پیام بیلبورد اوباما و شمر در خیابان های تهران چیست؟

دیپلماسی ایرانی: روزنامه گاردین همزمان با مراسم تحلیف باراک اوباما- که برای بار دوم به عنوان رئیس جمهور سوگند می خورد- عکس پوستری از وی را در کنار شمر چاپ کرده و می نویسد، بیلبوردهای تبلیغاتی در اغلب خیابان های تهران مشاهده می شوند، اما اینکه یک سیاستمدار آمریکایی روی بیلبوردی در تهران برود، موضوعی غیر عادی است.

بیلبورد ها در تهران اغلب جنبه تبلیغاتی دارند و برخی از آنها نیز به شهدا و روحانیون ایرانی اختصاص دارد. البته برخی بیلبورد ها هم کاربرد ضد آمریکایی دارند، چرا که روی آنها شعار هایی علیه ایالات متحده، نوشته شده است. اما تا کنون تقریبا هیچگاه تصویر یک سیاستمدار خارجی، روی یک بیلبورد به نمایش درنیامده است.

اخیرا در یکی از خیابان های تهران بیلبوردی به نمایش در آمده که روی آن چهره باراک اوباما در کنار شمر مشاهده می شود. به گزارش این روزنامه انگلیسی، شمر نماد شومی در اسلام شیعه است. در زیر تصویر مشترک اوباما و شمر نیز نوشته شده، با ما باش ، در امان باش.

این در حالی است که ترجمه این جمله برای رونالد الیوت براون، که نویسنده روزنامه گاردین است، بسیار عجیب به نظر می رسد. هرچند با توجه به پیشینه شمر در تاریخ اسلام ، نوشتن این عبارت زیر تصویر مشترک اوباما و شمر یک معنی کنایه آمیز دارد، اما در ترجمه انگلیسی آن معنای دیگری استنباط می شود. نویسنده گاردین این پرسش را مطرح می کند که این جمله به چه معنی است؟ آیا این جمله نشان دهنده طیفی است که با وجود تحریم ها همچنان به رابطه با آمریکا می اندیشند یا حاکی از گروهی که به دنبال نشست هایی با آمریکا؛ اروپا و آژانس بین المللی انرژی اتمی بر سر برنامه های هسته ای جمهوری اسلامی هستند تا از این طریق از درگیری اجتناب شود.

در کنار پرسش ها باید به یک نکته دیگر نیز اشاره کرد و آن این است که آیا باوجود قرار دادن اوباما و شمر در یک تصویر، می توان احتمال مذاکره مقامات جمهوری اسلامی با دولت اوباما را جدی ارزیابی کرد؟

از زمان مطرح شدن پیشنهاد اوباما برای گفت و گوی مستقیم، ایران هنوز واکنشی رسمی نشان نداده است. با این حال گروهی در تهران در حمایت از مذاکره رو در رو با آمریکا سخن می گویند و گروهی دیگر به شدت آن را نقد می کنند. موافقان بر این باورند که مذاکره با آمریکا بر سر برنامه های هسته ای و موضوعات دیگر می تواند به شکستن بن بست جاری بر سر برنامه های هسته ای ایران کمک کند. اما در مقابل مقامات دیگری در جمهوری اسلامی، با تاکید بر دشمنی آمریکا با جمهوری اسلامی، مذاکره را منتفی می دانند.

در این بین استفاده از جاذبه های بصری سطح شهر برای نشان دادن میزان نفرت از اوباما، چشم انداز از سرگیری روابط بین تهران و واشینگتن را مبهم تر می کند. در تصویر مشترک شمر و اوباما، نامه ای در دست شمر مشاهده می شود که اشاره ای است به داستان تاریخ اسلام و از سوی دیگر می تواند نمادی از پیام هایی باشد که گفته می شود اوباما از طریق کانال های محرمانه در جهت از سرگیری روابط و آغاز مذاکرات برای تهران ارسال کرده است.  به بیان دیگر با وجود اینکه سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا کشور عمان را به عنوان میانجی این مذاکرات پیشنهاد داده، چگونه می توان انتظار داشت در حالی که تصویر اوباما و شمر روی بیلبورد ها خودنمایی می کند، گروهی از مقامات به صورت علنی با طرف های آمریکایی وارد مذاکره شوند؟

تحریریه دیپلماسی ایرانی/ 10