هنرمندان سوری مقابل یا دوشادوش بشار اسد؟

دیپلماسی ایرانی: مجریان، هنرمندان، نویسندگان و به طور کلی اهالی فرهنگ سوریه در میان اهالی فرهنگ جهان عرب جایگاه ویژه ای دارند. کمتر شبکه تلویزیونی عربی مشهوری وجود دارد که از مجریان سوری استفاده نکرده باشد و کمتر جایی را می توانیم سراغ بگیریم که اهالی فرهنگ سوریه در آن حرفی خاص برای گفتن و حضوری پررنگ نداشته باشند. معمولا سوری ها در کنار لبنانی ها و مصری ها سرآمدان عالم فرهنگ در دنیای عرب محسوب می شوند و شهره ای جهانی دارند. در کش و قوس بحران اخیر سوریه و تنش های سیاسی مفصلی که در این کشور وجود دارد و جنگ داخلی شبه علنی ای که در آن جریان دارد، اهالی فرهنگ سوریه چه مواضعی دارند؟ آیا همان طور که در شبکه های خبری الجزیره و العربیه و دبی و ام بی سی و غیره دیدیم که یک جانبه گرایی آن شبکه ها نسبت به تحولات سوریه باعث شد تا بسیاری از مجری های سوری از آن شبکه ها جدا شده و جدایی شان جنجالی رسانه ای به پا کند، این رویکرد شامل همه اهالی فرهنگ سوریه نیز می شود؟ در ابتدای بحران سوریه هشدار روشنفکران و چهره های مشهور و بزرگ ادبی سوریه چون آدونیس که پیش بینی این روزهای کشورش را می کردند و می گفتند که سلفی ها و اسلام گرایان تندرو کشورشان را ویران خواهند کرد، نزد اهالی فرهنگ در همه جا مطرح بود، آیا این دغدغه هنوز هم نزد اهالی فرهنگ و هنر سوریه مطرح است؟

به گزارش روزنامه القدس العربی، چاپ لندن، مخالفان سوری اخیرا در صحفات فیسبوک از مقام های مصری خواسته اند که به هنرمندان مدافع نظام سوریه کار ندهند و با ارائه فهرستی که در همین رابطه منتشر کرده اند و به آن نام "فهرست عار" داده اند از دیگر دولتمردان عرب نیز خواسته اند که از دادن کار به آنها امتناع کنند.

لازم به یادآوری است که همکاری هنرمندان سوری با هنرمندان مصری به خصوص در زمینه سینما و تئاتر سابقه ای طولانی دارد.

در این فهرست نام چهره شومن و بازیگر مشهور سوری، درید لحام دیده می شود که رسما حمایت قاطع خود را از بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه اعلام کرد. وی که خود علوی است با صدور بیانیه ای در این زمینه اعلام کرد که وظیفه ارتش حمایت از ملت و تامین امنیت برای آنها و ثبات در کشور است و در حال حاضر در حالی که امنیت و ثبات کشور مورد تهدید قرار گرفته ارتش وظیفه ندارد که با اسرائیل بجنگد. این اظهارات لحام انتقادهای گسترده ای را در جبهه مخالفان اسد موجب شد.

از دیگر چهره هایی که در این فهرست نام او برده شده، وفاء سلطان، بازیگر سوری است که در کنار لیلی مراد، رقاصه مشهور مصری در سریال تلویزیونی "قلبی دلیلی" بازی کرده بود. همچنین نام سلاف فواخرجی، دیگر هنرپیشته مشهور سوری که در سینمای مصر بسیار فعال است و یکی از چهره های مطرح سینما و تلویوزیون این کشور محسوب می شود نیز در این فهرست مشاهد می شود. همچنین در این فهرست نام اسمهان، خواننده مصری سوری الاصل نیز مطرح می شود که نام او در بسیاری از سریال های تلویزیونی مصری مشاهده می شود. علاوه بر این افراد، نام های باسم یاخور، هنرپیشه، باسل خیاط، کارگردان، نضال سیجری و مصطفی الخانی هر دو هنرپیشه های مشهور که در سریال مشهور "باب الحاره" از بازیگران اصلی سریال بودند، نیز دیده می شود. لورا ابو اسعد، جمال سلیمان، ایمن زیدان، لیث حجو و عباس النوری دیگر هنرپیشه های مطرح سوریه که رسما از بشار اسد و نظام او حمایت کرده اند و با انتقادهای بسیار مخالفان اسد مواجه شده اند نیز نامشان در این فهرست است.

این در حالی است که تولیدکنندگان فیلم های درام سوری به طور رسمی همکاری با شبکه هایی را که علیه نظام اسد تبلیغ می کنند و وجهه بدی از آن به نمایش می گذارند را قطع کرده اند.

همچنین هنرمندانی چون وفیق الزعیم، مها مصری و فادیا خطاب، رئیس اتحادیه هنرمندان سوری با صدور بیانیه هایی رسما اعلام کرده اند که در کنار نظام سوریه ایستاده اند. آنها حتی به بیمارستان تشرین رفته و از سربازان زخمی شده از حوادث سوریه بازدید به عمل آورده اند.   

از سوی دیگر شماری از هنرمندان سوری نیز به حمایت از مخالفان اسد برخواسته اند  که از جمله آنها می توان به منا واصف، هنرمند سوری و مادر عمار عبدالحمید، یکی از چهره های مخالف اسد مقیم خارج، کنده علوش، یارا صبری، ماهر صلیبی و رشا شربتچی، کارگردان مشهور سوری و دختر هشام شربتچی اشاره کرد. البته هشام شربتچی خود از حامیان نظام اسد است و موضعی کاملا مخالف با دخترش دارد. اصاله، خواننده مشهور نیز در ابتدا به جمع مخالفان اسد پیوسته بود اما پس از آن که تحولات اخیر سوریه را مشاهده کرد، به جمع حامیان اسد بازگشت و در حال حاضر از او حمایت می کند.

این مخالفان همچنین با صدور بیانیه ای که به "بیانیه درعا" معروف شد، اعلام کردند که در تامین غذا و داروهای ضروری برای اهالی درعا که به ادعای آنها تحت محاصره هستند، تلاش می کنند. اما صدور این بیانیه با واکنش هنرمندان وفادار به اسد مواجه شد به گونه ای که زهیر عبدالکریم، هنرپیشه سوری امضا کنندگان این بیانیه را به خیانت متهم کرد و خواستار لغو شناسنامه سوری از آنها شد. پس از آن تولیدکنندگان سوری با صدور بیانیه ای اعلام کردند که همکاری خود را با هر کسی که از مخالفان اسد حمایت کند، قطع خواهند کرد. چند روز پس از این واکنش، شماری از امضاکنندگان بیانیه درعا حمایت خود را از بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه اعلام کردند و بیان داشتند که آنها تحت تاثیر رسانه های مغرض و دروغگو آن بیانیه را امضا کردند.

احمد ابراهیم احمد، کارگردان میانه روی سینمای سوریه نیز با صدور بیانیه ای اعلام کرد، اگر چه با صدور بیانیه های این چنینی از سوی هنرمندان مخالف است اما همه کسانی را که با بیانیه درعا همراهی کنند، خائن نمی داند.

نجیب نصیر، نمایشنامه نویس سوریه نیز در گفت و گو با روزنامه لبنانی الاخبار گفت، اشتباه است هنرمندان خود را درگیر حوادث جاری در کشور کنند چرا که آنها تحلیلگر سیاسی نیستند که بخواهند درباره چنین موضوعاتی اظهار نظر کنند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی