ورود روسیه به فاز دوم جنگ در سوریه

دیپلماسی ایرانی: وقتی روس ها از 30 سپتامبر گذشته حملات خود را به مواضع تروریست ها در سوریه آغاز کردند، هیچ تاریخی را برای مدت اجرای این حملات تعیین نکردند. در آن موقع برخی مقامات روس می گفتند احتمالا این حملات سه یا چهار ماه طول خواهد کشید. از همان ابتدا روسیه دایره ای گسترده از اهداف مورد حمله تعریف کرد و بدون هیچ گونه کم و زیادی اقدام به بمباران آنها کرد. به محض این که برخی رسانه های غربی صحبت از ایجاد منطقه پرواز ممنوع بر فراز سوریه کردند، روسیه همه برگه های آنها را سوزاند. مهمترین هدفش از این کار ممانعت از انجام هر گونه حمله هوایی برای سرنگونی حکومت سوریه بود. روسیه همانند سناریوی بحران سلاح های شیمیایی سوریه در سال 2013 می خواست جلوی هر گونه سناریوی حمله به سوریه را بگیرد. بعد از آن ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه حمایت خود را از بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه تمام کرد و از او در کرملین، پایخت روسیه در آن سفر مشهور استقبال کرد.

به گزارش روزنامه الاخبار، چاپ بیروت، این حملات صرفا حملاتی بی هدف نبودند، بلکه نتیجه کارهای اتاق های عملیاتی بودند که اطلاعات را جمع آوری و تحلیل می کردند، اهداف بر اساس نیازهای ارتش سوریه به روی زمین تعریف شده بودند.

در عین حال روس ها بر این اعتقاد بودند که در مرحله نخست دخالتشان در سوریه می توانند نقشه درگیری ها را به سرعت تغییر دهند. ابتدا پیروزی ها در اطراف شمالی منطقه حماه بود، ارتش سوریه موفق شد در این مناطق موفقیت های در خور توجهی به دست آورد، توانست بسیاری از مناطقی که از دست داده بود را پس بگیرد و به کنترل خود درآورد. اما مثلا در سهل الغاب هیچ پیشروی ای حاصل نشد. روس ها دریافتند که فقط حمله نظامی نمی تواند کار را تمام کند، نیاز به اداره متفاوتی از عملیات و هماهنگی بیشتر دارند. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه خود نیز به فرماندهان نظامی گفت: «حملات هوایی به تنهایی برای شکست تروریست ها کافی نیستند.»

در سهل الغاب، حملات هوایی به افراد مسلح کارساز نشد، برای همین دولت سوریه به جای ادامه حملات مجبور شد شیوه سیاسی دفاعی را اتخاذ کند. جنگنده های روسی که تا کنون تعداد آنها در سوریه به 69 فروند رسیده تنها ابزاری برای تغییر مسیر جنگ در سوریه نیستند. این چیزی است که برخی از روس ها و حتی کسانی که به قدرت سوخوهای روسی اعتقاد کامل داشتند، بیان می کنند. یکی از آنها می گوید نتایج حملات هوایی در سهل الغاب آن طور که ما خواستیم نبود، در برخی اماکن نیز کوتاهی در هماهنگی مشاهده می شود، مساله ای که سبب می شود «روس ها بیش از پیش با مطالبات ورود زمینی در سوریه مواجه شوند.» بسیاری از روس ها می پرسند چه وقت به کمک ما می آیید تا مکان های اشغال شده را آزاد کنیم.

از سوی دیگر نتایج حملات در نقاط دیگر سبب شد تا مدیریت جنگ در مسکو آسان تر پیش رود و روسیه دریابد به اهدافی که تعریف شده رسیده است، مثلا نتایج سریعی در ریف لاذقیه در شمال سوریه به دست آمد، به ویژه که نیروهای چترباز به سرعت توانستند به کمک نیروهای زمینی بیایند و آنها را در پیش روی ها کمک کنند. تعریف اهداف هماهنگی بیشتر را با «دوستان» ایجاب می کرد که نتایج ایجابی آن در اطراف حلب جنوبی مشاهده شد.

در عین حال روسیه به هیچ وجه وانمود نمی کند که به کمک های منطقه ای نیاز ندارد، یا این که با حمله به داعش می خواهد اهداف همه را تامین کند. در عین حال برای خود خطوط قرمزی تعریف کرده است، مثلا از حمله به نیروهای ترکمانی در اطراف لاذقیه خودداری می کند و قبل از هر گونه حمله ای آنها را در جریان حملاتش قرار می دهد.

اتافاقات هفته های گذشته به هیچ وجه سبب نشده است تا روسیه دیدگاه خود را نسبت به عملیاتی که در سوریه دنبال می کند، تغییر دهد. نه سقوط هواپیمای مسافربری روسیه در شرم الشیخ و نه حملات خونین تروریستی پاریس هیچ کدام خللی در برنامه ها و اراده روس ها در پیگیری اهداف خود در سوریه به وجود نیاورده است. بلکه بر عکس بیش از پیش به این نتیجه رسیده اند که باید حملات نظامی در منطقه را تشدید کنند.

همه نشانه ها حاکی از آن است که ما در مرحله جدیدی به سر می بریم. روس ها می خواهند فاز جدیدی از جنگ با تروریسم را آغاز کنند که ممکن است در چارچوب "جنگ های باز" قابل تعریف باشد. البته روشن است که ارتش سرخ قرار نیست وارد خاک سوریه شود. اما همه بر این باورند که جنگ با تروریسم به این زودی ها پایان نخواهد یافت و به زودی وارد مرحله جدیدی خواهد شد. این بار پیروز آن کسی است که پیروزی های میدانی قابل توجهی به دست آورد.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11