معاون زنگنه: ملاحظه روسیه را نمی‌کنم

مصاحبه نفتنا با علی ماجدی، معاون بین اللمل وزارت نفت دو قسمت شد. قسمت اول مربوط به اخباری است که این روزها از فروش اطلاعات نفتی ما توسط چینی ها و روس ها به عراق می رسید و نفتنا  در چند مورد پی گیر آن بود. خبری که نفتنا آن را منتشر کرد این بود که هم روسیه در میدان آذر و هم چین در آزادگان، اطلاعات نفتی ایران را به عراقی ها فروخته اند. ماجدی در خصوص روسیه با احتیاط سخن می گوید. در کلامش آهسته و با طمانینه موضع گرفتن موج می زند. اما در خصوص آزادگان و چینی ها احتیاطش کمتر است و می گوید «این کار از نظر سیاسی، اخلاقی و تعهد حرفه ای قابل پی گیری است و نباید این کار را می کردند.» او این روزها به شدت مشغول مذاکرات با روس ها در خصوص قرار داد فروش نفت است که ماجرای این قرارداد موضوع اصلی قسمت دوم مصاحبه ما با ماجدی است که به زودی منتشر خواهد شد. مرد اول دیپلماسی نفت با مویی سفید و جثه ای ظریف و ریز، تسلطی در کلامش است که خودش می گوید برآمده از سال ها ماموریت برای پی گیری منافع ملی است. او دوبار در میان مصاحبه اش با ما تاکید می کند «من اتفاقا خیلی ملی هستم. پدر بزرگم وکیل مصدق بوده است.» بخش اول مصاحیه ما با ماجدی پیش روی شما است:

گزارشاتی به ما رسیده بود که روسیه اطلاعات میدان آذر را که با عراق هم مشترک است را به این کشور فروخته، شما این گزارش را تایید می کنید؟

من این را از رسانه ها شنیدم.

پیگیری نکردید؟

نه پیگیری نکردم.

چرا پیگیری نکردید؟ مگر در مذاکراتی که با روسیه دارید خیانت آن ها نمی تواند برگ برنده ما باشد؟

چون هنوز برای من مسلم نشده است. باید این موضوع را از آقای جوادی بپرسم. از دیروز یا پریروز چنین خبرهایی منتشر شده که یک چنین داستانی رخ داده و این اطلاعات را داده اند. یعنی آمده اند میدان ما را توسعه بدهند و چون میدان مشترک بوده رفته اند این اطلاعات را به طرف مقابل داده اند.

قصد پیگیری دارید یا خیر؟

اگر درست باشد بله، باید پیگیری شود.

به نظرتان می تواند در مذاکرات با روسیه برگ خوبی باشد؟

نکته ای را باید بگویم که البته ارزیابی های شخصی بنده است. من می گویم که از این داستان ها و از این موضوع ها حتما در روابط پیدا می شود. این ها را نباید تبدیل کرد به یک معضل و یک چالش دائمی. به هر حال از این قبیل داستان ها در تمام دنیا رخ می دهد.

اما شرکت های حرفه ای اخلاق حرفه ای را رعایت می کنند.

خیلی به این حرف اعتقاد نداشته باشید. خیلی از این اطلاعات قابل خرید و فروش است.

بله. ولی اطلاعات اساسی مخزن که به این شکل نیست.

بله. یک سری از این اطلاعات را می توانید از خیلی جاها تهیه کنید. ولی کلا وقتی دو کشور وارد مذاکره می شوند قطعا این کار، کار زشتی است و هیچ تردیدی نباید کرد و من می گویم اگر این طور شده باشد حتما باید گله گذاری کرد. این مسئله می تواند در سطوح دیگر هم مطرح شود و ممکن است شما بتوانید در جاهای دیگری تلافی کنید ولی این نباید عاملی شود که رابطه دو کشور را محدود کنید و تمام روابط را خراب کنید.

در کل باید گلایه کرد و اگر ممکن بود طرف مقابل باید هزینه اش را هم بپردازد ولی نباید این موضوعات به معضلی تبدیل شود که همه روابط سیاسی و اقتصادی و فرهنگی را از بین ببرد.

خیلی ملاحظه روسیه را می کنید آقای دکتر.

نه، من ملاحظه هیچ کسی را نمی کنم.

از طرفی هم مجری و مدیر توسعه آزادگان شمالی گفته که چینی ها هم در آزادگان این کار را کرده اند و اطلاعات آزادگان را که با عراق در مجنون مشترک هستیم به آن ها داده اند. 

