مذاکرات سخت‌تر شش ماه دیگر

دیپلماسی ایرانی: کارشناسان در واشنگتن توافق نامه امضا شده میان ایران با 1+5 بر سر برنامه هسته ای اش را "متین و مناسب" می کنند اما تاکید دارند که بخش سخت مذاکرات هنوز فرا نرسیده و شش ماه دیگر گفت وگوها به مراتب سخت تر خواهد بود.به گزارش روزنامه العرب، چاپ لندن، بعد از مذاکرات سخت و فشرده کشورهای 1+5 با ایران توافق هسته ای ژنو 3 بامداد یکشبنه میان طرفین مذاکره امضا شد. بر اساس این توافق جمهوری اسلامی ایران پذیرفت در قبال رفع بخشی از تحریم های اقتصادی علیه آن محدودیتی برای برنامه هسته ای اش در نظر بگیرد. این توافق می تواند باب را برای مذاکرات بیشتر و اصلی ایران با 1+5 در شش ماه آینده بگشاید.

خانم سوزان مالونی، متخصص امور ایران در مرکز مطالعات بروکینگز در واشنگتن در این باره می گوید: «این توافق توافقی بسیار خوب و متین است و بر اهمیت محدودیت هایی که بر برنامه هسته ای ایران اعمال شده و اصل موضوع پرونده هسته ای ایران است، تاکید دارد. در این توافق همچنین حق غنی سازی اورانیوم در بخش تحقیقات و مصارف صلح آمیز برای ایران به رسمیت شناخته شده است.»

وی در ادامه می افزاید: «تهران با این فعالیت دیپلماتیک خود توانست به بسیاری از خواسته های اصلی خود برسد اگر چه هنوز راه زیادی برای رسیدن به توافق اصلی و اساسی باقی مانده است.»

بعد از تبادل پیام هایی که میان باراک اوباما، رئیس جمهوری امریکا با همتای ایرانی اش حسن روحانی در ماه ژوئن گذشته انجام شد و همچنین دیدارهایی که میان جان کری، وزیر امور خارجه امریکا و محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران صورت گرفت، گام های کوچکی میان ایالات متحده و ایران در ژنو برای حل پرونده هسته ای ایران برداشته شد که در نهایت پس از سه دور مذاکرات سخت و طاقت فرسا میان دو طرف ایرانی و قدرت های جهانی توافقی ژنو به دست آمد.

جوئل روبن، مسئول مرکز پلاوشیر فاندز در این باره می گوید: «به اعتقاد من این مذاکرات جدی، فعال و مهم بوده که باعث شده است تا مذاکره کنندگان بتوانند مذاکرات گسترده ای را با ایران بر سر برنامه هسته ای اش داشته باشند.»

وی در ادامه می افزاید: «این توافق اجازه داد تا زمان به عقب بازگردد تا دنیا فرصت داشته باشد جلوی ایران برای رسیدن به سلاح هسته ای را بگیرد.»

جمهوری اسلامی ایران بارها تاکید کرده است که برنامه هسته ای اش صرفا اهداف صلح آمیز دارد و به هیچ وجه به دنبال دستیابی به سلاح هسته ای نیست در حالی که غرب بدون ارائه کوچکترین سندی همواره ادعا داشته که هدف ایران برای رسیدن به تکنولوژی هسته ای برخوردای از تسلیحات هسته ای است.

جوئل روبن در این باره می گوید: «تا کنون سابقه نداشته است که ایران به بازرسان آژانس اجازه داده باشد که هر روز از پایگاه های هسته ای در نطنز و فوردو دیدن کنند و بپذیرند که کار رآکتور هسته ای اراک را فعلا تعلیق کند. این گامی بزرگ و مهم در مذاکرات ژنو محسوب می شود.»

با این حال باراک اوباما، رئیس جمهوری امریکا شنبه شب اذعان کرد که مشکلات بزرگ در این پرونده همچنان پا برجا است و از کارشناسان ایرانی خواست که برای رسیدن به یک راه حل کامل تلاش کنند.

کنث بولاک، عضو مرکز بروکینگز در این باره می گوید: «این احتمال وجود دارد که ایران و کشورهای بزرگ بتوانند به هدف نهایی برسند اما اکنون باید اعتراف کنیم که این مرحله سخت تر از توافقی است که قرار است در آینده به آن برسند. امتیازهایی که دو طرف برای رسیدن به راه حل نهایی مجبور خواهند شد که بپردازد، بسیار دردناک خواهد بود.»

یکی از مشکلات فرایند غنی سازی اورانیوم است که می تواند در صورت توسعه به ساخت بمب اتم بینجامد، تهران روز شنبه تاکید کرد که به هیچ وجه از این حق خود کوتاه نمی آید و بعد از امضای توافق نامه ژنو نیز اعلام کرد که غرب حق غنی سازی اورانیوم در خاک ایران را پذیرفته است، اظهاراتی که بلافاصله از سوی کاخ سفید رد شد.

بولاک می گوید: «اگر ایران مواضع خود را در قبال حق غنی سازی اورانیوم در قبال لغو کامل تحریم ها تغییر ندهد، محال است که دو طرف بتوانند به توافقی با یکدیگر برسند.»

امضای توافق میان ایران با 1+5 باعث خشم اسرائیل و همچنین اعضای کنگره امریکا شده است. آنها می گویند که این توافق فرصت بیشتری به ایران برای رسیدن به دیگر اهدافش در برنامه هسته ای می دهد. نمایندگان کنگره منتظر فرصتی برای تشدید تحریم ها علیه ایران بودند که با امضای این توافق تلاش های آنها برای تحریم بیشتر ایران شکست خورد.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11

انتشار اولیه: دوشنبه 4 آذر 1392 / باز انتشار: جمعه 8 آذر 1392