دلواپسان آمریکایی و گلایه از برجام

نویسنده: علی غریب 

دیپلماسی ایرانی: با رسیدن به سالگرد توافق هسته ای با ایران واکنش های مختلفی به آن در آمریکا نشان داده می شود. یکی از این واکنش ها در مقاله «میشائیل ماکوسکی» در ویکلی استاندارد بازتاب داشته است. وی یکی از رهبران موسسه یهودی امور امنیت ملی است که تحت سلطه نومحافظه کاران است. مقاله وی واجد اهمیت است، زیرا بسیاری از اظهارات وی در موضع گیری دیگر محافظه کاران نیز به چشم می خورد.

در این مقاله ماکوسکی فواید توافق را در یک پاراگراف خلاصه می کند. در بخشی از این مقاله وی اشاره کرده که منافع حاصل از توافق موقتی هستند. ایران طی 7 سال می تواند سانتریفیوژهایی بسازد که 25 برابر سریعتر از سانتریفیوژهای فعلی باشند و طی 14 سال هم کلیه محدودیت ها از بین رفته و ایران قانونا می تواند به سمت سلاح هسته ای پیش رود. توافق هسته ای راه ایران را برای دستیابی به سلاح هسته ای نمی بیندد، بلکه آن را هموار می کند.

بنیامین نتانیاهو هم با موضعی مشابه، توافق را تسهیل کننده مسیر ایران برای دستیابی به سلاح هسته ای خوانده بود. البته این جای تعجب نیست، زیرا محافظه کاران همواره از نتانیاهو و حزب وی خط می گیرند.

در بخش دیگر از این مقاله تاکید شده که ایران قانونا و به صورت مشروع می تواند توانمندی تسلیحات هسته ای را دنبال کند. این ادعا اشتباه است. ایران همچنان یکی از امضا کنندگان پیمان منع اشاعه تسلیحات هسته ای است. بنابراین تلاش برای دستیابی به سلاح هسته ای از سوی ایران در هر صورت غیرقانونی خواهد بود.

در جایی دیگر وی ادعا می کند که به ایران اجازه داده شده که خود بر سایت های مشکوک خود نظارت داشته باشد. محافظه کاران از این سخنان به سایت پارچین اشاره دارند، اما این سایت ارتباطی با برنامه هسته ای ایران ندارد.

محافظه کاران مدعی اند که گزارش های اخیر آژانس نسبت به گذشته شامل جزئیات بسیار کمتری می شود. اگر چه این ادعا درست است، اما به معنای عدم اطلاع بازرسان آژانس از جزئیات لازم نیست. اگر میزان ذخائر ایران از حد مجاز بگذرد، آژانس آن را عمومی خواهد کرد.

ماکوسکی در مقاله خود مدعی شده است که ایران روز به روز رادیکال تر شده و بیشتر علیه آمریکا می شود. با این وجود ماکوسکی به رویکرد ضدایرانی اسرائیل، آمریکا و عربستان توجه نمی کند.

نکته این است که هرگز قرار نبود ایران با توافق هسته ای به یک کشور لیبرال با مدل دموکراسی غربی تبدیل شود.

آیا امکان توافقی بهتر وجود داشت؟

بسیاری از مخالفان توافق، ضمن انتقادهای خود از برجام مدعی می شوند که خواهان توافقی بهتر هستند، اما در واقع آنها هیچ گونه توافقی را بر نمی تابند. هیچ آلترناتیوی وجود نداشت که ایران قبول کند برنامه هسته ای خود را به شدت محدود کند و در عین حال به دارایی های مسدود شده خود دست پیدا نکند.

در بخشی دیگر از مقاله ماکوسکی اذعان می کند که آمریکا با پذیرش برجام به متحدان دیرین خود یعنی اسرائیل و اعراب پشت کرده است. غافل از آن که بسیاری از افراد در نهادهای امنیتی اسرائیل اخیرا صراحتا از توافق حمایت کرده اند.

وی مدعی است که خدشه وارد شدن به اعتبار آمریکا به روسیه اجازه می دهد که بیشتر در سوریه دخالت کرده و به ایران موشک های زمین به هوا بفروشد. وی می نویسد: «در واکنش به این واقعیت، نخست وزیر اسرائیل با پوتین در مسکو چهار بار دیدار کرده است»  ظاهرا ماکوسکی آمریکا را به خاطر نزدیک شدن  نتانیاهو به پوتین سرزنش می کند و هیچ انتقادی را متوجه نتانیاهو نمی بیند.

در پایان هم ماکوسکی نتیجه گیری می کند که شاید یکی از تنها پیامدهای این توافق نزدیک شدن اسرائیل به کشورهای عرب منطقه و همکاری این کشورها با هم باشد. جای شگفتی دارد که وی نزدیکی به دیکتاتوری های خلیج فارس که از تروریسم حمایت می کنند را نکته ای مثبت خوانده است.

شاید می تواند گفت که ماکوسکی و امثال وی به دنبال هیچ گونه توافقی نیستند. آنها هیچ گاه از دیپلماسی حمایت نکرده و نمی کنند. در 2012 نیز وی یک بار اعلام کرد که در مقابل ایران تنها گزینه موجود تغییر رژیم است. نومحافظه کاران نشان داده اند که آنها با نفس دیپلماسی و نه صرفا نتایج آن مشکل دارند.

منبع: لوبلاگ / ترجمه: تحریریه دیپلماسی ایرانی / 25

انتشار اولیه: یکشنبه 27 تیر 1395 / انتشار مجدد: یکشنبه 10 مرداد 1395