چه شد ناگهان ترکیه یاد ایران افتاد؟

دیپلماسی ایرانی: آیا ترکیه تلاش می کند بعد از تلاشی ناکام مجددا تئوری "به صفر رساندن مشکلات با همسایگان" را دنبال کند. چرا برای رسیدن به این هدف ایران را انتخاب کرده با وجود این که با آن درگیری های سیاسی و امنیتی در سوریه دارد؟

آیا افزایش تنش میان ترکیه و روسیه در عرصه سوریه، و توانایی ایران برای میانجی گری میان این دو و بهبود روابطشان، و به میان آمدن ناگهانی فدرالیسم در سوریه که سبب شده تا کابوسی تازه در آنکارا و همچنین در تهران شکل بگیرد، آیا واقعا این موارد سبب شده تا آنکارا به سمت بهبود روابط با ایران گام بردارد؟ یا این که فرصت رفع تحریم ها از ایران که شرکت های غربی برای بهره برداری از آن دست و پا می زنند، ترکیه را بر آن داشته که خود را در بازار آزاد ایران حاضر کند؟

احمد داوود اوغلو در سایه این سوال ها بود که روز جمعه گذشته راهی تهران شد، صحبت او زمانی بیشتر جلب توجه می کرد که در کنار اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری گفت: «با وجود همه اختلاف ها و تناقضات موجود در مواضع دو کشور اهمیت امنیت منطقه و ثبات آن باعث می شود که تهران و آنکارا به فکر همکاری با یکدیگر باشند!» اظهاراتی که برای بسیار غیرمنتظره بود.

به این ترتیب ترکیه از مغازله با اسرائیل و بنیامین نتانیاهو، که همچنان بر سر مساله فلسطین با آن اختلاف نظر دارد، به سوی ایران رو گرداند و خود را در آغوش تهران انداخت، به گونه ای که داوود اوغلو گفت: «ایران دریچه ترکیه به کشورهای آسیایی و ترکیه دریچه ایران به کشورهای اروپایی است، ایران غول تولیدکننده انرژی است و ترکیه غول مصرف کننده انرژی.» گویی ایران راهی دیگر جز ترکیه نمی یابد که بخواهد خود را به اروپا برساند، اروپایی که از قبل از رفع تحریم ها در برابر دروازه های ایران صف کشیده بود، یا گویی غیر از ایرانی ها دیگر کسی در منطقه غول تولیدکننده انرژی نیست!

دو طرف تاکید کردند که مصالح مشترک میان ایران و ترکیه در یافتن راه حل مشکلات منطقه سهیم است، اما روشن نیست چگونه می خواهند از تناقضات عمیق موجود میان یکدیگر عبور کنند، اولا، وقتی که حسن روحانی می گوید: «دو کشور امکان اتخاذ تدابیر لازم در بحران سوریه را دارند» روشن نمی کند که دو کشور که از طریق متحدان خود در سوریه درگیری سیاسی و نظامی دارند، چگونه می توانند به فکر راه حلی در بحران سوریه باشند یا ثانیا، چه نظری چه عملی ایران رویکرد خصمانه با اسرائیل دارد، بنابراین چگونه می توان تفاهم و همکاری ای برای تحقق امنیت منطقه یافت؟

با وجود این که گفته می شود رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه تلاش می کند میان عربستان و ایران میانجی گری کند و از شدت اختلاف های دو طرف در منطقه بکاهد، او در پایان سال گذشته به عربستان رفت و خبر ایجاد "شورای همکاری های استراتژیک" در ریاض در تمامی زمینه ها را داد، آیا ترکیه از پشت صحنه عربستان در حال بازی با تهران و موش دواندن است، وگرنه از کدام تلاش ترکیه می توان صحبت کرد در حالی که هیچ آشتی ای میان تهران و ریاض تا زمانی که اوضاع در سوریه و یمن و کل منطقه به همین منوال ادامه یابد، قابل تصور نیست؟!


منبع: النهار / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11