تفسیر معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای

تاکنون کتاب های متعددی در زمینه ابعاد حقوقی «معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای (ان.پی.تی)» به زبان فارسی منتشر شده است. اما اخیرا انتشارات خرسندی کتابی را در این حوزه روانه بازار کتاب کرده است که «پروفسور محمد شاکر» حقوقدان برجسته مصری که سال ها در زمینه رژیم حقوقی حاکم بر انرژی هسته ای فعالیت کرده و آثار قلمی او در این خصوص شهرتی جهانی دارند در وصف این کتاب گفته است: «خواندن این کتاب برای هرکس که علاقمند به مسائل منع گسترش سلاح هسته ای است از نان شب هم واجب تر است.»

این کتاب که «تفسیر معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای (ان.پی.تی)» نام دارد توسط پروفسور دانیل جوینر، نوشته شده است و توسط علیرضا ابراهیم گل، سیامک کریمی و رضا اسمخانی سه تن از استادان و دانشجویان دوره دکتری حقوق بین الملل دانشگاه تهران به زبان فارسی ترجمه شده است. اهمیت کتابی که این سه محقق حوزه سلاح های کشتار جمعی ترجمه کرده اند به ارتباط گسترده آن با پرونده هسته ای کشورمان باز می گردد. به عبارت دیگر، این کتاب می کوشد با تفسیر معاهده ان.پی.تی ثابت کند که آیا آن طور که کشورهای غربی می گویند، پیوستن به پروتکل الحاقی و پذیرش نظارت های بیشتر جهانی، شرط برخورداری از استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای و غنی سازی اورانیوم است یا آن که چنین پیش شرطی وجود ندارد.

نویسنده با استفاده از اصول تفسیر معاهدات بین المللی، نتیجه می گیرد که معاهده ان.پی.تی دارای سه رکن برابر است: استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای، منع گسترش و خلع سلاح هسته ای. این سه رکن هیچ تقدمی بر یکدیگر ندارند و در نتیجه پیوستن به پروتکل الحاقی شرط برخورداری از غنی سازی اورانیوم نیست.

مترجمان در بخشی از مقدمه خود نوشته اند: «بدون تعارف و اغراق، ما در ترجمه این اثر، حس دوگانه ای داشته ایم. از یک سو خرسند بودیم از این که فرصت ترجمه چنین کتابی نصیب ما شده است و به زودی این کتاب فاخر را به جامعه فارسی زبان معرفی خواهیم کرد و از سوی دیگر غمناک از این که چرا با وجود گذشت یک دهه از فشارهای مختلفی که از ناحیه فعالیت های هسته ای به کشورمان وارد شده است، به جای آن که چنین اثری از سوی یک حقوقدان ایرانی نوشته شود باید توسط چند حقوقدان ایرانی ترجمه شود.» آن ها افزوده اند: «این کتاب دوره ای کامل از حقوق معاهدات است و در نتیجه می تواند به عنوان یک منبع درسی کاربردی در این زمینه موثر باشد. همچنین خواندن این کتاب، خواننده را متوجه می کند که مخالفت غرب با حق غنی سازی اورانیوم از سوی ایران، سابقه ای به مراتب تنومندتر از پرونده هسته ای ایران دارد و اصولا از برهه ای از زمان به بعد، یکی از بلوک های عضو ان.پی.تی یعنی دولت های دارنده سلاح های هسته ای تلاش کرده اند تا حق غنی سازی اورانیوم دولت های فاقد سلاح های هسته ای را مشروط به مکانیسم های مفصلی کنند که این کتاب به خوبی از پس توضیح و تبیین آن ها بر آمده است.»

کتاب تفسیر معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای در 241 صفحه برای خوانندگان آماده شده است.