نسبت به نفوذ بعثی‌ها در ارتش هشدار داده بودیم

آرمان با ناظم دباغ، نماینده حکومت اقلیم کردستان عراق در ایران درباره موضوعات مختلف عراق و چرایی حضور داعش گفت وگو کرده که در ادامه می خوانید:

عراق امروز که درگیر گروهک تروریستی داعش شده را چگونه تعریف می کنید؟ داعش شکست می خورد یا به اهدافش می رسد؟

حقیقت این است وضعیتی که امروز در عراق به ویژه درموصل پدید آمده، باعث نگرانی است. تا امروز می توان گفت که داعش بر یکسری مناطق به ویژه در موصل تسلط پیدا کرده است و در مناطق تکریت، کرکوک و... هم هستند. روحیه ارتش عراق در این مناطق از دست رفته و اکثر پادگان ها بدون مقاومت و جنگ خالی شده است ولی در مناطقی که به پیشمرگ ها نزدیک بوده، آنها توانستند برخی پادگان های ارتش عراق را که اشغال شده و در آنجا مستقر بودند مانند پادگان 12 و فرودگاه کرکوک که به آن پادگان کیوان گفته می شود را آزاد کنند. نیروهای پلیس و امنیتی کرکوک توانستند این مناطق را در کنترل خود بگیرند، چند روستا و شهرک کوچک در اطراف این منطقه را برگردانند و از دست داعش خارج کنند. طبق اخباری که ما شنیدیم و به ما رسیده است، روز چهارشنبه جناب نخست وزیر عراق در جلسه سخنرانی خود اعلام کرده ما می توانیم مناطق اشغال شده توسط داعش را آزاد کنیم و با توان نیروهای مسلح عراقی، آنها را بازپس بگیریم. حالا دیگر ما منتظر هستیم که اقدامات ارتش عراق و نیروهای امنیتی عراق چه نتیجه ای می دهد.

ظاهرا داعش نتوانسته سامرا را اشغال کند و ناکام مانده است.

تا الان نتوانستند بگیرند اما می شود گفت خیلی مناطق را اشغال کردند، هنوز از سامرا خبری ندارم.

گفته می شود نیروهای داعش برای اشغال برخی مناطق با مقاومت جدی مواجه نشده اند. این چه معنایی دارد؟

نمی خواستم این مساله را بگویم اما چون سوال شد، توضیح می دهم. واقعا جای سوال است. در برخی مناطق که داعش تصرف کرده، تعداد نیروهای مسلح، ارتشی و امنیتی عراق بالای صد هزار نفر هستند و می گویند کل نیروهای داعش 3 تا 6 هزار نفر بیشتر نیستند. در برخی مناطق که تصرف شد، تعداد نیروهای داعش از 60 تا 100 نفر بیشتر نبودند.

یعنی با 60 تا 100 نفر یک منطقه را اشغال می کنند؟

متاسفانه بله. گفتم اینها جای سوال دارد. یعنی چه نیروهای اطلاعاتی و امنیتی عراق نتوانستند به این حمله و برنامه داعش پی ببرند و مطلع باشند. یعنی چه که بخواهند به شهر موصل بیایند و در مدت 6 ساعت کلی شهر را کنترل کنند؟ اینها جای سوال است و به طور صد درصدی، داعش عوامل نفوذی زیادی در ارتش داشت البته نه فقط در نیروهای معمولی ارتش بلکه در میان فرماندهان ارتش. چون اگر این طوری نبود حداقل یک مقاومتی صورت می گرفت. الان منتظریم که چه می شود.

دولت عراق بخاطر حفظ جان مردم و جلوگیری از کشته شدن بیشتر آنها توسط داعش است که مقاومت جدی نمی کند؟

فکر نمی کنم اینطوری باشد. الان تصرف کردن و آزادکردن موصل سخت تر از مقاومت است. وقتی مقاومت در یک پادگان باشد، در آن پادگان مردم زیادی حضور ندارند یعنی ارتش و نظامی هستند که در آنجا هم مقاومت نکردند و پادگانشان را تحویل دادند. چند بار دیگر این اتفاق در موصل رخ داده است یعنی حمله کردند و می خواستند دفتر استاندار را تصرف کنند که نتوانستند موفق شوند چون مقاومت صورت گرفت ولی اینکه به این زودی بیایند، تسلط پیدا کنند، جای سوال دارد. یک مثل کردی هست که می گوید «هرهات» یعنی «یعنی فرار کن، آمدند». حتی از برخی آوارگانی که امروز به اقلیم کردستان آمدند و مستقر شدند، وقتی سوال می شود می گویند ما داعش را ندیدیم. خوب چرا فرار کردید، وقتی داعش را ندیدید. اسامی در سایت ها منتشر شده که 3 فرمانده بزرگ ارتش در منطقه با داعش همکار بودند.

