پیشنهاد های به روز شده 1+5 در راه تهران

دیپلماسی ایرانی: هرمان نکائرس، رئیس هیات هفت نفره آژانس بین المللی انرژی اتمی که برای مذاکرات یک روزه پنجشنبه برای چندمین بار به تهران سفر کرده بود، روز جمعه در هنگام بازگشت به وین ابراز امیدواری کرد نشست آتی ایران و آژانس که برای نیمه ژانویه برنامه ریزی شده بتواند به توافقی بر سر نحوه دسترسی بازرسان به سایت نظامی پارچین در جنوب شرق تهران منجر شود.

این در حالی است که نزدیک به یک سال است آژانس برای بازدید از پارچین ابراز امیدواری می کند و تهران پاسخ هایی مانند هنوز برنامه ریزی در این زمینه انجام نشده یا این سایت نظامی است و ربطی به آژانس بین المللی انرژی اتمی ندارد را به وین تحویل می دهد. شدت مثبت اندیشی مقامات آژانس در سال گذشته به اندازه ای بود که یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی پس از سفر یک روزه به تهران اعلام کرده بازرسان به زودی از پارچین بازرسی خواهند کرد. اما اظهارات وی که در آستانه از سرگیری مذاکرات هسته ای بین ایران وگروه 1+5 (آمریکا، انگلیس، فرانسه ، چین، روسیه و آلمان) مطرح شده بود تا امروز از تئوری به واقعیت تبدیل نشده، همانگونه که مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 نیز چند ماهی است که در اغما به سر می برد.

با این حال نکائرتس معتقد است که می توان به پیشرفت دست یافت.  به گزارش رویترز، معاون آمانو در امور پادمانی آژانس اعلام کرد انتظار دارد رویکرد سازماندهی شده نهایی شود و  مدت کوتاهی پس از آن اقدامات آغاز شود. منظور وی از اقدامات، دسترسی بازرسان آژانس به سایت نظامی پارچین است که گفته می شود در آن عملیات انفجاری با ماهیت هسته ای انجام شده است. از سوی دیگر نکائرتس اعلام کرده که نشست خوبی در تهران با مقامات ایرانی داشته است و این در حالی است که هدف اصلی نکائرتس و تیم اش از سفر به تهران یعنی بازرسی از پارچین یا دست کم دریافت چراغ سبز بازرسی از آن محقق نشده است. مقامات آژانس خاطرنشان کرده بودند در صورتی که تهران موافقت کند آماده اند در جریان سفر به ایران برای مذاکره از پارچین هم بازدید کنند.

از سوی دیگر علی اصغر سلطانیه، نماینده ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز در تشریح فضای گفت و گو های پنجشنبه آن را مثبت ارزیابی کرده و اعلام کرد نشستی برای 16 ژانویه برنامه ریزی شده است. همچنین یک منبع دیپلماتیک روز جمعه گفت که برخی پیشرفت ها در نشست پنجشنبه حاصل شده است. رویترز به نقل از این منبع آگاه گزارش داد، پیشرفت هایی وجود داشته ، هرچند که نشانه ای از موافقت با دسترسی بازرسان به پارچین مشاهده نمی شود.

اقدام موازی اتحادیه اروپا

اما روز چهارشنبه هفته گذشته در آستانه برگزاری مذاکرات ایران و آژانس، هلگا اشمیت، معاون کاترین اشتون؛ مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با علی باقری، معاون دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران تماس تلفنی برقرار کرد. تماسی که از مدت ها پیش بنا بود برقرار شود و همواره به دلایل مختلف به تعویق می افتاد. به گزارش المانتیور، این گفت و گوی تلفنی در خصوص زمان و مکان احتمالی دور بعدی گفت و گو ها بوده است اما هنوز مشخص نیست این مذاکرات چه زمانی انجام خواهد شد.

در بیانیه ای که از سوی دفتر اشتون منتشر شده، آمده است: ما امیدواریم به زودی با ایران بر سر نحوه ادامه گفت و گو ها برای دستیابی به پیشرفت جدی در جهت حل نگرانی های بین المللی بر سر برنامه های هسته ای ، به توافق برسیم.

باقری و اشمیت در شرایطی با یکدیگر گفت و گو کردند که گفته می شود گروه 1+5 به دنبال دستیابی به یک اجماع داخلی بر سر بسته پیشنهادی به ایران در نشست آتی است. این در حالی است که فشار برای تدوین بسته ای که در آن عملیات غنی سازی 20 درصدی ایران در بازه زمانی کوتاه محدود می شود، زیاد است. چرا که با توجه به پیش رو بودن انتخابات ریاست جمهوری ماه ژوئن در ایران احتمالا موضع  جمهوری اسلامی با نزدیک شدن به فصل انتخابات، سرسختانه تر خواهد شد.

معامله بزرگ در کار نیست

در همین حال بلومبرگ گزارش داد آمریکا و شرکایش بسته پیشنهادی تجدید نظر شده ای را برای ارائه به ایران آماده کرده اند که جمهوری اسلامی را برای محدود کردن برنامه های هسته ای خود متقاعد می کند. گزارش های حاکی از آن است که این بسته پیشنهادی در روزهای اخیر مورد توافق قرار گرفته  و به گفته یک مقام آمریکایی در دور بعدی مذاکرات به ایران ارائه خواهد شد. به گفته این مقام آگاه این بسته، نسخه به روز شده ا پیشنهادهایی است که در ماه می و در جریان مذاکرات بعداد به ایران ارائه شد و در آن تغییرات جدی انجام نشده و شامل یک معامله بزرگ برای حل تمامی نگرانی های مربوط به برنامه های هسته ای ایران نیست.

این در حالی است که به گفته برخی تحلیلگران، بسته پیشنهادی که پیش تر به ایران ارائه شده بود، یک بسته واقع گرایانه به شمار نمی رفت تا طرف مقابل آن را جدی بگیرد. البته بنا بر ادعای آنها پیشنهاد طرف ایرانی نیز مبتنی بر واقعیت نبود.

گفتنی است همزمان با مذاکرات روز پنجشنبه ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی، آمریکا که در چارچوب گروه 1+5 مذاکرات هسته ای با ایران را دنبال می کند، تحریم هایی را علیه 7 شرکت و 5 مقام ایرانی اعمال کرد که گفته می شود از برنامه های هسته ای جمهوری اسلامی حمایت می کنند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10

انتشار اولیه:جمعه 24 آذر 1391 / بازانتشار: دوشنبه 27 آذر 1391