طرح آمریکا برای ادامه مذاکرات بدون ضرب‌الاجل

دور نهایی مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 در وین در حالی همچنان در جریان است که دومین ضرب الاجل تعیین شده طی یک هفته برای پایان مذاکرات نیز بدون دستیابی به توافق به پایان رسید. در این میان، یک روزنامه آمریکایی مدعی شده دولت آمریکا با توجه به عبور از زمان دومین ضرب الاجل، طرح جدیدی را از نظر زمانی در مذاکره با ایران مدنظر قرار داده است.

 

به گزارش «تابناک»، روزنامه «وال استریت ژورنال» در گزارشی درباره مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 در وین می نویسد این مذاکرات روز سه شنبه برای دومین بار طی یک هفته از ضرب الاجل تعیین شده عبور کرد و همین موضوع، چشم انداز یک روند دیپلماتیک بی پایان را در موضوعی که اوباما میراث سیاست خارجی خود می داند، مطرح کرده است.

 

مقامات عالیرتبه دولت آمریکا می گویند مذاکرات همچنان رو به پیشرفت است و مذاکره کنندگان تاکنون هرگز تا این حد به یک توافق جامع در موضوع هسته ای ایران نزدیک نشده بودند. باراک اوباما نیز گفته مذاکرات یا به توافقی در چارچوب تفاهم ماه آوریل لوزان منجر می شود و یا اصولاً تواقفی در کار نخواهد بود.

 

اما به دنبال پیشرفت کند مذاکرات، کاخ سفید روز گذشته به سمت یک راه حل سوم حرکت کرد که عبارت است از ادامه مذاکرات و در عین حال، ادامه اجرای توافق مقدماتی نوامبر 2013 ژنو که در ازای اعمال برخی محدودیت ها بر برنامه هسته ای ایران، بخشی از تحریم های موجود علیه این کشور را کاهش داد. 

 

چنین سیاستی به اوباما اجازه می دهد از توسل به دیگر گزینه ها برای مقابله با برنامه هسته ای ایران، از جمله گزینه نظامی، اجتناب کند. از سوی دیگر، این امر نوعی حمایت سیاسی نیز در اختیار اوباما قرار می دهد؛ زیرا برخی از چهره های پرنفوذ جمهوری خواه، از جمله باب کورکر، رئیس کمیته روابط خارجی سنا و همچنین رژیم اسرائیل، با این ایده موافقند.

 

اظهارات اخیر جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید را می توان شاهدی بر اتخاذ این راهبرد از سوی دولت آمریکا دانست. وی گفت: «ما به تواقفی میان هر دو حزب دست یافتیم مبنی بر اینکه این یک رویکرد عملی است و می تواند به ایالات متحده و شرکای ما در مذاکرات نفع رسانده و سبب حفظ فشار بر ایران به منظور دستیابی به توافق شود... تا زمانی که مذاکرات مفید به فایده باشد، ایالات متحده میز مذاکره را ترک نخواهد کرد».

 

اما این در حالی است که از سوی دیگر، عدم دستیابی به توافق با ایران طی هفته جاری، چالش هایی سیاسی برای دولت اوباما به همراه خواهد داشت. بر اساس طرح نظارت کنگره بر توافق هسته ای ایران، در صورتی که متن توافق تا پیش از نهم ژوئیه در اختیار نمایندگان کنگره گذاشته شود، فرصتی 30 روزه برای بازبینی آن وجود خواهد داشت و در غیر این صورت، این فرصت به 60 روز افزایش می یابد. این امر می تواند فرصتی به مخالفان توافق بدهد تا برای ضربه زدن به آن اقدام نمایند.

 

در طرف مقابل، باب کورکر بار دیگر از مذاکره کنندگان آمریکایی خواست برای دستیابی به توافق تا نهم ژوئیه عجله نکنند. وی گفت: «عدول کردن از هرگونه خط قرمز باقیمانده صرفاً به منظور جلوگیری از بررسی کنگره، تنها سبب بدتر شدن اوضاع خواهد شد؛ در نتیجه من دوباره از مذاکره کنندگان می خواهم محکم بایستند، زمان را نگه دارند و آماده ترک میز مذاکره باشند». این در حالی است که برخی دیگر از جمهوری خواهان به کلی خواستار توقف مذاکرات هستند.

 

در طرف دیگر میز مذاکره، به نظر می رسد مقامات ایرانی حاضر در وین در حال بهره برداری از سردرگمی موجود میان آمریکایی ها هستند. محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران و دیگر مذاکره کنندگان این کشور طی هفته جاری اظهار داشتند ایران خود را به ضرب الاجل های کاخ سفید متعهد نمی داند. 

 

اما نگرانی دیگر دولت آمریکا این است که ناکامی در دستیابی به توافق، در انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 به دموکرات ها ضربه بزند. هیلاری کلینتون، نامزد اصلی دموکرات ها در این انتخابات از جمله افرادی بود که در برقراری کانال های دیپلماتیک و آغاز مذاکرات با ایران نقش ایفا کرد و اکنون نیز حمایت خود را از دستیابی به توافق اعلام کرده است. 

 

به هر حال، در شرایط کنونی بسیاری از منتقدان سرسخت سیاست های اوباما در قبال ایران، از جمله رژیم اسرائیل، می گویند از تمدید توافق مقدماتی ژنو و ادامه مذاکرات برای دستیابی به توافقی بهتر به ایران حمایت می کنند و این راه حل، بهتر از دستیابی به توافقی ضعیف است.