فرماندهانی که می گویید با داعش همکاری داشته و دارند و اکنون 3 نفر از آنها شناسایی شدند، چه ریشه ای دارند یعنی وابسته به رژیم گذشته عراق یعنی بعث هستند یا از کشورهای دیگر حمایت می شوند؟

اولا نیروهای مسلح عراقی هستند و کشورهای خارجی نیستند اما شاید اکثر آنها بعثی های سابق باشند. بنیانگذار ان ارتش عراق، موصلی هستند یعنی اکثر افسران ارشد ارتش عراقی از موصل هستند. اکثریت نیروهای مسلح برای عشایر عرب سنی موصل بودند که اکثریت آنها بعثی بودند و حالا در شرایط کنونی مسلم است بعثی های سابق در این ارتش بودند و هستند که امروز در منطقه حضور دارند. یکی از مسائل اختلافی با مالکی بر سر همین بود و حتی یک اختلاف بین اقلیم کردستان این بود که هشدار می دادیم که مواظب باشید. به این ارتش جدیدی که شما تاسیس می کنید، اعتماد درونی نمی شود کرد چون بعثی های سابق هستند و نباید نه اینکه به همه آنها اعتماد کرد البته تعدادی در ارتش قبلی بودند که بعثی نبودند بلکه نیروهای مستقل بودند که در مواقع حساس در ارتش نبودند و می توانید آنها را بیاورید. نباید آنهایی که فرمانده حمله یا سپهسالار بودند، در ارتش حضور داشته باشند.

عراق چرا بعد از استقرار حکومت جدید به پاکسازی نیروهایش نپرداخت؟

اگر حقیقت را بخواهید و دقیق هم باشید دلیلش این است که برخی احزاب عراقی که در عراق تسلط پیدا کردند، کاملا مردمی نبودند و تشکیلات گسترده ای نداشتند اما وقتی وارد انتخاب شدند، بخاطر استفاده از آرای آنها، یک سازشی با بعضی از بعثی های سابق کردند یعنی به آنها گفتند شما بیایید به ما رای دهید و ما می توانیم از شما استفاده کنیم. یکی از عوامل همین بوده است. در عراق قبلی اگر بیایید، حساب کنید می توان گفت مردم زیادی بعثی بودند اما نزدیکی آنها به بعثی ها متفاوت بود . برخی صد درصد بعثی بودند و برخی به خاطر منافع و برخی به خاطر ترس، بعثی شده بودند. آنهایی که در خط تشکیلات بعثی بودند، همه کشته نشدند و برخی از آنها ماندند و برای حفظ منافع و مصلحت شخصی خود وارد تشکیلاتی شدند که بیشتر با دولت قانون است. ما تا به حال نتوانستیم این نیروها را پاکسازی کنیم چون به دلیل تشکیلات سیاسی عراق ،هر کسی بخاطر حذف هواداران خود نمی خواهد پایبند قانون ریشه کشی بعث باشد. اولین کار پارلمان عراق این بود که قانون ریشه کشی بعثی ها را مورد بررسی قرار داد یعنی آنهایی که در رژیم گذشته مجرم، گناهکار و بعثی هایی بودند که نمی شود برای آنها مجازاتی در نظر گرفت و تنها می شد به آنها مسئولیت نداد. نباید کسی که مسئول نیروهای امنیتی عراق یا مسئول زندان عراق و... بوده و در مشکلات عراق در رژیم سابق نقش داشته است را به امور مهم منصوب کرد و خوب نیست امروز آنها را برگردانیم به مسئولیت. ما مدارکی داریم مبنی بر اینکه در گذشته نزدیک که دولت جدید عراق تاسیس شد، فرماندهان ارتش عراق به بهانه تروریست ها آنجاهستند به منطقه تکریت حمله کردند و همه فرماندهان ارتشی بودند که در زمان بعث به آن منطقه حمله کردند. همان ارتش و همان افسرانی بودند که در زمان صدام وارد منطقه شدند و مردم را انفال (زن و بچه را بردند و در گور دسته جمعی دفن کردند) کردند.

