این جا کوه های شمال تهران را نگاه کنید؛ فقط عظمت و اقتدار می بینید. حالا اگر تصمیم گرفتید برای کوهنوردی بروید، ممکن است کنار مسیر کوهنوردی، چند تکه زباله نیز توجه شما را جلب کند. دنیا، ایران و تحولات اخیر را مثل یک کوه با عزت و با عظمت می بیند. نیاییم برای مجادلات داخلی و بدون توجه به مخاطبان جهانی، خودمان بجای برجسته کردن همان تصویر واقعی و با عظمت، چند تکه زباله ناچیز را برجسته کنیم.

وی در پایان گفت: ما (وزارت خارجه) و (رسانه) شما باید یک گفت وگوی دائمی و تبادل اطلاعات دائمی داشته باشیم.