رابطه‌ای که به سختی بهبود می‌یابد

نویسنده: جاش روگین

دیپلماسی ایرانی: اشتون کارتر، وزیر دفاع ایالات متحده به زودی به عربستان سعودی سفر می کند تا درباره چگونگی افزایش همکاری در جنگ علیه داعش بحث و گفتگو کند. اما شواهد کمی وجود دارد که تایید کند وی قادر خواهد بود روابط حیاتی ای که سال پیش دچار بی اعتمادی شد و موجب شک و شبهه سعودی ها به تعهد ایالات متحده به خودشان شد را اصلاح کند.

کارتر قرار است 20 آوریل در ریاض با محمد بن سلمان آل سعود، نایب ولیعهد و وزیر دفاع 30 ساله عربستان که به عنوان جانشین اصلی پدرش محسوب می شود، دیدار کند. دیدار کارتر یک روز زودتر از سفر رئیس جمهور باراک اوباما برای شرکت در اجلاس سران ایالات متحده با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، صورت می گیرد. این اجلاس در راستای نشست می گذشته در کمپ دیوید است.

کارتر در سخنرانی که روز سه شنبه در مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی در واشینگن داشت گفت که به دنبال افزایش مبارزه با داعش در سوریه و عراق است. «ما به دنبال شکست این افراد در سریع ترین زمان ممکن هستیم. ما به دنبال فرصت هایی برای انجام اقدامات بیشتر در این زمینه هستیم.»

از سال گذشته که محمد بن سلمان وزیر دفاع شده است، این پنجمین دیدار کارتر با وی است. اما براساس صحبت های مقامات و کارشناسان آمریکایی، با وجود این دیدارهای شخصی، روابط سطح بالای ایالات متحده و سعودی از نشست کمپ دیوید که رهبران سعودی به طور علنی از توافق هسته ای کشورهای غربی با ایران اظهار خشم می کردند، بهبود نیافته است.

برخی از قراردادهای تسلیحاتی که ایالات متحده در کمپ دیوید به کشورهای خلیج فارس وعده داد، از جمله فروش جنگنده های اف-15 به قطر و اف-18 به کویت، محقق شده است. در رابطه با عربستان سعودی، اختلافات بر سر مسیر جنگ سوریه جدی تر شده و روابط شخصی سردتر از همیشه شده است.

دو نفر از مقامات آمریکایی به من گفته اند که پس از آن که کارتر و شاهزاده محمد در فوریه در حاشیه اجلاس ضد تروریسم در بروکسل دیدار کردند، شاهزاده سعودی خواستار گفتگوی تلفنی با کارتر بر سر سوریه بود اما نتوانست با وی صحبت کند. کارتر در نهایت شش هفته بعد با وی صحبت کرد که این اقدام از سوی مقامات سعودی به عنوان اقدامی که به هیچ دلیلی به تعویق افتاده است، دیده شد.

دولت سعودی از اظهار نظر در این رابطه خودداری کرد. پیتر کوک، سخنگوی پنتاگون به من گفته کارتر و شاهزاده محمد «به طور منظم با یکدیگر دیدار و صحبت می کنند که این دال بر نزدیکی روابط دفاعی ایالات متحده و عربستان سعودی است.»

اگر دولت سعودی این دیر جواب دادن کارتر را به عنوان توهین تلقی می کند، نشانه هایی دیگری از این مسئله هم وجود دارد. رئیس جمهور باراک اوباما در مصاحبه اخیرش با نشریه آتلانتیک گفته است عربستان سعودی و ایران «باید راهی موثر برای به اشتراک گذاشتن منطقه پیدا کنند» و توضیح داد که اگر ایالات متحده در هر منازعه ای میان عربستان سعودی و ایران، طرف سعودی ها را بگیرد، آن وقت مداخله نظامی آمریکا در خاورمیانه اجتناب ناپذیر می شود.

دیدگاه تیره اوباما به رهبران سعودی حداقل به سال 2002 بر می گردد، زمانی که وی ریاض را متحد «کذائی» آمریکا نامید و مرتباً رهبران سعودی را به خاطر مسائل حقوق بشری و زنان مورد انتقاد قرار داده است. اما اظهار نظر اخیر اوباما مبنی بر کاهش حمایت اوباما از تلاش های عربستان سعودی برای محدود کردن ایران، موجب شده است تا سعودی ها عصبی شوند.

جان آلترمن، مدیر برنامه خاورمیانه مرکز مطلعات استراتژیک و بین المللی می گوید «اظهار نظر اوباما درباره تقسیم منطقه به شدت موجب تقویت این ظن سعودی ها شد که قدرت ایرانی ها در حال افزایش و خودشان در حال کاهش است. سعودی ها به مبارزه با ایران ادامه می دهند، حتی از موضع ضعیف تر.»

منبع: بلومبرگ ویو/ مترجم: حسین هوشمند