خبری مبنی بر اینکه کردستان عراق به مردم مناطقی که داعش حمله کرده و به آنجا رفته اند، پناه نمی دهد. دلیلتان چیست؟

اصلا اینطوری نیست. اولا حکومت اقلیم کردستان و آقای بارزانی دستور صادر کرده که آغوشمان باید برای استقبال از آوارگان منطقه موصل و اطراف باز باشد اما از ابتدا یک مانعی به وجود می آید که اجازه ندهد هرکس خواست بیاید بلکه باید بررسی شود؛ دلیلش هم این است که شاید کسانی که از موصل فرار می کنند، نیروهای داعش هم در میان آنها باشد و بخواهند به بهانه آوارگی وارد اقلیم کردستان شوند. در این صورت باید چه کار کنیم؟ ما شناختی به همه نداریم ولی به خاطر این وضعیتی که هست اقدامات کمکی برای مردمی که آمدند در نظر گرفته شد؛ برای آنها چادر زدند و آب و نیازهای روزانه آنها را تهیه کرده و تحویل داده می شود. به تعدادی که می شود به آنها اعتماد کرد و مشکلی وجود نداشته باشد، مجوز حضور 15 روزه داده شد.

پس چرا بعضی از سایت های خبری از پناه ندادن اقلیم کردستان به همه آوارگان خبر داده است؟

بعضی ها می خواهند از این شرایط سوءاستفاده کنند. پیشمرگ برای حمایت از مناطق کردی اقدام کرد. پیشمرگ آمادگی خود را نشان داد که می شود بخشی از نیروهای حفاظتی، کشوری، میهنی و ... باشد چون داعش را یک خطر می بینیم نه فقط برای عراق بلکه برای کل منطقه. یعنی مقاومت کردن در برابر داعش را وظیفه حقیقی خودمان می دانیم ولی تا حالا حکومت عراق راجع به این مساله پاسخی نداده است چون توافقاتی بین ما و دولت عراق بوده در این راستاست که نباید ارتش عراق و پیشمرگ بدون دستور فرمانده کل نیروهای مسلح عراق یا فرمانده کل نیروهای پیشمرگ اقلیم کردستان که دست رئیس اقلیم است، از منطقه کردستان خارج شود و ارتش عراق به این منطقه وارد شود که این، یک موضوع است اما خودتان مطلع هستید که متاسفانه در گذشته مشکلاتی با دولت عراق داشتیم که یکی از آنها، مساله پیشمرگ بود. هر کاری کردیم دولت عراق نپذیرفت که پیشمرگ جزو نیروهای مسلح عراقی است و یک نیروهای مسلح هستند برای حفظ اقلیم کردستان. هیچ حقوقی برای آنها در نظر گرفته نشده و هیچ کاری برای آنها در زمینه تسلیحاتی صورت نگرفت اما امروز ثابت شد اگر کل عراقی ها با هم هماهنگ نباشند، یک سیاست واحدی درباره خطراتی که وارد عراق می شود نداشته باشند، مسلم دچار مشکلاتی خواهند شد مثل داعش. به نظر ما عراق باید در سیاست گذشته خود تجدیدنظر کند و به جای اینکه از کشور های خارجی و آمریکا خواهش کنیم، نیروهای مسلح خودش را به عراق بیاورد، اطمینان بین مردم و نیروهای مسلح خودمان به وجود بیاوریم. اگر این اطمینان بین مردم و ارتش و دولت نباشد، هرجا که دشمن بخواهد نفوذ کند، سریع می کند چون مردم حس نمی کنند این موضوع خودش یک خطر است بلکه حس خطر برای نظامی است که خودش از آنها خوشش نمی آید.

الان خبری منتشر شد مبنی بر فراخوان داعش برای پیشروی به سمت بغداد. امکانش وجود دارد؟

نمی شود به این خبر بی اعتنا بود و باید این موضوع را دقیق تر بررسی کرد. وقتی داعش در موصل پیروز می شود و به مناطق دیگر می رود، دیدید که در فلوجه چه کردند اما ارتش عراق چه کرد؟ امروز این وسعت بزرگ جغرافیای ارتش می تواند کاری کند؟ پاسخش منفی است. اگر اینطور باشد داعش می گوید من چه چیزی برای باختن دارم. وقتی بغداد تصرف شود کل عراق ساقط می شود. حتی کرد باید در فکر باشد چون اگر داعش پیروز شود، خطر بعدی متوجه کردستان و کل منطقه است. وقتی گروه داعش در سوریه تشکیل شد، جناب طالبانی گفت باید ترس داشته باشیم چون این مشکلات بعداً به عراق هم می آید، باید در سوریه با آنها بجنگیم و نگذاریم توسعه پیدا کند. امروز هم به عراق آمد.

