اجرای برجام تنها گام اول است

نویسنده: سناتور کریس کونز

دیپلماسی ایرانی: در تابستان گذشته، قدرت های جهانی توانستند در توافقی با ایران، برنامه هسته ای این کشور را محدود کنند. از آن زمان تاکنون، جامعه بین المللی توانسته گام های موثری در محدودسازی این برنامه بردارد. با این حال، اگر جامعه بین المللی در پیگیری مفاد توافق کوتاهی کند، این توافق نمی تواند تا 2017 دوام پیدا کند.

اقدامات اخیر ایران، از آزمایش موشکی در پاییز گذشته، تا عملیات های نظامی خطرناک در نزدیکی کشتی های آمریکایی در خلیج فارس و بازداشت ملوانان آمریکایی طی چند روز گذشته نشان می دهد که نمی توان به این کشور اعتماد کرد. اقدام اخیر نشان می دهد که دولت اوباما باید تلاش بیشتری برای عقب راندن سیاست های منطقه ای ایران انجام دهد. هر چه آمریکا در این راه بیشتر تردید کند، ایران در شکستن قوانین بین المللی و تخطی از تعهدات هسته ای خود جسورتر می شود.

اسرائیل، عربستان، ترکیه و سایر کشورهای منطقه نگران رفتار جسورانه ایران در منطقه هستند. آمریکا باید به متحدان خود نشان بدهد که هرگز در تعهد خود به عقب راندن ایران متزلزل نشده است.

نزدیک به شش ماه از امضای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) می گذرد و این سند اجرایی شده است. علی رغم همه این گام های مثبت، تلاش ها برای کنترل ایران باید فراتر از توافق هسته ای باشد. در سپتامبر گذشته، آمریکا توانست جلو یک کشتی ایرانی که قصد ارسال تسلیحات به حوثی های یمن داشت را بگیرد. این اقدام اگر چه خلاف برجام نبود، اما با قوانین بین الملل مغایرت داشت.

دیر زمانی است که آمریکا به صورت یکجانبه به تحریم اقتصادی ایران به خاطر موارد نقض حقوق بشر، آزمایشات موشکی و حمایت مالی و لجستیکی از تروریسم پرداخته است. در طی مذاکرات، وزارت خزانه داری اقدام به تحریم بیش از 100 فرد و شرکت ایرانی کرد. در ماه های اخیر نیز این وزارتخانه مقامات و نهادهای مربوط به حزب الله را تحریم کرد. در هفته گذشته وزارت خزانه داری یک شرکت ارتباطات لبنانی را به جرم ارتباط با حزب الله در لیست تحریم ها گنجاند. این اقدامات باید همچنان ادامه پیدا کند.

اگر این تحریم های غیرهسته ای برداشته شود، ایران به آزمایش میزان حساسیت آمریکا نسبت به تعهدات برجام می پردازد و در صورت امکان از امتناع از تعهدات خود دریغ نخواهد کرد. انتظار می رود که دولت اوباما به زودی تحریم های جدیدی علیه ایران برای آزمایشات موشکی اخیر که نقض قطعنامه 1929 شورای امنیت بوده، تصویب کند.

کنگره نیز می تواند به چندین روش نقش مثبتی ایفا کند. سنا باید چندین نامزد اصلی مشاغل مربوط به امنیت ملی را که پیشتر به دلایل صرفا سیاسی رد شده بودند، تایید کند. این نامزدها شامل لورا هولگیت، کارشناس منع اشاعه تسلیحات کشتار جمعی که حدود پنج ماه پیش به عنوان نماینده آمریکا در مقر سازمان ملل در وین معرفی شد و آدام زوبین، کارشناس تحریم های بین المللی و حمایت مالی از تروریسم می شود که چند ماه پیش برای پستی کلیدی در وزارت خزانه داری معرفی شد.  

کنگره همچنین می تواند به تصویب طرح نظارت بر ایران بپردازد که چندی پیش با امضای جمعی از موافقان و مخالفان توافق، به کنگره تقدیم شد. این طرح ضمن پرداختن به ابعاد مبهم توافق، خواستار افزایش حمایت آمریکا از متحدان خود به ویژه اسرائیل شده است. آمریکا همچنین باید به تامین بودجه آژانس بین المللی انرژی اتمی در دراز مدت بپردازد. این آژانس مسئول نظارت بر حسن اجرای تعهدات ایران بر طبق برجام است.

آنچه که مشخص است این است که آمریکا نمی تواند به تنهایی از پس اجرای برجام برآید و به کمک متحدان بین المللی خود برای حصول اطمینان از پایبندی ایران به تعهدات خود و محاسبه نقطه گریز ایران در هر زمان نیاز دارد.

طی ماه های آتی، تمایل آمریکا و متحدان به پاسخگویی به آزمایشات موشکی ایران، اقدامات تحریک کننده در خلیج فارس و سایر اقدامات منطقه ای می تواند تنظیم کننده مسیر آمریکا برای اجرای توافق باشد.

دولت ایران به همه اقدامات آمریکا توجه ویژه دارد. کنگره، دولت اوباما و جامعه جهانی نیز متقابلا باید رفتارهای ایران را زیر نظر داشته باشد. تنها از طریق نظارت سختگیرانه می شود مانع ایران شد و آن را مجبور به پایبندی به این توافق مهم کرد.

منبع: فارن پالسی/ ترجمه: تحریریه دیپلماسی ایرانی/ 25