آیا می توان به آینده عراق امیدوار بود؟

دیپلماسی ایرانی: شکایت های بسیاری از دولت بر سر کمبود خدمات می شود به ویژه بر سر برق و آب، بیکاری و تبعیض بر سر حقوق ها و حقوق بازنشستگی و کوپن های خانه وار، همچنین گسترش شدید ناامنی و عملیات تروریستی ای که جریان های مختلف و مناطق متعدد کشور را مستقیما هدف قرار داده است.

سهل انگاری بر سر حقوق و عدم توزیع عادلانه ثروت در کشور و فقر (شش تا 7 میلیون عراقی زیر خط فقر به سر می برند) مهاجرت های اجباری داخلی و خارجی، فساد، ظواهر نظامی گری، فردگرایی، بروکراسی وحشتناک، درگیری میان نهادهای دولتی و قوانین جنجالی آنها، تحت پیگرد قرار دادن مقامات، مواضع طایفه ای و تحریک کننده، کاهش رشد اقتصادی کشور، کاهش سرمایه گذاری به خصوص در بخش های حقیقی نیازمند به سرمایه گذاری مثل صنعت، کشاورزی و خدمات، افزایش صادرات و کنترل تمام عیار دولت بر مجراهای طبیعی کشور، بحران روابط با کشورهای همسایه و بسیاری از امور دیگر که شهروندان و کشور هر کدام به نوعی با آن دست به گریبان هستند.

در مقابل شاهدیم که تحولی عمیق در وضعیت معیشتی مردم به وجود آمده است، بازارهای کشور سرشار از کالا است، بخش گسترده ای از کشور امنیت معقولی دارد و در بسیاری از مناطق دیگر شاهد پیشرفتی عمرانی هستیم. صندوق ذخیره ارزی کشور 80 میلیارد دلار است و صادرات نفت نیز به یک صد میلیارد دلار در سال رسیده است. آزادی های عمومی به قوت خود باقی است و حقوق شهروندان کاملا رعایت می شود و انتخابات آزاد به رغم همه فشارها و کارشکنی های در حال افزایش و تکراری برگزار می شوند. شهروند عراقی می تواند بدون نیاز به دریافت موافقت مقامات و اعلام محل سفرش و یا وجود فهرست ممنوع السفرها که در نظام گذشته برقرار بود، به هر جا که می خواهد سفر کند. سربازی اجباری متوقف شده است و جنگی در کار نیست که نیاز به استخدام سربازان وظیفه آن هم برای طولانی مدت وجود داشته باشد. شهروندان شعایر و معتقدات خود را از هر دین و آیینی که باشند، آزادانه دنبال می کنند و کشور از بند بدهی ها و بازپرداخت ها و تحریم ها و اشغال و حضور نیروهای بیگانه رها شده است. روابط سیاسی و اقتصادی کشور با کشورهای همسایه و جهان نیز در حال تحول و گسترش است. امور بسیاری است که شهروندان و کشور از آن بهره می برند و در اختیار دارند.

 آیا در این میان تناقضی وجود دارد؟ آیا کسانی که وضعیت فعلی را تایید می کنند و از آن بهره می برند به امر دوم معتقدند و از آن طرفداری می کنند و کسانی که مخالف وضعیت موجود هستند و از این وضعیت ضرر دیده اند معتقد به دیدگاه اول هستند؟ ما این گونه نمی بینیم. در ظاهر تناقضی وجود دارد اما در جوهر و حقیقت نتیجه یکی است. حقیقت تحول این است که کشور اکنون رو به پیشرفت است و توانایی ها و انرژی های عظیمی در آن نهفته است. بخشی از آن هنگامی که نظام گذشته سقوط کرد، آزاد شد و بسیاری از امور محقق شدند و بسیاری از امکانات فراهم شدند. در مقابل وضعیت جدید به جای آن که به تحولات عمق دهد و بر روی امکانات وافر آن سرمایه گذاری شود، توانایی ها آزاد شوند و از آنها بهره برداری شوند، به دلیل وجود نظام انحصارطلب و تحکم تفکرات گذشته و تک روی و تلاش برای احتکار دولت، علاوه بر همه اینها عوامل خشونت و عملیات تروریستی، تا کنون نتوانسته راه به جایی ببرد.

به دور از اسامی و احزاب و قدرت ها، تحولات عظیم کشور رو به تغییر و دگرگونی است. معادله تغییر خود را بر حاکمیت فعلی تحمیل خواهد کرد یا آن را وادار به تغییر خواهد ساخت. افق ها و ظرفیت ها باز هستند و از بسیاری از معوقه ها و بحران ها عبور خواهد کرد. حقیقت امر این است که حسن اداره و گسترش روابط در جوهره این تحولات است. همین حقیقت است که نقشه ایحابی کشور را می کشد و اصلاح را نهادینه می کند، این امری گریزناپذیر است. اما جای نگرانی از این است که خشم مردمی و سرپیچی به دلیل شکایت ها و گلایگی های بسیار مشکلات تازه ای را به وجود بیاورد. چنین رویکردی تغییر نخواهد کرد تا زمانی که مردم به وضوح ببینند که معادله تغییر کرده است و همه چیز به سمت استفاده از توانایی ها و گسترش روابط در حرکت است و هیچ چیز نمی تواند جلوی آن را بگیرد و مانع از تحول شود.

انتشار اولیه: یکشنبه 6 مرداد 1392/ باز انتشار: جمعه 11 مرداد 1392