آسیبی که کنگره به مذاکره کنندگان آمریکایی می زند

دیپلماسی ایرانی: برای رسیدن به توافق هسته ای نهایی با ایران، واشینگتن باید آماده باشد در مقابل امتیازهای هسته ای که از تهران دریافت می کند، تحریم های مربوط به برنامه های هسته ای ایران را لغو کند. اما تا زمانی که کنگره به رئیس جمهور اختیار لغو تحریم ها را ندهد، او محدود به تمدید معافیت از تحریم ها برای بازه ای چهار تا شش ماهه خواهد بود.

در صورتی که رئیس جمهور اختیار لازم برای لغو تحریم ها را نداشته باشد، اهرم های او در مذاکره کمتر و کمتر می شود. برای مثال باراک اوباما، در سفر اخیر خود به کنگره نتوانست یک قرارداد تجاری را با این کشور به امضاء برساند زیرا از جانب کنگره مجوز نهایی کردن این توافقنامه را نداشت. تحلیلگران می گویند عدم چانه زنی اوباما برای دریافت اختیارات لازم از کنگره موجب شد که دست او در معامله با ژاپن بسته باشد و توکیو نیز نخواهد برای معامله ای که ممکن است کنگره با آن مخالفت کند، امتیاز بدهد.

مایکل گرین، مشاور آسیای دولت جورج بوش می گوید: استراتژی آنها این است که با ژاپنی ها قراردادی امضاء کنند و بعد آن را به کنگره ببرند و بگویند ببینید چه معامله خوبی انجام دادیم، حالا به ما اختیارات لازم را بدهید.

به بیان دیگر باراک اوباما به مذاکراتی تجاری با ژاپن ورود پیدا کرد که با توجه به نقش کنگره در ابهام قرار داشت. در این ماجرا رئیس جمهور به جای اینکه بخواهد در داخل کشور به اختیارات قانونی خود دست یابد، سعی کرد نخست در خارج از کشور امتیازی به دست آورد و سپس با ارایه آن به کنگره، اختیارات اش را طلب کند.

مشکل این است که بدون مجوز کنگره، باراک اوباما اهرم های لازم برای مذاکره را در اختیار نخواهد داشت. مقامات توکیو در مذاکره با رئیس جمهور آمریکا متوجه این کاستی می شوند و به همین دلیل از ارایه امتیاز خودداری می کنند. در نهایت نیز نتیجه روشن این است که قرادادی به امضاء نمی رسد.

این در حالی است که امضاء توافق هسته ای نهایی با ایران نیز یکی از اولویت های رئیس جمهور آمریکاست. اوباما همانگونه که در مذاکرات با ژاپن اختیارات لازم را نداشت؛ در مذاکرات با ایران نیز از اختیار لغو تحریم ها برخودار نیست. تحلیلگران می گویند در توافق جامع باید بخش قابل توجهی از تحریم ها لغو شود. تا زمانی که این اعتماد وجود نداشته باشد که رئیس جمهور آمریکا می تواند اختیارهای لازم در زمینه لغو تحریم ها را از کنگره بگیرد، طرف آمریکایی در میز مذاکرات اهرم های کمتری در اختیار خواهد داشت و به این ترتیب امیدواری به اینکه امتیازهای بیشتری از ایران دریافت شود، کاهش می یابد.

این موضعی نیست که ایالات متحده باید خود را در آن درگیر کند. به خصوص در آستانه یک برد دیپلماتیک تاریخی بر سر برنامه های هسته ای ایران.

در شرایطی که دریافت مجوزهای لازم از کنگره برای لغو تحریم ها پیش از اینکه مفاد توافق نهایی روشن شود و این توافق به امضاء برسد، دشوار است، دولت اوباما باید پروژه ای را طراحی کند که به موجب آن بلافاصله پس از امضاء توافق جامع، رئیس جمهور مجوزهای لازم را از کنگره دریافت کند. این طرح نیز باید پای میز مذاکرات هسته ای به امضاء برسد تا بین طرف های حاضر در مذاکرات اعتمادسازی شود و دست ایالات متحده در مذاکره با ایران بازتر شود.

کنگره باید به جای ایفای نقش «پلیس بد» که چشم انداز هرگونه توافق هسته ای جامع را تهدید می کند، موضع مذاکره کنندگان آمریکایی در میز مذاکره را تقویت کند. در صورتی که کنگره پیام هایی ارسال کند که نشان می دهد در صورت نیاز مجوز لغو تحریم ها را به کنگره می دهد، قدرت مانور مذاکره کنندگان آمریکایی برای رقم زدن یک توافق هسته ای بهتر، بیشتر می شود.

منبع: هافینگتون پست/ تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10