تغییر معادلات واشنگتن به دنبال ترس از افراط

دیپلماسی ایرانی: بار دیگر ستاره اقبال قطر بالا رفته است. امریکایی ها توصیه های تازه ای را به دوحه برای حمایت مالی از جریان های اسلامی مرتبط با اخوان المسلمین کرده اند. بعد از آن که قطری ها تحت فشار امریکایی ها مجبور به توقف همکاری های خود با اخوانی ها کرده بودند و مجبور شده بودند که حمایت های مالی خود را از آنها متوقف کنند، اکنون با اوج گیری جریان های اسلامی افراطی در کشورهای مختلف عربی از جمله مصر، سوریه، عراق، لبنان و یمن رویکرد امریکایی ها مجددا تغییر یافته و آنها به این تتیجه رسیده اند که باید مجددا به سراغ اخوانی ها بیایند تا با حمایت از آنها از توجه شهروندان اسلامی کشورهای عربی خاورمیانه به جریان های افراط جلوگیری کنند.

به گزارش روزنامه العرب، چاپ لندن، این تغییر رویکرد بعد از دستگیری مرشد اعلای اخوان المسلمین مصر و تاثیری که این دستگیری بر مصر و کل منطقه می گذارد، حاصل شده است.

منابع آگاه به این روزنامه گفته اند که امریکایی ها از تشدید حس بنیادگرایی در منطقه بعد از درگیری شدیدی که میان دولت جدید مصر با اخوان المسلمین به وجود آمد، بیمناک شده اند و به فکر راهکارهایی برای کاستن از شدت برخورد دو طرف هستند.

منابع قطری می گویند که امریکایی ها به سفیر قطر در امریکا گفته اند که واشنگتن تمایل دارد که نزدیکی قطری ها به حرکت های اسلامی افزایش یابد. این ابراز تمایل زمانی بیان شد که سازمان های امنیتی امریکا گزارش دادند که جریان های افراط گرایی اسلامی در کشورهای مختلف برای ترویج اندیشه افراط فعالیت گسترده ای را آغاز کرده اند و در این راستا می خواهند از پروژه انقلاب اسلامی افراطی در مصر حمایت کرده تا بتوانند نفوذ خود را در این کشور افزایش دهند.

از سوی دیگر یک منبع آگاه عربستانی گفت که توصیه های امریکا به قطر شامل جریان های اسلامی تندرو نخواهد بود و تنها شامل جریان های اخوانی ای خواهد شد که امریکا می خواهد نفوذ آنها در کشورهای منطقه پایان نیابد تا به این ترتیب واشنگتن و غرب از حضور آنها برای مذاکره با کشورهای مختلف منطقه استفاده کنند.

این منبع آگاه همچنین می گوید که پیش از این قطر از حمایت و کمک مالی به جریان های اسلامی تندرو منع شده بود اما ظرف روزهای گذشته امریکایی ها از این کشور خواستند که حمایت خود را از این جریان ها از سر بگیرد با این هدف که بتواند از آنها در برابر هم پیمان جدید قدرتمندی که میان عربستان، مصر و امارات متحده عربی در برابر اخوان ایجاد شده و حتی در برابر خواسته های امریکا و غرب بر سر اخوان می ایستند نیز بایستد.

منابع آگاه همچنین گفتند که قطر از تشکیلات مخالفان سوری دعوت کرده است که به دوحه بیایند تا طرحی را برای مقابله با عربستان به اجرا در آورند، به این ترتیب که حمایت تازه ای از مواضع اخوان المسلمین سوریه علیه رئیس جدید ائتلاف، احمد الجربا که نزدیک به ریاض است، اتخاذ شود.

ناظران انتظار دارند که به این ترتیب تنش میان عربستان و قطر بار دیگر افزایش یابد و سایه تسلط امیر شیخ حمد، امیر سابق قطر و پدر امیر فعلی، شیخ تمیم بر تحولات سایه منطقه باز گردد.

چندی پیش مقام های امنیتی مصر محمد بدیع، مرشد عالی اخوان را که مدتی در جایی نامعلوم مخفی بود، دستگیر کردند که بلافاصله پس از آن ضربات مهلک امنیتی برای ناکارامد ساختن فعالیت های اخوان در مصر آغاز شد که اختلافاتی را در درون اخوان بر سر نوع فعالیت سیاسی شان و این که آیا باید به مبارزه علیه وضعیت موجود ادامه دهند یا از در دوستی با دولت جدید در آیند، به وجود آمد.

بدیع از رهبران اخوان است که پیرو خط قطبی (طرفداران اندیشه های تند سید قطب) اخوان است که گفته می شود در مدت کوتاه رهبری او اخوان توانست به سرعت به قدرت برسد و قطبی موثر در قضایای مختلف منطقه ای و بین المللی شود. وی از محرکان و تحریک کنندگان اصلی تداوم اعتراض ها علیه حکومت فعلی مصر است که به ضرب کودتای ارتش علیه اخوان المسلمین در 30 ژوئن بر سر کار آمد. کودتایی که گفته می شود حمایت سازمان های امنیتی عربستان و امارات متحده عربی و کویت را پشت سر خود دارد. محمد بدیع در ژانویه 2011 جای محمد مهدی عاکف، یکی از قطب های "پاسدار خط قدیم" اخوان نشست. آمدن وی سبب شد تا اختلافات درونی اخوان کم رنگ شود و این جریان بتواند یک نقشه راه استراتژیک برای ادامه فعالیت های خود ترسیم کند.

در این میان برخی افراد نزدیک به اخوان می گویند که شاخه ای موسوم به "اخوان بدون خشونت" از اخوان المسلمین جدا شده که این جدایی بعد از آن حاصل شد که سازمان زیر نظر خیرت الشاطر و محمود عزت که دایره امنیت ویژه اخوان را اداره می کنند به صراحت توصیه به استفاده از خشونت کردند و به چیزی غیر از خشونت برای پایان دادن به اعتراض هایشان تن ندادند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11