ببینید یکی از معضلاتی که در حوزه های مشترک وجود دارد این است که وقتی شما و کشور دیگر اطلاعات مخزنی که مشترک است را به دست می آورید، بهترین راه بهره برداری از این اطلاعات یکپارچه سازی آن است. چون بخشی از اطلاعات مخزن را شما به دست می آورید و بخشی از آن را طرف مقابل. ولی اگر این اطلاعات تبادل نشود اولا معلوم نیست که این اطلاعات کامل باشد و دوم این که معلوم نیست که برداشت از این مخزن صیانتی هست یا نه؟

بهترین روش بهره برداری از میدان های مشترک در واقع روش بهره برداری واحد است. یعنی ابتدا شما و طرف مقابل تمام مخزن را شناسایی می کنید و سپس تعیین حدود کرده و از آن صیانتی برداشت می کنید. اگر تعیین حدود شود هرکس سهم خودش را برمی دارد.

بله. این در صورتی است که ما خودمان این اطلاعات را به اشتراک بگذاریم نه یک شرکت خارجی که اصلا هیچ ربطی به دو کشور ندارد.

بله. این درک و فهم طرفین است و مذاکرات هم مذاکرات ساده ای نیست. الان در دنیا مخازن مشترک فراوانی وجود دارد. مثلا بین نروژ و انگلستان، بین آمریکا و مکزیک. در همه این مخازن مشترک برداشت به صورت مشترک انجام می شود.

بله از میادین، به صورت مشترک بهره برداری می کنند. ما هم این مدل را در چاه مبارک با امارات داشتیم.

بله. راهش همین است. شما هم صیانتی برداشت می کنید و هم اینکه کسی احساس زیان نمی کند. عقل حکم می کند که در یک مخزن یک بهره بردار باشد. ولی این متاسفانه به درک و فهم کشورها گره خورده و رسیدن به این روش بلوغ سیاسی می طلبد.

آقای ماجدی جواب شما، پاسخ سوال من نبود. من می گویم یک شرکت چینی این کار را کرده است.

 فرقی نمی کند.

چرا به نظرم فرق می کند. اگر من این سوال را می پرسیدم که ما با عراق بر سر آزادگان اختلاف پیدا کرده ایم و آن ها دارند سریع تر برداشت می کنند، پاسخ شما صحیح بود، ولی صحبت من این است که یک شرکتی آمده در قسمت ایرانی میدان کار کرده و به هر دلیلی خلع ید شده و رفته آن طرف اطلاعات ما را فروخته به عراقی ها.

ببینید این میدان، میدان مشترک هست یا نه؟ این شرکت، هم این طرف (بخش ایرانی میدان) کار می کند و هم آن طرف (بخش عراقی).

کار کردنش در طرف ایران قبلا بیشتر بود و الان برعکس شده.

همین طور است. من باید اطلاعات این موضوع را بررسی کنم چون این اطلاعات مربوط به شرکت نفت است و ما وقتی که مسئله حاکمیتی می شود وارد قضیه می شویم. در واقع این شرکت به همراه پتروناس و یک شرکت دیگر، در سمت عراق به صورت یک کنسرسیوم در حال بهره برداری هستند.

با رویال داچ شل کار می کنند.

بله. این طرف هم با ما داشتند این کار را می کردند. بینید ما یک سری اطلاعات برای خودمان به دست آورده ایم، یک سری اطلاعات هم آن ها به دست آورده اند. ولی هر دو دسته اطلاعات مربوط به یک مخزن است. بدون اجازه ما نباید این اطلاعات رد و بدل شود. به هر حال آن ها مجاز نبوده اند این کار را بکنند و قطعا جای گله گذاری است.

اگر این مخزن فقط در سمت ما بود، اگر هم اطلاعات را ببرند بدهند کسی کاری نمی تواند بکند. ولی در هر حال شرکتی که با ما کار می کرده حق نداشته اطلاعات ما را به طرف مقابل بدهد. هر طوری هم حساب کنید جای گله دارد و تردید نکنید حتی جای شکایت هم دارد. ولی باز هم بستگی به ساختار میدان دارد. باید دید این کار از لحاظ اقتصادی چقدر به ما ضرر می رساند. ولی از نظر سیاسی، اخلاقی و تعهد حرفه ای قابل پیگیری است و نباید این کار را می کردند.