تقویت جایگاه روسیه در سوریه با عذرخواهی اردوغان

دیپلماسی ایرانی: عذرخواهی رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه از همتای روسی اش، ولادیمیر پوتین بر سر سرنگونی جنگنده روسی در مرز سوریه – ترکیه در نوامبر 2015، جایگاه روسیه را در معادلات سوریه تقویت می کند و می تواند قدرت بیشتری به روسیه بدهد که در حال حاضر به نیابت از غرب تلاش دارد روابط همه طرف ها را در سوریه بیش از پیش به یکدیگر نزدیک کند.

به گزارش روزنامه العرب، چاپ لندن، دیپلمات های غربی بر این اعتقادند که دعوت اردوغان در نامه عذرخواهی اش به پوتین برای "اصلاح روابط میان ترکیه و روسیه" و تاکید او بر این که "روسیه برای ترکیه دوست و شریکی استراتژیک است" نشان می دهد که ترکیه به بازسازی روابط خود با روسیه نیاز دارد و می توان گفت به نوعی نقش مسکو در سوریه را به رسمیت شناخته است.

عذرخواهی اردوغان از پوتین از جمله سلسله تغییرات مواضع رئیس جمهوری ترکیه در سیاست خارجی که به تدریج می رود از شعار فاصله بگیرد و به واقعیت نزدیک شود، محسوب می شود. وی هم زمان که از در دوستی با روسیه در آمده روابط خود با اسرائیل را نیز عادی کرده و در همین چارچوب تلاش کرده است تا حماس را نیز به جمع دوستانش با اسرائیل بیفزاید.

در همین رابطه ناظران در مسکو بر این اعتقادند که دیداری که میان سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه با احمد الجربا، رئیس "جریان الغد سوری" روز دوشنبه در مسکو انجام شد در چارچوب تلاش های روسیه برای همراهی مخالفان سوری با تلاش های نظامی – سیاسی روسیه در سوریه با هدف آغاز دوران انتقالی در این کشور محسوب می شود.

دیپلمات های اروپایی می گویند اظهاراتی که هفته گذشته جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید بیان داشت و گفت که به زور نمی توان بشار اسد را در سوریه سرنگون کرد که با اظهارات جان کری، وزیر امور خارجه امریکا در همین زمینه هم زمان شد، دست مسکو را باز گذاشت تا در حل بحران سوریه با دست بازتری عمل کند.

ناظران امریکایی بر این اعتقادند که اظهارات ارنست مبنی بر این که اگر از نیروی نظامی در سوریه استفاده شود، جنگ سراسری به راه می افتد بیان کننده این نگرانی است که این جنگ می تواند به معنای نبرد با یک کشور مستقل باشد که از سوی روسیه و ایران حمایت می شود. در حالی که سیاست باراک اوباما همراهی و نزدیکی کامل با روسیه و به حساب آوردن نقش ایران در سوریه است، که به اعتقاد روس ها این دیدگاه می تواند فرصت اضافی به حکومت بشار اسد دهد.

الجربا مارس گذشته در قاهره خبر تاسیس جریان "الغد سوریه" را در میان مخالفان سوری اعلام کرد و گفت که هدفش از تاسیس این جریان مبارزه با تروریسم زیر نظر قدرت های منطقه ای است. به هنگام معرفی این جریان، نماینده سفارت روسیه در مصر و نماینده مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق به همراه شماری از شخصیت های دیگر نیز حضور داشتند، حضور آنها بیان کننده این دیدگاه بود که الجربا و جریانش خطی را دنبال می کنند که مورد حمایت کشورهای منطقه و کشورهای خارجی متفاوت از دیدگاه مخالفان سوری است.

روسیه مدت ها است بر پالایش هیئت مخالفان سوری مبادرت می ورزد و تلاش دارد گروهی را از میان آنها تشکیل دهد که بتواند با حکومت بشار اسد کنار بیاید. بر همین اساس تا کنون توانسته محمد علوش و اسعد الزعبی رهبران مذاکره کنندگان مخالف سوری را از جمع مخالفان جدا کند. اخیرا این افراد در کنار احمد الجربا گفته اند که نمی توانند تصور کنند مرحله انتقالی با کنار رفتن بشار اسد از قدرت همراه باشد چرا که فرماندهان ارتش و سازمان های امنیتی همگی به او وفادار هستند.

از سوی دیگر بسیاری از تحلیلگران بر این اعتقادند که مسکو هم زمان با زلزله ای که با رفراندوم بریتانیا به جان اتحادیه اروپا افتاده است این تحرکات را انجام می دهد چون می داند در چنین وضعیتی امریکا قطعا نمی تواند از زور علیه دمشق استفاده کند.

بسیاری بر این اعتقادند دیدار اخیری که سرگئی شویگو با بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه داشت این پیام را به همه از جمله تهران رساند که روسیه همچنان محوریت نظامی و سیاسی در سوریه را دارد.

به اعتقاد تحلیلگران مواضع مسکو و ریاض بر سر نقش اسد در مرحله انتقالی و قضیه صف بندی مخالفان سوری همچنان با یکدیگر در تناقض است و اختلافات آنها در این زمینه همچنان به قوت خود باقی است اما در عین حال بر این اعتقادند پیمانی که احمد الجربا را به مسعود بارزانی متصل کرده می تواند ترکیه را به این جمع اضافه کند چرا که اردوغان روابط بسیار نزدیکی با مسعود بارزانی دارد. ارتباط جربا با بارزانی در کنار نامه عذرخواهی ترکیه از مسکو دست روسیه را باز می گذارد تا بتواند با خیال مطمئن تری آینده سوریه را رقم بزند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11