توافق کلی مورد توافق است

دیپلماسی ایرانی: در حالی که مذاکرات این هفته در وین بر سر برنامه هسته ای ایران در جریان است، یک موضوع برای اهالی رسانه که بیرون از هتل کوبرگ مستقر هستند روشن شده است: دولت اوباما و ایران هر دو واقعا خواستار توافق هستند. در غیر این صورت جان کری، وزیر خارجه ایالات متحده و جواد ظریف همتای ایرانی وی در طول 14 ماه گذشته ساعت ها نمی نشستند و درباره باید و نبایدهای برنامه هسته ای ایران و امتیازات متقابل امریکا و شرکایش در قبال محدود کردن توانایی هسته ای ایران صحبت کنند.

این چهارده ماه مشقت بار با تحلیف رئیس جمهور حسن روحانی آغاز شد که بر خلاف سلف خود در زمان فعالیت های انتخاباتی اش سیگنال های مسالمت جویانه را درباره رفتار آتی ایران مخابره کرده بود. دقیقا یک سال قبل توافقنامه هسته ای موقت در ژنو امضا شد. وعده داده شد که توافق جامع و نهایی ظرف هفت ماه آینده حاصل شود. این ضرب الاجل منقضی شد و مذاکرات تا 24 نوامبر تمدید شدند. این دوران برای مذاکره کنندگان، خبرنگارانی که تلاش می کردند این مذاکرات محرمانه را پوشش دهند و به خصوص برای مردم عادی ایران که از تحریم ها رنج می برند و آینده شان بسیار وابسته به مصالحه کشورشان با غرب است، دشوار بوده است.

در زمان آخرین دور مذاکرات که در پایان سال 2013 در هتل اینترکنتینانتال ژنو برگزار شد، مذاکره کنندگان، جاسوس ها، خبرنگاران و دیگر کسانی که به نوعی به مذاکرات مرتبط بودند در لابی هتل جمع شدند. این بار در هتلی که یک لابی واقعی ندارد و با وجود حضور سنگین پلیس و نیروهای امنیتی بیرون هتل، اتفاقی در حال رخ دادن پشت درهای بسته است. وقتی که اطلاعات اندکی که برخی درست و برخی هم نادرست هستند به بیرون درز می کرد خبرنگارانی که برای نوشتن یک گزارش مضطرب بودند آن را می قاپیدند. آنها زمان خود در لابی هتل ماریوت را با گفتگوهای دوستانه و نوشیدن قهوه می گذراندند.

بیانیه های رسمی هئیت ها هم بیشتر به نظر می رسد که شامل به روز رسانی دیدارها و برنامه های سفر وزرا به داخل و خارج از پایتخت اتریش باشد. این اظهارات وزرای مختلف همانند هر وزیر دیگری خوراک رسانه ها و توئیتر است. فیلیپ هاموند صبح جمعه لحظاتی پیش از دیدار با هیئت ایرانی به خبرنگاران گفت: "قصد ندارم وارد جزئیات بشوم اما مذاکرات مثبتی انجام شده است. جو بسیار دوستانه ای وجود دارد. مشخص است که هر دو طرف خواهان توافق هستند ولی هیچ کدام از ما یک توافق بد نمی خواهد. بسیار شفاف می گویم ما خواستار نرمش بیشتر از سوی ایران هستیم و در عوض آن ما نیز نرمش هایی از خود نشان خواهیم داد."

این اظهارت هاموند در مقایسه با بیانیه های قبلی وی و دیگر مقامات غربی خود یک خبر است. اظهارات قبلی نشان می داد که تنها انتظار می رفت ایران از خود "نرمش" دهد. اظهارات هاموند در حالی بیان شده که وزارت خارجه امریکا اعلام کرد جان کری وین را به مقصد پاریس ترک می کند و سایر وزرای خارجه به جز ظریف هم برای "مشورت با پایتخت ها" محل مذاکرات را ترک می کنند. این اتفاق باعث ارسال توئیت های تمسخر آمیزی در توئیتر شد. نویسنده دیپلماتیک AP بلافاصله در توئیتر خود نوشت: "وزرای خارجه برای مشورت به پایتخت های خود می روند، به این معنی که کری به پاریس سفر می کند." وزارت خارجه ساعاتی بعد از این خبر اعلام کرد که کری برای دیدارهای بیشتر با ظریف در وین باقی خواهد ماند؛ اتفاقی که منجر به سردرگمی و حدس و گمان های بیشتر شد.

در حالی که انتظار می رود وزرای خارجه یکشنبه برای به پایان رساندن توافق به وین بازگردند، حدس و گمان های فراوانی درباره آنچه که ما می دانیم- یا دقیق تر، نمی دانیم- ایجاد شده است. این استدلال منطقی به نظر می رسد که مشورت با پایتخت ها و دیدار دیرهنگام کری با ظریف به این معناست که فرصتی جدی وجود دارد که نوعی توافق حاصل شود.

برخی ناظران و حتی برخی از مقامات معتقدند در حالی که رسیدن به توافق جامع محتمل نباشد اما توافقی کلی مورد موافقت قرار گرفته و جزئیات آن بعدها مورد بررسی قرار می گیرند. این اتفاق به ایران و امریکا اجازه می دهد تا هر دو ادعای پیروزی کنند. امریکا از این جهت که مانع اقدامات غیر سودمند کنگره شده است؛ اقداماتی که در صورت تمدید مذاکرات در سال آینده قطعا رخ می دهد. این توافق همچنین به سود رسانه ها، حداقل رسانه های امریکایی، خواهد بود چرا که نه تنها مجبور نخواهند بود که هفته ها درباره این موضوع بنویسند بلکه خوشحال خواهند بود که روزهای آنها در هتل ماریوت هم در نهایت به پایان رسید.

منبع: نیویورکر