مشکل عربستان رویارویی با ایران است

دیپلماسی ایرانی: امسال سومین سالی است که دیپلماسی ایرانی یادداشت های سرکیس نعوم، نویسنده و روزنامه نگار مشهور لبنانی را که ماحصل سفر هر ساله وی به امریکا است، با هماهنگی او ترجمه و منتشر می کند. یادداشت هایی که در پی دیدارهای او با مقام های امریکایی در واشنگتن و نمایندگی های جامعه جهانی در نیویورک نوشته شده اند و به دلیل به روز بودن آنها اهمیت خاصی دارند. همانند همیشه نعوم نامی از مصاحبه کننده نمی آورد اگر چه سمت او را ذکر می کند، و به رویه همیشگی اش مصاحبه اش بیش از آن که مصاحبه باشد، گفت وگو و بحثی خواندنی است.

نعوم در مقدمه امسال یادداشت های خود آورده است: در طول 15 سال شاید هم بیشتری که هر سال در ماه مارس به واشنگتن سفر می کنم و نزدیک به پنج هفته ای را که هر سال در آن جا می گذرانم، به اداره های مختلف امریکایی و مراکز پژوهشی متنوع و صاحب نامی که ارتباطات بسیاری با سیاست خارجی و داخلی امریکا دارند، سر زده ام. امسال نیز به عادت هر ساله نزد همه آنها رفتم و به نیویورک که بعضی ها به آن لقب جهان داده اند، نیز سر زدم. با مقام های عالی رتبه نهادهای بین المللی چه اعضای سازمان ملل، چه دیپلمات های کشورهای مختلف و چه پژوهشگران مشهور مراکز پژوهشی فعال در ایالات متحده نیز دیدار کردم و همانند همیشه با برخی از چهره های ذی نفوذ در نهادهای امریکایی و حتی صهیونیستی هم دیدار کردم و به گفت وگو نشستم. در سلسله جدید از یادداشت هایم درباره شرق و غرب جهان عرب و همچنین تحولات خاورمیانه و کشورهای حوزه خلیج فارس، همچنین ایران اسلامی و ترکیه به طور مفصل خواهید خواند. البته افغانستان و پاکستان و کشوری که به تازگی تهدیدی برای امنیت ملی امریکا شده، یعنی کره شمالی نیز از قلم نینداخته ام. درگیری های فلسطینی – اسرائیلی را نیز فراموش نکرده ام.

در زیر نوزدهمین بخش از سلسله نوشته های جدید سرکیس نعوم را می خوانید:

رئیس یکی از مراکز مطالعات قدیمی امریکا که از حامیان جدی اسرائیل است، در پاسخ به این سوال که در مصر چه می گذرد، گفت: «ارتش اشتباه های بسیاری کرد. می توانست بر روی اعتماد ما حساب کند. اما نشان داد، منظورم فرماندهان آن است، که صلاحیت سیاسی برای اداره بحران مصر را ندارند. شیوه ای که آنها برای اداره کشور پیش گرفتند باعث شد تا اخوان المسلمین بر کشور مسلط شوند، یا این که کاری کنند که مسلط شوند، و کاری کردند که آنها رئیس شورای نظامی حاکم در دوره انتقالی را کنار زدند بدون این که با واکنشی از سوی نظامی ها مواجه شوند. اخوانی ها خطاهای بسیاری کردند و هنوز هم می کنند، برای این که تصمیم گرفتند که کشور را به قبضه خود در آورند و آن را همچنان در دستان خود نگه دارند. اپوزسیون مصر افسرده است و وضعیت رقت انگیزی (Pathetic) دارد و جدی نیست. پلیس هم در مصر نیست. اصلا چیزی به اسم دولت نیست. نه آب است و نه برق. یک شب در نیویورک سال ها پیش برق قطع شد، آن قدر تجاوز و تعدی صورت گرفت که هیچ کدام از ما در امریکا باور نمی کردیم. در مصر و به ویژه در قاهره شهروندان 15 ساعت از کل روز را برق ندارند. این مساله سبب شده تا بسیاری از مردم مایوس و ناامید شوند. وقتی هم که تابستان به مصر می آید گرما حتی سقف خانه ها را می شکافد، کثافت و آشغال خوراکی ها به شکل خشونت باری خیابان ها را پر می کند و کثافت همه جا را فرا می گیرد. حالا منتظر اعتراض ها، دزدی ها و شورش ها در سایه نبود پلیس یا عدم وجود آن یا دولت باش. دو هفته پیش یکی از دوست های مصری ام گفت: ماشینم در مصر ربوده شد. بعد از مدت کوتاهی کسی با من تماس گرفت و گفت: اگر ماشینت را می خواهی پس بگیری باید فلان مبلغ (رقمش را برایش تعیین کرد) بدهی. به پلیس رفت و آن چه بر سرش آمده است را تعریف کرد، افراد پلیس به او گفتند: خوب پول را بده و ماشینت را پس بگیر. می بینی حال و روز کشورمان چگونه است؟»

نظر دادم: «از این اتفاقات در لبنان سال ها است افتاده و می افتد.» جواب داد: «این هم نکته ای است. اما در مصر دو سال است که کشور دولت ندارد و به نظر من شکلی از هرج و مرج در آن رخ خواهد داد.»

پرسیدم: «برخی ازافراد در میان مخالفان می خواهند که دیکتاتوری نظامی باز گردد تا از حکومت اخوان یا استبداد آنها خلاص شوند.» جواب داد: «نظامیان الآن آماده این کار نیستند. به هر حال به تو گفتم، نظامیان قدرت انتقالی را به دست گرفتند و سهم اخوان که چیزی در حدود بیست درصد بود را به آنها دادند. اما آنها وقتی که به قدرت رسیدند همه را اخراج کردند و همه چیز را در اختیار خود گرفتند، سر رهبر شورای عالی نیروهای مسلح را هم بریدند.»

پرسیدم نظرت درباره عراق چیست؟ جواب داد: «با عراق برخورد ندارم برای همین دوست ندارم مثل بسیاری از افراد درباره چیزی که نمی دانم نظر دهم.»

پرسیدم نظرت درباره عربستان چیست؟ آیا متزلزل می شود یا فرو می پاشد یا متمایل به چیزی می شود؟ جواب داد: «همه اینها. مشکل عربستان اساسی است. هیچ کس  در حال حاضر نمی داند عملا چه کسی بر آن حکومت می کند. وقتی که در بحرین با نیروی نظامی دخالت کرد تنش ها افزایش یافتند و مشکلات پیچیده تر شدند. در آن جا اکثریت (شیعه) هستند و بر آنها فردی بی اراده حکومت می کند. اما با این حال فکر نمی کنم در آینده نزدیک مشکلی در عربستان به وجود آید.»

نظر دادم: «یکی از دلایلی که مشکلات در داخل عربستان افزایش یافته تصمیم این کشور به رویارویی با ایران شیعی و عموما شیعیان است.» جواب داد: «صحیح است. اما در مصر بروز مشکلاتی با قبطی ها محتمل است. اگر بخواهی بپرسی یعنی این که قبطی ها و مسلمانان در مصر با هم خواهند جنگید، جواب خواهم داد نمی دانم. اما آن چه می دانم این است که وضعیت در آن جا واقعا خطرناک است. چه کسی می تواند فکری برای پول هایی که توسط قبطی های مصری که از مصر مهاجرت کردند یا می کنند، کند. البته همه آنها هم نمی توانند مهاجرت کنند چون که پول ندارند. بنابراین طبیعتا فقرا با فقرا می جنگند.»