همکاری محرمانه اوباما و پوتین در مورد ایران

دیپلماسی ایرانی: درحالی که آمریکا برای دستیابی به توافقی به منظور محدود کردن برنامه های هسته ای ایران تلاش می کند، از جانب یک دوست – دشمن یعنی روسیه، کمک دریافت می کند.به گزارش لس آنجلس تایمز، روابط دو کشور در سال جاری و به دنبال موافقت مسکو با اعطای پناهندگی به ادوارد اسنودن – کارمند سابق آژانس امنیت ملی آمریکا – به پایین ترین سطح خود رسید. از سوی دیگر هنوز روابط گرمی بین ولادیمیر پوتین و باراک اوباما، روسای جمهور روسیه و آمریکا برقرار نشده و به نظر نمی رسد دو طرف بهبود روابط را در اولویت سیاست خارجی کشورهای شان قرار داده باشند.

به گزارش این روزنامه آمریکایی، آمریکا و روسیه در مورد همکاری در زمینه های حساس با احتیاط عمل می کنند. همکاری آنها در مورد استفاده از تسلیحات شیمایی در سوریه نزدیک است و در مورد ایران نیز که از اهمیت بیشتری برخوردار است، واشینگتن و مسکو به طور محرمانه با یکدیگر همانگ هستند.

باوجود روابط خوب مسکو با تهران و استفاده از ژست مخالفت با تحریم های بین المللی به عنوان یک ابزار سیاسی، کرملین حمایت ویژه ای از تلاش ها به منظور محدود کردن برنامه های هسته ای ایران به عمل می آورد. روسیه نگران است که شکست تلاش های دیپلماتیک در این زمینه به اقدام نظامی علیه ایران منجر شود که می تواند کل منطقه از جمله جنوب روسیه، بازارهای نفت و گاز – که اقتصاد روسیه به آن وابسته است - را بی ثبات کند.

گری سیمور، عضو سابق حلقه مشاوران باراک اوباما در مورد ایران می گوید: تفاوت های تاکتیکی وجود دارد اما در نهایت آمریکا و روسیه منافع مشترکی دارند.

دولت اوباما، انتخابات اخیر ریاست جمهور در ایران که به روی کار آمدن دولت میانه رو حسن روحانی منجر شد را به عنوان یک فرصت برای پیشرفت قلمداد می کند. اقتصاد ایران تحت تاثیر تحریم ها به شدت تضعیف شده مقامات تهران به دنبال لغو تحریم ها هستند. این در حالی است که با مکالمه تلفنی اوباما و روحانی در ماه گذشته، گشایشی  اندک در بن بست دیپلماتیک تهران – واشینگتن که بیش از سه دهه از عمر آن می گذرد، ایجاد شده است.

به نظر می رسد که مسکو حتی از واشنیگتن نیز به معامله با ایران علاقمند تر است. در پایان مذاکرات هسته ای دو روزه ژنو بین ایران و گروه 1+5(آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان) دو طرف از فضای مثبت مذاکرات سخن گفتند اما نماینده روسیه در مذاکرات، نیمه خالی لیوان را دید.

سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه گفت: دو طرف همچنان فرسنگ ها از یکدیگر فاصله دارند و دلیلی برای خوشحالی وجود ندارد.

هرچند ایران متحد سوریه و از مشتریان تسلیحات روسیه است؛ اما مسکو نمی خواهد که جمهوری اسلامی هسته ای شود.

الکساندر اومنوف، کارشناس امور خاورمیانه در موسسه اقتصاد جهانی و روابط بین الملل در مسکو می گوید: یک درک روشن در کرمیلن وجود دارد که درصورت هسته ای شدن ایران، این کشور به منبع بی ثباتی برای منطقه و کشورهای باقی مانده از جماهیر شوروی سابق تبدیل می شود.

این در حالی است که حمایت روسیه از دیپلماسی گروه 1+5 در قبال ایران ، در طول سال ها برای این گروه کلیدی بوده است.

در حالی که چین، الگوی روسیه را در این زمینه دنبال می کند، همکاری مسکو به دیپمات های غربی امکان می دهد که ادعا کنند ائتلاف جهانی علیه برنامه های هسته ای ایران وجود دارد.

پائول سندرز، مقام سابق وزارت خارجه آمریکا که اکنون در مرکز منافع ملی واشینگتن کار می کند، بر این باور است که روابط ایران – روسیه نزدیک نیست اما همکاری هایی وجود دارد. او می گوید، روسیه از اینکه ایران به دنبال بی ثباتی در آسیای مرکزی نیست، خرسند است. روسیهبه ایران سلاح می فروشد، تبادل فرهنگی با ایران دارد و سال هاست که در زمینه مبارزه با قاچاق مواد مخدر با ایران همکاری دارد. اما زمینه هایی از بی اعتمادی و نارضایتی دوجانبه نیز به چشم می خورد. برای مثال مسکو از اینکه در سال 2009 ، فاش شد ایران برنامه های غنی سازی محرمانه داشته است، ناراضی به نظر می رسد.

از سوی دیگر ماجرای موشک های اس 300 نیز همچنان عاملی اختلاف زا در روابط روسیه و ایران به شمار می رود. به گفته ساندرز، هرچند روسیه به ایران سلاح و تجهیزات هسته ای می فروشد اما حجم آن محدود است و با صادراتی که روسیه به کشوری مانند سنگاپور دارد، برابری می کند.

البته روسیه در مقایسه با آمریکا و اتحادیه اروپا در مورد محدود کردن بخشی از برنامه های هسته ای ایران که کاربرد نظامی ندارد؛ بی علاقه تر است. اما آمریکا و کارشناسان خصوصی می گویند، مسکو قصد برهم زدن ائتلاف شکل گرفته در مقابل ایران را ندارد.دو روز پس از اظهارات ریابکوف در مورد مذاکرات ژنو، سخنگوی وزارت خارجه روسیه از پیشرفت گفت و گو ها سخن گفت.

همکاری آمریکا  - روسیه در مورد ایران با توجه به شکاف هایی که در روابط دو واشینگتن – مسکو وجود دارد ، قابل توجه است. روسیه و آمریکا در مورد کنترل تسلیحاتی، دفاع موشکی، حقوق بشر و تلاش مسکو برای نفوذ در کشورهای همسایه دچار اختلاف نظر هستند.

از سوی دیگر اوباما برنامه سفر ماه سپتامبر خود به روسیه را لغو کرد و مشاور پوتین می گوید به نظر نمی رسد دو رئیس جمهور زودتر از اوایل سال آینده میلادی، ملاقاتی داشته باشند.

گفت و گوها در سطح عالی، تنها بین جان کری، وزیر خارجه آمریکا و سرگئی لاوروف، همتای روسی اش انجام می شود.تحلیلگران می گویند، مقامات آمریکایی تمایلی به معامله با پوتین ندارند اما او همچنان تصمیم گیرنده اصلی در روسیه است.

ناظران خارجی بر این باورند که ایران، سوریه و کره شمالی، معدود زمینه هایی هستند که آمریکا و روسیه بیش از آنکه در مورد آن اختلاف نظر داشته باشند، تفاهم دارند و شاید همکاری در همین زمینه ها به بهبود روابط مسکو – واشینگتن کمک کند .

گری سیمور می گوید: انتظار می رود که در مذاکرات هسته ای جاری با ایران، روسیه به سختی تلاش کند که دو طرف را به سوی توافق هدایت کند و کرملین نیز در مورد نتیجه انعطاف به خرج دهد. به گفته وی، روس ها به جزئیات توجه زیادی ندارند و تنها می خواهند یک توافقنامه امضاء شود.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10