ایرانی‌ها به ما رکب زدند!
سوزان مالونی، مدیر مرکز سیاست خاورمیانه سابان در اندیشکده راهبردی بروکینگز آمریکا و عضو ارشد این اندیشکده طی یادداشتی بیان کرده است که مذاکره کنندگان ایرانی به آمریکا رکب زده و توانسته اند طی 18 ماه مذاکره سخت، بحث های مربوط به تحریم ها را در جایگاه دوم قرار دهند. وی مدعی است که این تاکتیک جواب داده است و در نهایت با توافق رسمی بسته بزرگی از تحریم ها لغو خواهد شد و رژیم تحریم ها فرو خواهد ریخت.
به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از بروکینگز، مالونی نوشت: زمانیکه حسن روحانی با برنامه پایان دادن به بن بست تهران با جهان بر سر برنامه هسته ای به عنوان رئیس جمهور ایرن انتخاب شد، تحلیل گران سیاست خارجی این تغییر را به عنوان پیروزی کابرد تحریم های اقتصادی تحسین کردند. این ارزیابی تا حد زیادی درست است: رژیم تحریم های چندجانبه در خلال سال های 2007 تا 2013 نقش مهمی در ترغیب ایران به مذاکره با قدرت های جهان داشت.
متن توافق جامعی که ماه گذشته به نتیجه رسید، دارای دو جنبه است. اختلاف میان لغو گسترده تحریم ها در توافقنامه و دامنه بسته محدودیت هایی که بر فعالیت های هسته ای تهران اعمال می شود، تاکیدی است بر محدودیت هایی که بر استفاده از تحریم ها به عنوان اهرمی در مذاکرات اعمال شده است.
پیش از توافق، بحث به جای تحریم ها بر سانتریفیوژها متمرکز بود
طی 18 ماه مذاکرات سخت، در بحث های مربوط به مفاد توافق هسته ای نهایی، تحریم ها در افکار عمومی در جایگاه دوم بود و عوامل فنی پیشنهادی برای محدود کردن صنعت هسته ای ایران بر مباحث غلبه داشت. در بسیاری از جلسات پشت درهای بسته دولت اوباما در واشنگتن، جزئیات لغو تحریم ها به ندرت مطرح می شد و تنها به طور سرسری مورد بحث قرار می گرفت.
در طول مذاکرات، بی توجهی عمومی به جنبه برابری تحریم ها به واسطه اعتمادی که از توافق موقت نشات می گرفت، تقویت شد. توافقی که ایرانیان آن را ارزان فروختند. در نوامبر 2013 تهران اضطراری ترین نگرانی های مربوط به برنامه هسته ای خود را با آزادسازی اندکی از دارایی های ایران در آنسوی مرزها و لغو موقت تحریم های مهم اما مربوط به بخش های جداافتاده اقتصاد خود معامله کرد. این معامله سیلی از گردشگران تجاری را راهی تهران کرد اما سرمایه گذاری جدید جدی صورت نگرفت.
در نتیجه دولت اوباما می توانست مدعی شود که معماری رژیم تحریم ها در طول مذاکرات دست نخورده باقی مانده است. و در همین راستا، اطمینان یافت که هرگونه لغو تحریم در توافق نهایی تنها متوجه تحریم های مربوط به مسئله هسته ای است و در صورت عدم پایبندی ایران به تعهداتش «به راحتی برگشت پذیر» خواهد بود.
بر اساس توافق، دامنه لغو تحریم ها بسیار گسترده است
اما در نهایت، مسائل اینطور پیش نرفت. توافق نهایی به جای ارائه مجموعه دقیقی از گام های متقابل که امتیازهای اقتصادی تدریجی را ایجاد می کرد، بسته بزرگی از لغو تحریم ها را در ابتدای توافق رسمی به ایران اختصاص می دهد که بر اساس انجام تعدادی از مسئولیت های اصلی قابل اجرا است.
در «روز اجرا» که انتظار می رود اوایل یا نیمه سال 2016 باشد، ایران از قید و بند رژیم تحریم هایی آزاد خواهد شد که صادرات آن را به نصف رساند، ارزش ارز آن را کاهش داد و ده ها میلیارد دلار برایش هزینه داشت. اقدامات شورای امنیت سازمان ملل که زمینه اکثر اقدامات انجام شده از سوی جهان علیه ایران بوده، به استثنای چند تذکر مربوط به تسلیحات متعارف و موشک های بالستیک، کنار گذاشته خواهد شد.