چرا از ایران برای مقابله کمک نخواستید؟

این سیاست دولت مرکزی است. ایران در اکثر شرایط موضع گیری مثبتی داشته و به عراقی ها کمک کرده است. از اخبار متوجه شدیم که آقای مالکی از آمریکا درخواست کمک کرده است و گفته می شود 4 هزار نیروی آمریکایی به عراق آمده است. مساله داعش پدیده جدید تروریستی است که در چارچوب دین و اسلام و مذهب رشد می کند مثل طالبان در افغانستان و القاعده. بهتر است راه حلی برای متوقف کردن این گروه پیدا کنیم.

راه حل پیشنهادی شما چیست؟

راه حلش این است که عراق به دولتی واقعی، مشارکتی و اگر نگوییم با حضور کل اما با اکثریت نیروهاو تشکیلات قدرتمند عراق نیاز دارد. نمی شود که سنی ها را نادیده گرفت یا قسمت بزرگی از شیعه ها را فراموش کرد. نمی شود اهمیت کردها در منطقه را نادیده بگیرید. از روز اول مبارزه با صدام حسین و مبارزه با ظلم و ستمی که در عراق بود، کردها پیشتاز بودند و منطقه کردستان عراق اولین منطقه ای بود که آزاد شد. اکنون متاسفانه اختلافی که داریم با برخی از شیعیان عراق از جمله خود آقای مالکی و مجموعه اش هستند بر سر این است که معتقدیم حل مشکلات میان اقلیم کردستان و دولت اتحادی یک ضرورت است و امروز شما به جای اینکه فکر کنید از خارج عراق، نیرو بیاید، تجربه گذشته نشان داده است که پیشمرگ برای ایجاد امنیت در درجه نخست است. هسته اول ارتش عراق کرد بود، پیشمرگ ها در بصره همدوش ارتش عراق جنگید و توانست آشوبگران در منطقه را ناکام بگذارد و امروز هم می بینید که واقعا به پیشمرگ ها نیاز است. امروز به عنوان یک عراقی و یک کرد واقعا احساس مسئولیت می کنیم. به نظرم کار دومی که عراق باید انجام دهد این است که هویت خودشناسی عراقی به مردم برگرداند یعنی کل عراقی ها چه کرد، چه مسیحی، چه شیعه و سنی و... حس کند عراقی هستندو حکومت مستقر حکومت کل عراقی هاست نه حکومت یک مجموعه است.

عدم ایجاد این حس در مردم عراق چه تبعاتی می تواند داشته باشد؟

اگر این کار انجام نشود به سیستم نظامی سابق بازخواهیم گشت که فقط برای یک مجموعه بود.

ظاهرا دولت مرکزی مذاکراتی با کردها در موضوع مقابله با داعش داشته است. در آن مذاکرات چه موضوعاتی مطرح شد؟

تا حالا چیزی نبوده است. ما از روزهای نخست تذکر دادیم و گفتیم خطر داعش خطر بزرگی است و باید جلوی آن را بگیریم .

فکر می کنید داعش برای ایران هم برنامه ای در ذهن داشته باشد؟

به نظرم نه برای ایران بلکه برای همه کشورها یک خطر است. گفته می شود این گروه از حمایت ترکیه و عربستان هم برخوردار است!

ترکیه؟ یعنی همسایه شمالی عراق برای مقابله با عراق به داعش کمک می کند؟

خوب گروه های اسلامی افراطی از آنها حمایت می کنند.

تا الان فقط اسم عربستان به عنوان حامی این گروه تروریستی مطرح بود.

خوب عربستان هم هست دیگر. تحرک داعش در کدام مرز است؟ مرز عراق مرز دوستانه نیست . مرز عراق مرز نفوذ است و وقتی وارد مناطق دیگر شدند، نمی توانیم اتهام بزنیم که ترکیه حمایت کرده است. عربستان باید بداند حمایت های امروز از داعش فردا به خطری برای خودش تبدیل می شود چون داعش خطری برای ایران و ترکیه و عراق و حتی اروپایی هاست.

درست است اما سوال من این است که داعش در منطقه ما از سوی چه کشور و نهادی حمایت می شود؟

آنچه در خبرها می خوانیم، اشاره می شود که سعودی ها از آنها حمایت می کنند.

