رؤیاهای اسرائیلی برای زلزله در ایران

همزمان با ادامه مباحث مربوط به برنامه هسته ای ایران، «دانیل نیسمن»، کارشناس اسرائیلی در تحلیلی برای کریستین ساینس مونیتور از رویاهای خود در مورد زلزله در ایران می گوید. نیسمن، بلایای طبیعی را هم ردیف با جنگ مسلحانه و مؤلفه های کلان اقتصادی در سرنوشت کشورها کارساز می داند.

به گزارش «تابناک»، نیسمن برای کریستین ساینس مونیتور نوشته است: در نیم قرن گذشته، زلزله مستقیم در سرنوشت دو حکومت تأثیر داشته است. این حکومت ها،حکومت خاندان سوموزا در نیکاراگوا و حکومت شاه ایران هستند. در این موارد ناتوانی دولت در برخورد مسأله زلزله در پایتخت نیکاراگوا و نیز در طبس در سال 1356، باعث شده است که ساختار سیاسی کشور آسیب های بسیاری ببیند.

در سال 1972، زلزله پرقدرتی ماناگوا پایتخت نیکاراگوا را تخریب کرد و زنجیره ای از واکنش و نارضایتی عمومی را باعث شد که به سقوط حکومت خاندان سوموزا منجر گشت. نمونه دوم در سپتامبر 1978 اتفاق افتاد؛ زلزله ای به بزرگی 7.7 ریشتر، بیش از 26 هزار نفر را در طبس در شرق ایران کشت. نارضایتی مردم ایران از واکنش نامناسب حکومت به این حادثه، وضعیت نارضایتی پرسابقه مردم ایران را به نقطه جوش رساند. یک ماه پس از این که سازمان سیا، یکی از اشتباهات تاریخی خود را مرتکب شد، اعلام کرد، ایران نه تنها در شرایط انقلابی بلکه حتی در شرایط پیش از انقلاب نیز نیست.

در سی و چند سال اخیر، بیش از 78 هزار نفر از مردم ایران بر اثر زلزله در خانه های فرسوده و آسیب پذیر خود جان سپرده اند. هر چند همه نقاط ایران روی منطقه ای است که شاهد فعالیت های زیاد زلزله ای زمین قرار دارد، ولی به طور کلی، شدت و توالی زلزله های ایران به مراتب کمتر از کشورهایی چون ژاپن، شیلی و ترکیه است.

میزان تلفات و خسارت های اقتصادی زمین لرزه در ایران زیاد است، حال آن که در صورت مدیریت درست و نیز آمادگی برای فعالیت های کمک رسانی و نجات این تعداد می تواند کاهش یابد.

واقعیت زمین شناسی ایران تغییر ناپذیر بوده و این در حالی است که شرایط سیاسی و اقتصادی کشورها می تواند تغییر کند و پیامدهای یک زلزله پرقدرت می تواند از حیث فشارهای اقتصادی و نیز فشار به بودجه کشور بیشتر باشد.

هم اکنون ایران تقریبا 2 درصد از بودجه خود را هزینه رهایی از آثار بلایای طبیعی می کند. فشارهای اقتصادی، سیاست های نادرست اقتصادی و هدر رفتن منابع می تواند بر این بودجه فشار وارد کند و باعث بروز مشکلاتی شود.

در ماه های اخیر، ایران در معرض زلزله های زیادی قرار گرفته و واکنش نامناسب به بلایای طبیعی، می تواند به اعتماد مردم نسبت به دولت آسیب بزند. در ماه اوت گذشته، زمین لرزه ای به شدت 6.4 ریشتر مناطق روستایی در شمال غربی ایران را لرزاند و به مرگ بیش از 350 نفر و بی خانمان شدن شانزده هزار نفر منجر شد. شیوه و سرعت کمک رسانی به مردم و کمبود بعضی امکانات سبب بعضی انتقادات شد. تصمیم رئیس جمهور احمدی نژاد برای تغییر ندادن برنامه سفر خود به عربستان و نیز کم توجهی تلویزیون به این حادثه نیز با انتقاداتی مواجه شد.

در دهم آوریل نیز زلزله ای به بزرگی 6.3 ریشتر، در صد مایلی نیروگاه بوشهر اتفاق افتاد ولی به این تاسیسات آسیبی نزد. شش روز بعد زلزله ای به بزرگی 7.8 درجه در مقیاس ریشتر، نقاط مرزی ایران و پاکستان را لرزاند، ولی به رغم برآوردهای اولیه مبنی بر مرگ احتمالی صدها نفر، تلفات واقعی بسیار کم بود. هر چند کشور از یک فاجعه طبیعی دیگر جان به در برد، می توان به نتایج زلزله ای مشابه در مرکز شهرهای بزرگی مثل تهران یا اصفهان اندیشید!

ناگفته نماند که شاید ایران از توانایی خود برای غلبه بر مشکلات سیاسی داخلی و یا حمله خارجی مطمئن باشد، ولی نمی تواند نیروهای طبیعت را در زیر پای خود شکست دهد، چرا که چنین نیروهایی می توانند بر سرنوشت ایران تأثیر جدی بگذارند.