تمامی تحریم های اتحادیه اروپا از جمله تحریم نفتی ایران و ممنوعیت های سرمایه گذاری انرژی از بین خواهد رفت. و تقریبا تمام اقدامات آمریکا که اقتصاد ایران را به طور موثری از سیستم مالی بین المللی دور کرده بود، مورد چشم پوشی قرار خواهد گرفت و اجازه ورود 100 تا 150 میلیارد دلار از دارایی های ایران که در آنسوی آب ها بلوکه شده بود، صادر خواهد شد. این رقم در حال حاضر به یکی از اصلی ترین نکاتی که منتقدان در مورد توافق هسته ای مطرح می کنند، تبدیل شده است.
این توافق همچنین توقف موثر تعدادی از اقدامات آمریکایی که در راستای نگرانی های مربوط به سیاست های ایران پیش بینی شده بود را متوقف می کند، راه گریز دوباره ای ایجاد می کند که به شرکت های آمریکایی که خواهان تجارت یا فعالیت در ایران از طریق شرکت های تابعه خارجی هستند، امکان فعالیت می دهد. این گشایش های جدید در معماری تحریم های آمریکا، مانند آزادسازی دارایی های مسدود شده ایرانی بلافاصله پس از تایید محدودیت های اولیه هسته ای تهران انجام خواهد شد.
تحریم های ایران پس از توافق
آنچه که باقی می ماند بی اساس نیست. وزارت خزانه داری آمریکا همچنان قطب اصلی معماری تحریم های بین المللی خواهد بود و حتی اقدامات باقی مانده آمریکا بازدارندگی قوی علیه تجارت در ایران ایجاد می کند. بازیگران بد ایران همچنان تحت تحریم های آمریکا می مانند- و این مسئله هر شرکت خارجی که پس از توافق با آنها داد و ستد داشته باشد را نیز شامل می شود.
مخالفت کنگره ای با پایان تحریم ها یعنی دولت اوباما مجبور خواهد بود که به قانون اغماض و دیگر مکانیزم های موقت اتکا کند؛ همین مسئله باعث می شود سرمایه گذاران بزرگ جهان دچار تردید شوند و از اجرای پروژه های چندساله و چند میلیارد دلاری که بخش انرژی ایران به آنها نیاز دارد، امتناع کنند.
در مورد برگشت پذیری تحریم ها نیز حتی اگر اقدامات شورای امنیت بار دیگر برگشت داده شود، هیچ فرآیند خودکاری برای اعمال دوباره تحریم های اتحادیه اروپا و تعدادی از کشورهایی مانند ژاپن و کره جنوبی که تنبیه های یک جانبه ای علیه پرونده هسته ای ایران در نظر گرفتند، وجود ندارد. در شرایطی که شرکت های اروپایی به دنبال احیای جایگاه سابق خود در اقتصاد ایران هستند، سخت است که تصور کنیم 28 کشور عضو اتحادیه اروپا آینده تجاری جدید با ایران را به مخاطره بیاندازند.
ضمن اینکه متن توافق مسائل دیگری را در مورد آینده استفاده از تحریم ها برای بازداشتن ایران از ادامه دادن به سیاست های بی ثبات کننده در منطقه را مطرح م یکند. مفاد و مقررات بسیاری وجود دارند که توانایی و یا اراده واشنگتن برای اجرای این اقدامات یک جانبه که پس از اجرایی شدن توافق، در کتاب ها خواهد ماند را سخت می کنند.
نهایتا اینکه حتی اگر اقدامات مالی آمریکا علیه ایران در آینده بازگردانده شود، تهران 100 تا 150 میلیارد دلاری خارج از مرزهای خود را پس گرفته و انتقال چنین حجمی از پول غیرقابل فسخ است.
واقعیت این است که: با این توافق هسته ای، رژیم تحریم های ایران گه از سال 2010 وجود داشته، نابود خواهد شد و احتمال اینکه بار دیگر به طور کامل ایجاد شود، اندک است.
نظر شما :