میراث حقوق بشری بان کی مون از دست رفت

نویسنده: تلیف دین 
دیپلماسی ایرانی: عربستان سعودی که رهبری ائتلاف نظامی بمباران مناطق جنگ زده در یمن را برعهده دارد، از فهرست ناقضان حقوق کودک سازمان ملل متحد گریخت. عربستان سعودی متهم است که در جریان حملات هوایی خود به کشور همسایه با هدف قرار دادن شهروندان بی دفاع که بیشتر آنان زنان و کودکان هستند، حقوق کودکان را نقض کرده است. 
بان کی مون که دسامبر سال جاری دوره 10 ساله دبیر کلی اش بر سازمان ملل به پایان می رسد، به دلیل تسلیم شدن در برابر فشارهای ریاض زیر شدیدترین انتقادها قرار دارد. (با این حال به گفته خود وی)، اگر عربستان سعودی از فهرست سیاه ناقضان حقوق کودک سازمان ملل خارج نمی شد، میلیون ها دلار کمک مالی خود به این سازمان را قطع می کرد. یک دیپلمات آسیایی در این باره گفته است: «اعتبار سازمان ملل خدشه دار شده است و بان کی مون باید در سالن کنفرانس سازمان ملل به این شرم بزرگ اعتراف می کرد.» 
بان کی مون البته خود اعتراف کرده که خارج کردن عربستان سعودی از فهرست ناقضان حقوق کودکان سازمان ملل تصمیمی دشوار و دردناک بوده که مجبور به انجامش شده است، چرا که به گفته او مسائلی به مراتب مهم تر و با اهمیت تر وجود دارند. دبیرکل سازمان ملل به خبرنگاران گفته است که «نمی تواند تمام خانه را آتش بزند تا یک عضو سرکش سازمان ملل را تنبیه کند، عضو سرکشی که با استفاده از اقتصاد در حال سقوط نفتی خود به دنبال اعمال نفوذ بر تصمیم های این سازمان است.» 
بان کی مون گفته است: «من رئیس اداری این سازمان هستم و مجبورم که بحران های بسیاری که همزمان در حال وقوع هستند را در نظر بگیرم. خارج کردن عربستان سعودی از فهرست فهرست سیاه برایم دردناک بود اما مجبور بودم این تصمیم را بگیرم تا عملیات های سازمان ملل را حفظ کنم، به ویژه عملیات های بشر دوستانه ای را که در حال حاضر در جریان هستند.»
کشتار 500 کودک در یک سال   
بنا بر گزارش سازمان ملل که هفته گذشته منتشر شد، ائتلاف عربستان سعودی در سال گذشته مسئول مرگ و مجروح شدن نزدیک به 60 درصد از کودکان در درگیری های یمن بوده است. در سال گذشته در جریان درگیری های یمن 510 کودک کشته و 667 تن مجروح شدند. شرایط در سال جاری با ادامه حملات علیه انقلابیون حوثی و استفاده از بمب های خوشه ای ممنوعه در این حملات، وخیم تر هم شده است. 
ائتلاف نظامی عربستان شامل کشورهای بحرین، کویت، قطر، امارات متحده عربی، مصر، اردن، مراکش، و سودان است و تسلیحاتی که در جریان حملات علیه یمن استفاده می شود بیشتر متعلق به قدرت های بزرگ سازمان ملل از جمله ایالات متحده، انگلیس و فرانسه است. جیمز ای. جنینگز، مدیر سازمان "وجدان بین الملل" (Conscience International)، با درخواست از قدرت های بزرگ برای پاسخگویی به این مساله، می گوید هیچ کس تردید ندارد که جنگ یمن کودکان بی گناه بسیاری را سلاخی کرده است و بخش بزرگی از این سرزنش، متوجه حملات هوایی عربستان سعودی است. از آنجایی که طبق منشور سازمان ملل و کنوانسیون ژنو حمایت از جان انسان ها به ویژه انسان های آسیب پذیر و بی دفاع، وظیفه اولیه دولت هاست، سازمان های بین المللی چون سازمان ملل برای قضاوت منصفانه و ارائه گزارش های صادقانه، مسئولیت ویژه ای دارند.    
جنینگز می گوید: «وقتی اعتبار یک سیستم با تأمین منافع خاص و امتیازدهی در مساله ای که کاملاً واضح و مبرهن است لکه دار می شود، سپس شکاف دیگری در دیوار همبستگی بین المللی برای حفاظت از جان شهروندان جهان ایجاد می شود.»   
استفان زونس، استاد علوم سیاسی و هماهنگ کننده مطالعات خاورمیانه شناسی در دانشگاه سانفرانسیسکو، می گوید «سازمان ملل باید بر اساس شواهدی که درباره ارتکاب جنایات جنگی خاص توسط یک کشور وجود دارد، درباره حضور نام آن در فهرست سیاه تصمیم بگیرد نه بر اساس میزان کمک مالی که (کشور خاطی) به سازمان دارد. اگر عربستان سعودی به همین رفتار خود ادامه داده و کمک های مالی اش را هم به سازمان ملل ادامه دهد، دیگر کشورها نیز همین الگو را در پیش گرفته و در نتیجه کمک های مالی خود را (با هدف اعمال نفوذ بیشتر) به سازمان ملل بیشتر خواهند کرد. و در اینجا کشورهایی مانند ایالات متحده و انگلیس که ابزارهای لازم را برای ارتکاب جنایات در اختیار عربستان سعودی قرار می دهند، نیز در این جنایات نقش دارند.»
زونس می گوید: «آمریکا و انگلیس نباید اجازه دهند که دبیرکل سازمان ملل مجبور شود میان دو گزینه دشوار قبول زیان قابل توجه به برنامه های بشردوستانه و پرده پوشی کشتار کودکان دست به انتخاب بزند.»
برخوردهای دوگانه از گذشته تا امروز 
این نخستین بار نیست که اعانه دهندگان بزرگ سازمان ملل چنین تهدیدهایی را مطرح می کنند. زونس می گوید که سازمان ملل بارها گزارش های حقوق بشری را تغییر داده و دیگر گزارش های مربوط به تخلفات برخی اعضای را پنهان کرده است، به ویژه گزارش هایی که مربوط به اسرائیل است. ایالات متحده بارها تهدید کرده که در صورت رسیدگی به چنین گزارش هایی کمک های مالی خود را به سازمان ملل قطع می کند. البته آمریکا و اسرائیل در حال حاضر هم کمک های مالی خود را به سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد (UNESCO) به دلیل عضویت فلسطین در این سازمان قطع کردند. در واقع، تهدیدهای اسرائیل و آمریکا علیه سازمان بهداشت جهانی، آژانس بین المللی انرژی اتمی و دیگر آژانس های مهم سازمان ملل تاکنون باعث شده که فلسطین از عضویت در سازمان های بیشتری بازماند. 
فیلیپ بولوپیون، معاون مدیر حمایت جهانی دیده بان حقوق بشر، می گوید: «پس از جانب گیری از اسرائیل، شاهد بودیم که با وجود مدارک و شواهد روشن، سازمان ملل این بار تسلیم فشار عربستان سعودی شد و این کشور را از فهرست سیاه ناقضان حقوق کودکان خارج کرد اما کودکان یمنی سزاوار بهتر از این ها هستند. خارج کردن عربستان از این فهرست، اعتبار بان کی مون را لکه دار کرده و دستاوردهای حقوق بشری او را از میان برده است.»

منبع: لوب لاگ / ترجمه: تحریریه دیپلماسی ایرانی/ ۳۰