این حرف اکثر تحلیلگران است.

بله. همه می گویند اما شاید مستقیم با آنها در ارتباط نباشد. این اسلحه جدیدی که امروز داعش در دست دارد از کجا آمده است مخصوصا اسلحه سنگین، موشک و پدافند. برخی تکنولوژی ها را از کجا می آورد؟ حتما باید یک کشور قدرتمند به آنها داده باشد.

شما گفتید که عربستان حمایت می کند....

من گفتم که می گویند.

آقای مالکی اخیرا از آمریکا برای مهار داعش کمک خواسته است. از سویی عربستان تا حدود زیادی فرمان پذیر آمریکاست. این موضوعات باهم تناقض دارد.

آقای مالکی ظاهرا نگفته است که کمک می خواهیم. ظاهرا مساله آمریکا فقط یک خبر بر این مبنا بود که 4 هزار نیروی مسلح ارتش آمریکا وارد فردوگاه بغداد شده است و اگر حکومت عراقی درخواست نکرده باشد که آنها نمی آیند. همچنین اکثر کشورهای دیگر برای مقابله با داعش و حمایت از عراق اعلام آمادگی کرده اند و همکاری دارند.

شاید نتوانستم منظورم را درست بگویم. عربستان معمولا به موضع آمریکا عمل می کند که ظاهرا آمریکا اکنون در نقش مخالف داعش است پس عربستان چگونه از این گروه حمایت می کند؟

این را می گویند. حمایت عربستان از داعش غیرمستقیم است.کشورهای اهل تسنن تا الان مایل به قدرت گرفتن کرد و شیعه در عراق نیستند. این مشکلاتی که در منطقه به وجود می آید حتما باید با حمایت هایی باشد و اشاره کردم که سعودی ها و آمریکایی ها فکر می کنند به عنوان اپوزیسیون علیه رژیم بشار اسد تصمیم به کمک مالی و تسلیحاتی به داعش گرفتند و برخی می گویند همان اسلحه هایی که به اپوزیسیون داده شده بود همان اسلحه هایی است که اکنون در دست داعش است و از آن استفاده می کنند.

فکر می کنید این روند و چالش در عراق تا چه زمانی ادامه خواهد داشت. کشور عراق پس از حل شدن مشکلات ناشی از رژیم صدام در پی بازسازی خود بود که مجددا با مشکل داعش مواجه شد.

فکر می کنم مشکل حل نشده است. اگر تفکر سیاسی به همین رشدی باشد که در این سال ها بوده، اوضاع خوبی در انتظار نیست و آنها هستند. در زمان سقوط صدام حسین گفتم که با شناختی که از اکثریت رهبری سیاسی عراق دارم حداقل 10 سال دیگر طول می کشد که اکنون 2 ماه از آن 10 سال هم گذشت. حالا تازه داعش شروع می کند و ما به این فکر هستیم که حکومت را چگونه تشکیل دهیم و چه کسی حق مشارکت دارد و چه کسی این حق را ندارد. حکومت مشارکتی فعلی یک حکومت تک حزبی و تک نیرویی است و تازه داریم به این موضوع فکر می کنیم. در انتخابات اخیر 8 ماه طول کشید تا حکومت تشکیل شد .

شاید اصرار مفرط دولت عراق بر حضور همه طیف ها در حکومت و تقسیم آن یکی از موانع به نتیجه رسیدن باشد.

نه نمی شود بگوییم دولت عراق بلکه باید گفت دولت قانون حکومت عراق را در دست دارد. ما نمی گوییم که در این موضوع همه باشند اما معتقدم که باید مشارکتی باشد و از نیروهای بزرگ قدرتمند و اثرگذار استفاده شود. مثلا اهل تشیع شامل سه مجموعه مالکی، مقتدا صدر و حکیم و دور و نزدیکانش است. اهل تسنن چند مجموعه دارد. دولت قانون دارای تفکر صحیحی برای مشارکت حقیقی نیست و تفکر تسلط از طرف خودش را دارد.

شما 10 سال پیش به درستی پیش بینی کردید که چه خواهد شد و امروز...

پیش بینی اتفاقی بود که درست از آب درآمد.

الان پیش بینی شما چیست؟

به نظرم شاید عراق خوب نشود و عراق، افغانستان دیگری شود.

چرا این فکر را می کنید؟

برای من مهم نیست شاید امروز این می رود و آن یکی می آید. عقلانیت و تفکر باید تغییر کند که با هم زندگی کنیم. وقتی سن شما به 50 یا 60 سال رسیده باشد و از 18 سالگی درک می کنید که اطرافتان چه می گذرد و اگر ندانید مسائلی اثرگذار در ادامه مشکلات در عراق چیست و به فکر حل آنها نباشید، طبیعی است که مشکلات به همین نحو ادامه پیدا می کند. آیا از روزی که دولت عراق تشکیل شد، عراق استقلالی دیده است؟

در زمان عبدالکریم قاسم کودتا کرد، دو سال نشد که حرکت کردی شروع شد و بعد از او عبدالسلام عارف آمد با کرد مذاکره کرد اما رابطه خوبی برقرار نشد، بعد از عارف هم احمد حسن البکر همین کار را کرد تا اینکه صدام حسین آمد نه فقط با کرد بلکه وارد جنگ با ایران شد. حالا جنگ بین کرد و بغداد نیست اما اختلافات شدید است. اگر شما به حقوق کرد رسیدگی نکنی، کردها را جزو تشکیلات عراق نگذاری و حس کند شهروند درجه یک مثل خودش نیست، این موضوع را مطرح می کند که به من چه ربطی دارد که داعش به عراق حمله کرده است. ولی من به فکر این هستم که داعش بغداد را بگیرد و موصل و کرکوک و شهرهای دیگر در دستش باشد، اتفاق خوبی نیست.

داعش با لباس سیاه می آید تا دنیا را سیاه و نه سفید کند. من به عنوان ناظم عرض می کنم داعش اگر مسلط شود، نخستین اقدامش احیای ولایت موصل است. ولایت موصل قبل از فروپاشی عثمانی بخشی از شمال عراق بود که آن ولایت تحویل ترکیه بود و پس از تشکیل دولت عراق جزئی از این کشور شد. گمانه دوم بدین صورت است که اگر نتوانند دراولین مرحله بغداد را کنترل کنند شاید تجزیه اول تقسیم عراق میان اهل سنت، کردها و شیعیان باشد. این را احتمال می دهیم اما به واقع این کار از سوی چه کسی انجام می شود اول داعش بهانه و دلیل می شود و بعد سیاست دولت اتحادی است. دولت اتحادی اگر رفتار خوبی نداشته باشد و به فکر ایجاد اتحاد میان همه عراقی ها نباشد پس من چه کاری به عراق دارم چون من کردم.

به نظر می رسد برای ایجاد چنین اتحادی دیگر دیر شده است.

درست است که دیر شده اما هنوز زمینه برای این اتحاد وجود دارد.

منظورتان از زمینه چیست؟

بیایند حقوق شرعی و قانونی و دستوری برای ما در نظر گرفته شود. کرد از عراق چه خواسته است؟ می گوید بیایید در چارچوب قانون اساسی عراقی توافقاتی که داشتیم و قانون اساسی که برای تشکیل عراق و حکومت جدید تصویب کردید را اجرایی کردید. وقتی شما امضا کردید من قبول دارم ناظم نماینده حکومت اقلیت در تهران باشد. پس بیایید یک میز و صندلی به من بدهید هرچند اکنون هم نماینده شما هستم. اگر ندادید یعنی چه؟ یعنی اینکه صوری بوده است والا چرا نیست.

بیایید برگردیم به توافقاتی که دوره دوم مالکی بعد از 8 ماه طول کشیدن رئیس جمهور شد که نامش توافقنامه اربیل است. در اربیل توافق شد که مالکی نخست وزیر شود. دوره اول دولت انتقالی علاوی برای یکسال انتقالی بود، دوره دوم و سوم مالکی بود و چهارم هم مالکی می خواهد خودش باشد. نتیجه 8 سال حضور مالکی این بود که داعش رشد کرد؛ معنایش چیست؟ یعنی اینکه او در کنترل امنیت و ارتش موفق نبوده است. مالکی خودش فرمانده کل ارتش و مسئول وزارت کشور و امنیت عراق است اما چه کرد. هر گام مثبتی برای ایجاد اتحاد در هر زمان شروع کنید خوب است هر چند یک مقدار از وقتش گذشته است. این نیت وجود دارد به ویژه در میان کردها چون می خواهیم وحدت عراق را حفظ کنیم ولی برای من احترام بگذار وقتی من نماینده شما هستم، وقتی من وزیرم، وقتی من جزئی از عراق هستم حقوق مرا در نظر بگیر.